Indonesische politie laat stakers voortaan ongemoeid

Op aansporen van de Internationale Arbeidsorganisatie stellen Indonesische overheid, de politie, de vakbonden en de werkgeversorganisatie een nieuwe set richtlijnen op voor politieoptreden bij stakingen. ‘Werk aan verandering! Stop het geweld!’ is de titel. Uitgangspunt is dat de politie bij stakingen voortaan alleen nog mag observeren. Tussenkomen lag alleen als stakers de wet overtreden, en dan nog moeten politiemensen de mensenrechten respecteren. Agenten die hun boekje te buiten gaan, zullen bestraft worden.

Tot nog toe waren er geregeld klachten over politieoptreden bij stakingen. Vele demonstrerende werknemers worden door de politie geslagen of met rubberkogels beschoten, zegt Venny Damanik, een advocaat gespecialiseerd in arbeidsrecht.

In vele gevallen probeerde de Indonesische politie tussen te komen in conflicten tussen werknemers en werkgevers, maar had ze niet de juiste kennis en vaardigheden om ze op te lossen, klinkt het in de woorden van Christianus Panjaitan. Hij krijgt de leiding over het trainingsprogramma dat politieleden de nieuwe richtlijnen moet leren toepassen.

Inperking van de macht van de politie is een grote stap in Indonesië. De meeste Indonesiërs linken de Nationale Politie aan de 32-jarige autoritaire heerschappij van de voormalige dictator generaal Suharto. De politie was toen een tak van het leger dat het land in zijn greep hield. Toen Suharto in mei 1998 van de macht werd verdreven, werd de politie onafhankelijk van het leger. Maar de agenten blijven tot op de dag van vandaag soldaten in hart in nieren.

De ultieme test van de nieuwe richtlijnen wordt dan ook in hoeverre ze erin zullen slagen het gedrag van de politieleden echt te wijzigen. De richtlijnen zijn goed, maar we weten niet of ze in de praktijk echt doorgevoerd zullen worden, zegt Mansyur Slamet, een politieagent met 15 jaar dienst. Er zijn rotte eieren in het korps.

Een tweede probleem is volgens arbeidsactivist Dita Sari dat de Indonesische politie bij de onderdrukking van stakers vaak hulp krijgt van milities die de bedrijven inhuren. Inderdaad verdedigt de Indonesische politie zich bij diverse incidenten door de schuld op dergelijke betaalde bendes af te schuiven. (ADR)