Khartoum waarschuwt voor nieuwe burgeroorlog
Laura Decré
28 oktober 2010
Nu het referendum over de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan steeds dichterbij komt, stijgt ook de spanning tussen beide landsdelen. Vooral de olierijke Abyei-regio op de grens tussen Noord en Zuid, wiens inwoners normaal op 9 januari (de dag dat ook het Noord-Zuid referendum zal plaatsvinden) zullen beslissen bij welk deel ze zich zullen aansluiten, blijft een twistpunt voor de verschillende partijen.
Eerder deze maand lieten de Noord-Soedanese leiders al weten dat het referendum uitgesteld moest worden als er geen akkoord was over Abyei. Het Zuiden, dat al sinds het vredesakkoord van 2005 uitkijkt naar het referendum, gaat hier natuurlijk niet mee akkoord.
Het probleem met het Abyei-referendum is dat Noord en Zuid het niet eens geraken over de grenzen van de regio. Bovendien is er nog steeds geen commissie aangesteld die, volgens eerdere afspraken, moet bepalen wie er precies mag gaan stemmen. Is dat enkel de dominerende en Zuid-gezinde Dinka stam, of mogen andere groepen zoals de Arabische Misseriya nomaden, die dreigen met geweld als ze uitgesloten worden, ook meedoen?
In een debat in de VN Veiligheidsraad maandag, waarschuwde de VN ambassadeur van Soedan dat een referendum in Abyei zonder oplossing voor bovenstaande problemen bijna onvermijdelijk opnieuw tot oorlog zou leiden. Alain LeRoy, Chef van de VN missie in Soedan (UNMIS), kondigde aan dat hij ofwel meer internationale troepen nodig had, ofwel de aanwezige troepen in Soedan naar het grensgebied zou verplaatsen. Het is echter onmogelijk tijdig meer troepen te sturen en een verplaatsing zou de veiligheid elders in het land kunnen aantasten. Bovendien zullen extra soldaten de spanning alleen maar vergroten, vulde de ambassadeur aan.
LeRoy was het maandag dan ook volmondig met Ban Ki-moon eens dat er dringend een oplossing moet komen voor Abyei wil men een escalatie van de situatie voorkomen. Escalatie is echter mogelijk in alle scenario’s. Zoals Roland Marchal, politiek analyst en Soedan-expert al zei in Jeune Afrique: ‘Het Zuiden kan verder zonder het Noorden, niet andersom’.
Als het Zuiden zich onafhankelijk verklaart bij een referendum, is de kans reëel dat het Noorden zich daar niet kan bij neerleggen. Als het Noorden ook nog eens Abyei verliest, heeft het geen toegang meer tot de rijkdom aan grondstoffen en tot water die zich in Zuid-Soedan bevinden. Het belang van het referendum is echter enorm groot in het vredesproces en een eventueel uitstel zal dan weer moeilijk te verkroppen zijn voor het Zuiden.