Japan wil seksuele voorlichting moderniseren
Suvendrini Kakuchi
28 mei 2004
Japan moet de seksuele voorlichting aan tieners 'moderniseren' om zo een halt toe te roepen aan het toenemend aantal tienerzwangerschappen en geslachtsziekten onder jongeren. Dat zeggen Japanse gezondheidsexperts. Japanse kinderen van nu gaan vrijer met seks om dan hun leeftijdgenoten van een aantal jaren geleden en zijn daardoor kwetsbaarder voor problemen die met seks samenhangen, zegt Hirotaka Kujrigaoka van de Commissie van Onderwijs in Tokio.
Tot nu toe bestond seksuele voorlichting in Japan vooral uit het uitleggen van de lichamelijke veranderingen die in de puberteit plaatsvinden bij jongens en meisjes, wat er gebeurt tijdens een zwangerschap en het bevorderen van gezonde relaties en familiewaarden.
Ouders praten nauwelijks met hun kinderen over seks, zegt Masako Yuzawa van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Techniek. Ook willen ze niet dat bij de voorlichting plaatjes gebruikt worden.” Volgens Yuzawa is een ‘realistischer’ benadering noodzakelijk, omdat het aantal tienerzwangerschappen blijft toenemen.
Uit onderzoek blijkt dat Japanse kinderen van nu anders zijn dan hun leeftijdgenoten twintig jaar geleden. Ze zijn sneller lichamelijk volwassen en bij meisjes komt de eerste menstruatie meestal tussen hun tiende en twaalfde jaar, gemiddeld twee jaar eerder dan bij hun moeders het geval was. Ook beginnen ze eerder aan seks. Volgens officiële statistieken heeft 30 procent van de derdejaars leerlingen op de middelbare school al een keer seks gehad. Twintig jaar geleden werden de meeste Japanse jongeren pas rond hun twintigste jaar seksueel actief.
De discussie over seksuele voorlichting staat niet los van zorgwekkende statistieken waaruit blijkt dat het aantal ongewenste zwangerschappen en geslachtsziekten onder jongeren blijft toenemen In Japan. In 2002 vonden 50.000 abortussen plaats onder vrouwen jonger dan twintig jaar. In 1994 waren dat er nog 27.838. Van alle gevallen van de geslachtsziekte chlamydia komt 29,8 procent voor rekening van jongeren tussen tien en negentien jaar oud.
De meeste kinderen denken dat ze alles al weten over seks, omdat ze die informatie van internet halen of uit tijdschriften”, zegt Tomoyuki Shimizu, als docent verantwoordelijk voor seksuele voorlichting op een middelbare school. Dat ouderen grip verliezen op hun kinderen blijkt volgens hem onder meer uit het feit dat steeds meer jonge meisjes instemmen met ‘enjo kosai’, betaalde afspraakjes met oudere mannen.
Gezondheidsexpert Masako Kihara, die bekend staat als pionier op het gebied van seksuele voorlichting, wijst erop dat in het Japanse onderwijssysteem pas op de middelbare school aan voorlichting wordt gedaan. Volgens haar is 70 procent van de basisschoolleerlingen echter al bewust bezig met het onderwerp. Daar moeten we op inspelen, zegt Kihara, maar tegelijkertijd moeten we ook rekening houden met de traditionele waarden waarmee sommige kinderen worden opgevoed. Niet alle kinderen zijn op die leeftijd al toe aan expliciete informatie.
Kihara pleit er daarom voor om op geregelde tijdstippen vragenlijsten te laten circuleren op basisscholen, om zo duidelijkheid te krijgen over de seksuele beleving van kinderen. Op grond daarvan zou dan een nieuw curriculum ontwikkeld moeten worden. Het onderwijs kan dan op individuele leerlingen worden afgestemd, aldus Kihara.
Kinderen wijzen op de mogelijkheid condooms te gebruiken, ligt moeilijk in Japan. Veel conservatieve ouders vinden dat in strijd met de traditionele Aziatische waarden en vrezen dat dergelijke voorlichting kinderen juist aanzet tot seksueel contact. Volgens Kihara moet met dat probleem creatief worden omgegaan. De nadruk in de voorlichting moet volgens haar liggen op gezond seksueel gedrag. Dat betekent dat we jongeren duidelijk moeten maken dat onbeschermde seks gevaarlijk is voor hun gezondheid, zelfs als het met een vaste partner gebeurt. Daardoor ontstaat vanzelf het besef dat ze condooms moeten gebruiken.” (JS/ADR)