Geen meerderheid voor privatisering EGAT

De Thaise regering van premier Thaksin Shinawatra hoopt 1,8 miljard dollar te verdienen met de verkoop van de EGAT, het grootste en best draaiende overheidsbedrijf in het land. Maar de aanvankelijk voor mei geplande beursintroductie werd begin maart voor onbeperkte tijd uitgesteld. Dat heeft veel te maken met het onverwacht hevige protest tegen de privatisering en de onzekerheid die dat deed ontstaan rond de beursgang.

Het vuur werd aan de lont gestoken door de vakbond van de EGAT, maar intussen hebben zich vakbonden uit 41 andere overheidsbedrijven, militanten uit de privé-sector en actievoerders van een 130-tal niet-gouvernementele organisaties bij het protest aangesloten. Zelfs academici, studenten en ontwikkelingsorganisaties die zich bezig houden met de problemen van de arme plattelandsbevolking, onderschrijven de ordewoorden van de EGAT-activisten.

Sinds de eerste massabetoging op 23 februari is er onafgebroken geprotesteerd. Voor de grootste betoging kwamen 50.000 mensen samen. De tegenstanders eisen een referendum over het privatiseringsplan, dat deel uitmaakte van het programma waarmee premier Thaksin eind 2000 met een overweldigende meerderheid werd verkozen. Voor de verkoop van de EGAT is er geen meerderheid, stellen de betogers. Een referendum kan dat uitwijzen. Als hij een volksraadpleging uit de weg wil gaan, moet Thaksin het voornemen nog maar eens opnemen in zijn verkiezingsprogramma, suggereert Sirichai Mai-ngam, de voorzitter van de vakbond van de EGAT. Binnen het jaar moeten er in Thailand nieuwe parlementsverkiezingen worden uitgeschreven.

Thaksin is de afgelopen drie jaar erg populair gebleven, al deed zijn beleid al meer dan eens een storm van protest opsteken. In de discussie over de privatisering van de EGAT leek Thaksin eerst het been helemaal stijf te willen houden. Twee weken geleden ging hij dan toch een eerste keer kort aan de onderhandelingstafel zitten met een delegatie van vakbondsleiders. Een oplossing voor de crisis bracht die ontmoeting niet.

De Thaise regering blijft bij haar voornemen om het grote elektriciteitsbedrijf te privatiseren. Met de opbrengst zouden nieuwe projecten gefinancierd kunnen worden om de toenemende energienoden van het land te dekken, en zou vermeden worden dat de staat daarvoor nog meer geld moet lenen. Thailand heeft nu al te kampen met een hoge schuldenlast.

De tegenstanders argumenteren dat de privatisering de stroomprijzen zou opdrijven en dat de nieuwe eigenaars te veel macht zouden krijgen. De EGAT controleert onder meer stuwdammen en heeft de bevoegdheid onteigeningen door te voeren als er stuwmeren moeten worden uitgebreid. De vakbonden vrezen ook dat er gesjoemeld zal worden bij de verkoop van de aandelen – er is immers geen onafhankelijk toezicht op de operatie. Bij de eerdere privatisering van de Petroleum Authority, een andere staatsonderneming, kwamen grote hoeveelheden aandelen in het bezit van ondernemers die goede banden hebben met de regering.