"Latijns-Amerikaanse organisaties zijn vertrouwen in WHO kwijt"

“Voor de Latijns-Amerikanen heeft die vergadering een dikke huid gekregen, ze staat ver van de mensen”, zegt epidemioloog Francisco Rossi. “Onze gezondheidsministeries en onze organisaties vinden niet dat de vergadering nog langer een discussieplatform is waarin men geïnteresseerd moet zijn.”

Die leegte is nu opgevuld door financiële organisaties, zegt Rossi. “Voor Latijns-Amerika is het nu veel belangrijker wat de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) of de Wereldbank denkt, dan wat de opinie van de Wereldgezondheidsorganisatie of de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO, Amerikaanse WHO-afdeling, IPS) zou kunnen zijn.”

Rossi is directeur van de Colombiaanse stichting Ifarma, een onderzoeksinstelling die rond de toegang, het gebruik en de kwaliteit van medicijnen werkt en deel uitmaakt van belangenorganisatie Health Action International, met zetel in Amsterdam.

Geen grote debatten meer

Vooral in Colombia, Argentinië en Brazilië wegen IDB en Wereldbank op het gezondheidsdebat, zegt Rossi: ze geven de landen kredieten om over hervormingen in het gezondheidszorg en de ziekteverzekering te praten.

“Op dit moment is in verscheidene landen een debat aan de gang over financieringsmechanismen voor medicijnen, vooral voor dure medicijnen. Maar ondertussen discussiëren WHO en PAHO over het Globaal Fonds ter bestrijding van Aids, over malaria en tuberculose. Latijns-Amerika staat daarbuiten omdat die regio vooral uit middeninkomenslanden bestaat. De indruk is dat het WHO niet langer het forum is voor de grote gezondheidsdebatten. Dat is ernstig.”

Financiering van geneesmiddelen

De algemene vergadering van de WHO is gisteren (maandag) zijn jaarlijkse bijeenkomst begonnen; die loopt nog tot zaterdag. Niet-gouvernementele organisaties zijn daar alleen in geïnteresseerd vanwege het voorstel om een verdrag af te sluiten dat de financiering van de ontwikkeling van levensnoodzakelijke geneesmiddelen voor het Zuiden regelt, zegt Rossi. 

De armere regio’s worden nu meestal over het hoofd gezien door de farmaceutische industrie. Een werkgroep van experts heeft een rapport opgesteld over het probleem en stelt voor om onderhandelingen te beginnen die tot een bindend internationaal verdrag moeten leiden. Een van de belangrijkste punten in het rapport is het voorstel om de prijs van medicijnen voor het Zuiden los te koppelen van onderzoeks- en ontwikkelingskosten.

Rossi is niet de enige met kritiek op de WHO. Gisteren drong voormalig WHO-topman Germán Velásquez al aan op een grondige reorganisatie van de WHO. De organisatie wordt nu grotendeels gefinancierd door private donaties en via projecten die gefinancierd worden door enkele industrielanden, waarbij de donoren zelf bepalen waar het geld naartoe gaat. De WHO is zo goed als geprivatiseerd, zegt Velásquez. De regeringen, vooral die van het Zuiden, hebben zo amper impact op de WHO-beslissingen.