Indiase landlozen willen "klein stukje land"

Volgens de Wereldbank moeten meer dan 450 miljoen Indiërs leven van minder dan een dollar per dag. Honderden boeren, die vaak diep in de schulden zaten, beroofden zich de afgelopen jaren van het leven. Zondag hielden 25.000 boeren tussen wolkenkrabbers en winkelgalerijen een vreedzame demonstratie. Ze waren 300 kilometer komen lopen naar New Delhi, vanuit de stad Gwalior. Ze vragen “een klein stukje land”, geen “luxevoorzieningen” als elektriciteit.
De politie leidde de mensenmenigte naar een grote, open ruimte, waar de boeren wachtten op een antwoord van de overheid. Dat antwoord kwam vrij snel: maandag maakte de regering van president Manmohan Singh bekend dat er een commissie van deskundigen komt die zich moet buigen over manieren om de landhervorming te versnellen. Singh wordt zelf voorzitter van de commissie. Landhervorming staat in India al heel lang op het programma, maar in de praktijk kwam er tot nu toe weinig van.
De afgelopen decennia moesten veel boeren en andere plattelandsbewoners het kleine beetje land dat ze hadden inleveren. “De afgelopen jaren van economische liberalisering is het landhervormingsprogramma schromelijk verwaarloosd. Kleine boeren moesten plaats maken voor industrie, mijnbouw, dammen en andere projecten”, zegt P.V. Rajagopal, een van de organisatoren van de protestmars en voorzitter van de internationaal bekende beweging Ekta Parishad.
De regering-Singh beloofde in 2004 “een menselijke gezicht te geven aan de liberalisering”. Maar het goedkeuringsbeleid ten aanzien van de ‘Speciale Economische Zones’ heeft de honger naar land bij de rijke en invloedrijke Indiërs alleen maar versterkt. Daardoor ontstonden conflicten tussen boeren en grote bedrijven. Eerder dit jaar werd een plan om 8.900 hectaren land te gebruiken voor een petrochemisch complex in West-Bengalen, uitgesteld nadat veertien protesterende boeren door de politie waren doodgeschoten.
“Invloedrijke personen hebben land in beslag genomen dat aan ons was toegewezen”, zeggen Jagdish en Srilal uit het district Morena in Madhya Pradesh. “We zijn naar de regionale hoofdstad Bophal geweest om gerechtigheid te vragen, maar dat heeft niets opgeleverd. Nu proberen we het hier in Delhi.”
Usha Devi en Sonakali komen uit het Arrah-district in Oost-Bihar. Ze reisden per trein naar Gwalior om van daaruit verder te lopen. “We zijn dalits, kastenlozen. We werken als landarbeiders, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, voor weinig geld. Onze gezinnen kunnen daar niet van leven.”
De mars was onderdeel van een breder initiatief, Janadesh (volksoordeel). Dat initiatief is erop gericht om landhervorming een centraal onderdeel van het Indiase plattelandsontwikkelingsbeleid te maken. Het initiatief komt van Ekta Parishad, maar het krijgt steun van diverse organisaties die zich inzetten voor de rechten van armen en landlozen. Europese partners van Ekta Parishad richtten een steungroep op onder de naam Ekta Europe.
Ontwikkelingsexperts zijn het er in het algemeen over eens dat een grondige landhervorming de beste manier is om in India de armoede te bestrijden, de productiviteit te verhogen en voedselzekerheid te creëren. Ook zouden ze een grote bijdrage leveren aan vrede en rechtvaardigheid in Indiase dorpen. Een goed landhervormingsprogramma kan volgens hen ook enthousiasme losmaken voor ecologische regeneratie, zoals het herstellen van traditionele irrigatiebronnen, water- en bodembeheer en bescherming van bossen.
Een omvangrijk milieubeschermingprogramma, gesteund door boeren die profiteren van het landhervorming, levert volgens hen meer op voor de voedselzekerheid en duurzaamheid in India dan welke andere methode dan ook.