ICG vraagt sancties tegen Rwanda en Uganda

Tienduizenden mensen zijn op de vlucht voor de Hema-militie UPC. Ongeveer 10.000 mensen verschuilen zich in het VN-kwartier in Bunia, aldus een VN-medewerker in de stad zelf. Maar zelfs daar zijn de burgers niet veilig.

Er zijn momenteel een 700-tal VN-soldaten, vooral Uruguayanen, in Bunia onder de vlag van de Monuc. Ze staan tegen een overmacht van 25.000 militieleden. Hun mandaat is beperkt. Frankrijk gaf intussen te kennen 700 troepen te willen sturen naar Congo, maar dat is niet genoeg om de Monuc voldoende te versterken.

Volgens de internationale crisisgroep moet een interventiemacht in Ituri “ten minste 3.000” man sterk zijn. “Het kan een combinatie zijn van Franse en andere troepen, Monuc, of Zuid-Afrika of wie ook maar bereid is,” zegt Fabienne Hara van de Internationale Crisigroep (ICG), een onderzoeksinstelling met hoofdzetel in Brussel. “Er is geen alternatief, benadrukt ze.

In de Ituri-streek is al sinds 1999 een bloedige strijd aan de gang tussen etnisch gekleurde milities. Uganda en Rwanda verlenen al sinds 1998 steun aan gewapende groepen en rebellen in Oost-Congo om hun militaire en commerciële agenda uit te voeren. Onder enorme internationale druk hebben ze zich nu teruggetrokken – met een chaos in hun kielzog.

De VN liggen zwaar onder vuur omdat ze er niet zijn in geslaagd een crisis te voorkomen die zich al maanden aandient. “De Veiligheidsraad (die moet beslissen over het mandaat en de troepensterkte van de Monuc) krijgt al meer dan een jaar rapporten over de verslechterende toestand in Ituri. Er kwamen verschillende plannen op tafel maar een beslissing werd nooit genomen,” zegt Hara.

Volgens de ICG steunt Rwanda nog steeds de Hema-milities die Bunia nu onveilig maken. “De UPC die Bunia nu heeft overgenomen, wordt gesteund door Rwanda. Kigali ontkent dat, maar ze zijn er.” Ook Uganda kan volgens de ICG meer doen om het geweld te stoppen. Het Ugandese leger trok zich vorige week terug als gevolg van een vredesakkoord maar heeft volgens Hara “een hoop wapens en bondgenoten achtergelaten”.

Het ICG “vindt dat er sancties moeten komen als Rwanda en Uganda hun gewicht niet in de schaal leggen. We zouden graag internationale druk zien op Rwanda en Uganda. Ze moeten verantwoordelijk gesteld worden. De chaos in Oost-Congo is grotendeels hun fout.”

De Congolese president Joseph Kabila probeert intussen zijn Rwandese en Ugandese collega’s te ontmoeten in Tanzania. Gisteren (woensdag) landde een vliegtuig met drie Lendu- en twee Hema-militieleiders in Tanzania, zo meldt de Britse zender BBC.