Kan EU iets van Argentinië leren om uit crisis te geraken?

Tien jaar geleden verkeerde Argentinië in een zware economische, politieke en sociale crisis. Kan de Europese Unie iets leren van de manier waarop de Argentijnen uit het dal zijn geklommen? Het is niet zo eenvoudig, zeggen economen.

  • REUTERS/Marcos Haupa Een filiaal van de Banca Nazionale del Lavoro in het financieel district van Buenos Aires brandt uit nadat het in brand was gestoken door relschoppers, 20 december 2001. REUTERS/Marcos Haupa

De Argentijnse protestacties op 19 en 20 december 2001, met veertig doden en talrijke gewonden, waren een gevolg van een aanhoudende recessie en een torenhoge openbare schuld. De bom barstte na drie jaar van economisch krimp, zware besparingen en een groeiende overheidsschuld.

Meer dan de helft van de 37 miljoen Argentijnen was onder de armoedegrens gezakt en bijna een kwart was werkloos. De middenklasse eiste haar geblokkeerde spaarcenten terug. De armen plunderden voedingszaken om te overleven.

“Die crisis was het resultaat van het aanpassingsbeleid dat het IMF (Internationaal Monetair Fonds) had voorgeschreven in de jaren negentig, hetzelfde beleid dat Europa nu in de situatie heeft gebracht waarin het zich bevindt”, zegt socioloog Norma Giarraca. Ze maakt deel uit van het Onderzoeksinstituut Gino Germani van de Universiteit van Buenos Aires en schreef een boek over de sociale beweging die door de crisis van 2001 ontstond.

Herstel onder Kirchner

In 2001 moest de regering van Fernando de la Rúa halfweg haar mandaat opstappen. De nieuwe president, Eduardo Duhalde, koppelde de peso van de dollar los en stopte met afbetalen. De devaluering van de peso en de herstructurering van de schuld legden de basis voor het herstel dat vanaf 2003 inzette, toen de centrumlinkse politicus Néstor Kirchner president werd.

Sindsdien groeide de Argentijnse economie bijna onophoudelijk met 7 tot 10 procent per jaar. De enige uitzondering was 2009, toen de groei slechts 0,9 procent bedroeg, als gevolg van de wereldwijde financieel-economische crisis.
Door het herstel en door nieuwe sociale programma’s van Kirchner, en vanaf 2007 van zijn vrouw en opvolger Cristina Fernández, gingen de armoede en werkloosheid weer sterk omlaag.

Occupy Wall Street

Vandaag heerst ook in de geïndustrialiseerde landen heel wat ongenoegen. Sociale bewegingen zoals 15-M en Occupy Wall Street en hun internationale varianten verzetten zich tegen de zware overheidsbesparingen waarmee regeringen de crisis te lijf gaan.

Volgens econoom Julio Gambina, voorzitter van de Fundación de Investigaciones Sociales y Políticas en lid van Attac Argentinië, kan Europa leren van wat in de Argentijnse crisis is gebeurd. “Argentinië is in die explosieve situatie terechtgekomen door een beleid van liberalisering, privatisering en aanpassingen die ook vandaag door het IMF en de Europese Centrale Bank worden aanbevolen.”
Volgens Gambina werd de Argentijnse crisis bedwongen door een “herlancering van het kapitalisme”, via de staking van de betaling en de devaluering van de peso, waardoor de export weer aantrok.

Zonder Duitsland en Frankrijk

Economen als Joseph Stiglitz, voormalig directeur van de Wereldbank en Nobelprijs economie in 2001, vinden dat Europa hier een voorbeeld aan kan nemen, maar volgens Gambina is het Argentijnse model “niet zo makkelijk te imiteren”, en niet alleen door de beperkingen die de euro als eenheidsmunt aan de Europese landen oplegt.
“Het is niet zo eenvoudig”, zegt Gambina. “Als men zou terugkeren naar de nationale munten en devalueren, dan hebben landen Griekenland en Spanje niet de diversiteit aan natuurlijke hulpbronnen om te exporteren die Latijns-Amerika wel heeft.”

Volgens Gambina moet Europa vooral kijken naar de Latijns-Amerikaanse pogingen om zich los te maken van de hegemonie van de Verenigde Staten; zo hebben de Latijns-Amerikaanse landen zich deze maand verenigd in de Gemeenschap van Latijns-Amerikaanse en Caraïbische Staten (Celac), een politiek forum waar de VS en Canada geen deel van uitmaken. “Europa zou moeten nadenken over een heropbouw zonder de hegemonie van Duitsland en Frankrijk.”

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.