Gratis basisonderwijs tegen 2015 blijft toekomstmuziek

Vorige lente kwamen ontwikkelings- en financiënministers overeen dat alle
Afrikaanse kinderen toegang moeten krijgen tot het basisonderwijs. In het
kader van het Fast Track Initiative worden eerst de tien armste landen
geholpen. Afgesproken werd dat zij alle financiële inspanningen krijgen
terugbetaald, zodat de deadline van 2015 zeker gehaald wordt. Tanzania en
Mozambique worden als eerste bijgestaan, daarna komen de acht andere.

Maar volgens de bron bij het Zuid-Afrikaanse ministerie van Onderwijs is
inmiddels de consensus zoek. Er is niet zozeer onenigheid over de
afgesproken deadline, 2015, maar wel over het budget. De financiering loopt
niet zoals het hoort. Het financieringsstelsel was aangroeiend opgevat,
zodat tegen 2015 100 procent werd bereikt. Maar de financiering had in dit
geval onmiddellijk moeten beginnen, aldus Oxfam International.

Onder meer daarom riep Oxfam deze week op tot een Oorlog tegen de armoede.
De Wereldbank werd daarbij gevraagd voor het geld te zorgen. De Wereldbank,
niet de G7-bank, zegt Phil Twyford, topman bij Oxfam. Hij zinspeelt op de
invloed die de zeven meest geïndustrialiseerde landen op de Wereldbank
uitoefenen.

Twyford kan het niet laten om militair tuig in de weegschaal te werpen.
Voor minder dan de prijs van een stealth-bommenwerper kun je de
onderwijscrisis in 10 arme landen oplossen en 5 miljoen kinderen laten
schoollopen. Om de oorlog (in Irak) te financieren, werd in een seconde 80
miljard dollar gevonden. Maar er is geen spoor van de 50 miljard dollar die
nodig zijn om alle Afrikaanse kinderen naar school te laten gaan. En ook
voor het Fast Track Initiative basisschoolproject (voor de tien armste
landen) zijn de benodigde 800 miljoen dollar niet te vinden

Toch is volgens de ngo al enige vooruitgang geboekt in Tanzania, Mozambique,
Kenia en Niger. Deze week kondigde bovendien Botswana aan dat het een
satellietverbinding in gebruik had genomen voor school- en overheidsgebruik.
Een snelle internetverbinding kan zorgen voor snellere downloads op
schoolcomputers, verklaart Francis Moloto, een Zuid-Afrikaanse leraar die
in Gaborone lesgeeft.

Het Zuid-Afrikaanse onderwijssysteem doet het niet slecht, maar er is een
grote kloof tussen de privé-scholen en de openbare, waar in de townships
meer dan 40 kinderen moeten samenhokken in onverlichte en onverwarmde
lokalen. De kinderen zijn bovendien vaak te hongerig om goed te kunnen
leren. Het VN-kinderfonds Unicef is een voedselprogramma begonnen, waarna
de kinderen naar de schoolbanken begonnen terug te keren. Ze wisten dat ze
er een maaltijd kregen. Nu krijgen ze er nog eens een ontbijt bij, zodat ze
alert zijn, levendig en doen zoals normale kinderen, vertelt leraar Gideon
Mahlalela.

Volgens het Worldwatch Institute bevindt 99 procent van de ongeletterde
mensen zich in de ontwikkelingslanden. Zo’n 40 procent van de volwassen
Afrikanen is analfabeet, waarmee het Afrikaanse continent recordhouder is.
Vrouwen zijn oververtegenwoordigd, waardoor ontwikkelingsprogramma’s zich op
hen concentreren.

Onderwijs kan ook levens redden. Er is een sterk verband tussen onderwijs
en gezondheid. Elk extra jaar dat moeders in de lagere school hebben
gevolgd, daalt het risico dat hun kind sterft met 8 procent, verklaart
Unicef-onderwijsspecialist Gary Gardner.