Malinese vluchtelingen geloven niet in ''twee Mali's"
William Lloyd-George
25 april 2012
Het was midden op de dag toen Tabisou (72) opeens mensen zag vluchten uit haar stad Amderamboukane in Mali. Ze had amper tijd om met haar familie haar spullen te pakken, want de gevechten waren al begonnen.
”Alles waar ik mijn hele leven voor gewerkt heb, ben ik kwijt. Zomaar opeens”, zegt Tabisou, die uit een familie van boeren komt. Ze zit nu in het vluchtelingenkamp Abala van de VN-Vluchtelingenorganisatie (Unhcr), 85 kilometer van de grens tussen Mali en Niger. ”We hebben al onze dieren en ons eten achter moeten laten.”
Tabisou is een van de bijna 270.000 mensen die in januari gevlucht is toen er een conflict uitbrak in het noorden van Mali. Die gevechten waren uitgebroken nadat honderden Toeareg-huurlingen, die eerder gevochten hadden in het leger van de verdreven Libische leider Muammar Khadaffi, waren teruggekeerd naar Mali. Ze hadden zware wapens bij zich om thuis hun eigen opstand te beginnen.
De Nationale Beweging voor de Bevrijding van Azawad (MNLA) zegt te vechten tegen de marginalisering en onderdrukking van de Toeareg in het noorden van Mali. De Toeareg zijn een nomadisch Berbervolk dat al lang klaagt gemarginaliseerd te worden door de Malinese regering.
Plunderende bendes
Tabisou maakt zich niet druk over de grieven van de MLNA. “Ik ben oud en heb veel kleinkinderen”, zegt ze, wijzend op magere en vuile kindergezichtjes om haar heen. ”De rebellen zijn niet begaan met ons, ze behandelen ons heel slecht.” Ze zegt dat de rebellen naar haar huis kwamen en met geweren voor haar gezicht zwaaiden. Vervolgens moesten de kinderen in een rij gaan staan.”Ik dacht dat ze ons gingen vermoorden. Gelukkig waren er twee rebellen die zeiden dat de anderen zich rustig moesten houden.”
Volgens Unhcer-vertegenwoordiger Mariata Sandouno zijn de meeste mensen gevlucht uit angst voor de verschillende gewapende groepen. “Dat zeggen ze. Ze zijn ook bang voor plunderende bendes.
Doordat het leger zich heeft teruggetrokken, zijn ze onzeker geworden”, legt Sandouno uit. “Het leger heeft zich in januari uit Amderamboukane teruggetrokken, toen de rebellen te stad innamen.” Amderamboukane telde ongeveer drieduizend inwoners.
“Sommige vluchtelingen vertelden dat de situatie erg verwarrend was. Ze konden niet zien tot welke groepen de gewapende mannen behoorden.”
Meer vluchtelingenkampen
De vluchtelingen zijn afkomstig uit de etnische groepen Haussa, Toeareg en Songhai. Volgens Ibrahim Ag Abdil, een 30-jarige herder, staan weinig mensen in het kamp achter de MLNA. Onder de MLNA vallen groepen gewapende Toearegs die een onafhankelijke staat willen stichten.
”Mali is al een erg arm land, we zijn voor hulp afhankelijk van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Europa”, zegt hij. “De MNLA zaait nog meer verdeeldheid dan er al is. Hoe kunnen we als twee landen overleven, als dat als een land al niet lukt?”
Volgens Ag Abdil heeft MNLA alle bromfietsen uit Amderamboukane, die van burgers waren, gestolen. Na het vertrek van de MNLA, zegt hij, hebben bendes winkels en huizen in de stad geplunderd. “We weten niet hoe het er nu bij staat. De MNLA beschermt burgers niet. De rebellen vallen alleen steden aan, vertrekken weer en laten criminelen vervolgens hun gang gaan.”
In het Abala-kamp zitten momenteel 6.286 van de naar schatting 26.500 vluchtelingen die naar Niger zijn gevlucht. De rest is gevlucht naar Burkina Faso en Mauritanië. Zo’n tachtigduizend mensen zijn ontheemd binnen Mali. De Unchr wil binnenkort meer vluchtelingenkampen openen in Mangaize en Ayorou, twee steden in Niger.