Indonesisch leger gaat door met offensief in Atjeh

Volgens nieuwsberichten uit Jakarta doorkammen honderden militairen basissen van de Beweging voor een Vrij Atjeh (GAM) in het oosten en noorden van Atjeh, streken die verwoest zijn door de vloedgolven. Vrijwilligers van de Sentral Informasi Referendum Aceh (SIRA), een politieke organisatie die opkomt voor zelfbeschikking voor de inwoners van Atjeh, zeggen dat het leger mensen ondervraagt die op weg zijn naar de opvangkampen. De bedoeling daarvan is GAM-strijders bij de lurven te vatten. Volgens andere berichten hebben de tsunami’s van 26 december wel voor een de facto staakt-het-vuren gezorgd tussen het Indonesische leger en de rebellen van de Beweging voor een Vrij Atjeh (GAM).

Het Indonesische leger brengt 15.000 extra soldaten naar de provincie, bovenop de 40.000 manschappen die er nu al gelegerd zijn. Ze moeten helpen bij de hulpverlening. Maar luitenant-kolonel D.J. Nachrowi waarschuwde donderdag in een interview met de Jakarta Post dat het leger nu twee taken heeft op Atjeh: “humanitair werk en de veiligheidsoperatie.” De operaties “om de afscheidingsbeweging in Atjeh klein te krijgen” zullen volgens hem doorgaan tot de president daar anders over beslist.

De vloedgolven van 26 december hebben ongeveer 100.000 mensen het leven gekost in Atjeh en de aangrenzende delen van Sumatra. Een miljoen mensen hebben voedselhulp nodig. De VN klagen dat de hulpverlening aan Atjeh en de rest van Sumatra te langzaam loopt.

De GAM vecht al sinds 1976 voor de onafhankelijkheid van Atjeh. De Indonesische regering antwoordde met een ijzeren repressie. De voorbije 30 jaar zijn in Atjeh meer dan 10.000 mensen door politiek geweld om het leven gekomen. De regering kondigde op 19 mei 2003 de krijgswet af in de provincie. Een jaar later werd die omgezet in een “burgerlijke noodtoestand”. Dat betekent nog altijd dat de militairen er de lakens uitdelen en pottenkijkers uit het buitenland of uit andere delen van Indonesië geweerd worden. Volgens Paul Barber van de Britse mensenrechtengroep Tapol worden plaatselijke organisaties zwaar geïntimideerd door de militairen. Barber vreest dat de militairen door hun rol in de hulpverlening het nog meer voor het zeggen zullen krijgen.

De Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono maakt volgens Indonesiëwatchers geen aanstalten om de noodtoestand op Atjeh op te heffen. Experts achten samenwerking tussen internationale donoren en plaatselijke organisaties onontbeerlijk om de noodhulp goed te verdelen op Atjeh. “De hoge mate van corruptie in Atjeh en het wantrouwen ten opzichte van de provinciale regering maken het essentieel dat hulpgroepen voedsel, medicijnen en andere bijstand direct en via plaatselijke niet-gouvernementele groepen kunnen verdelen”, zegt Karen Orenstein van het East-Timor Action Network. Oost-Timor werd door Indonesië bezet tot de bevolking er in 1999 voor onafhankelijkheid koos. (PD)