Obama staat steeds meer alleen in de wereld

Obama’s regering keerde terug op haar aanvankelijke eis dat Israël de bouw van nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem zou bevriezen. Dat wordt door velen gezien als een toegeving aan de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn rechtse bondgenoten van de Israëllobby in de VS.
Ook in Honduras veranderde Washington plotseling het geweer van schouder. De erkenning van de verkiezingen van 29 november waren aanvankelijk gekoppeld aan de eis om de afgezette president Zelaya in zijn functie te herstellen. Nu vragen de VS dat niet meer. Dat wordt gezien als een toegeving aan interimpresident Roberto Micheletti en de anti-Castrostrekking in het Amerikaanse Congres.
Belangrijke Amerikaanse bondgenoten in beide regio’s hebben ontgoocheld gereageerd: Jordanië, de Palestijnse Autoriteit, Egypte en Saoedi-Arabië in de Arabische wereld, en vooral Brazilië in Latijns-Amerika.
Het versterkt ook de indruk dat de president niet langer geneigd is zijn politiek kapitaal in belangrijke buitenlandse kwesties te investeren. “Als je geen crisis in Honduras kunt oplossen, waar kun je er dan er dan wel een oplossen?” vraagt William LeoGrande, expert Latijns-Amerika aan de American University in Washington.

Hoop

Obama’s verkiezing had de hoop doen opflakkeren bij Arabische en Latijns-Amerikaanse leiders die het gevoel hadden dat hun belangen meestal genegeerd werden onder George W. Bush.
Op de Top van de Amerika’s in Trinidad en Tobago in april beloofde Obama “een nieuw begin met Cuba”. Twee maanden later hield hij zijn alom geprezen toespraak in Caïro. Daar riep hij op tot een “nieuw begin” tussen de VS en de moslimwereld. Hij noemde het lot van de Palestijnen “onduldbaar” en zei dat het tijd was “om deze (Joodse) nederzettingen te stoppen.”
Beide speeches creëerden hoge verwachtingen. Bij een mislukking zou de ontgoocheling des te groter zijn. Dat lijkt nu te zijn gebeurd de laatste twee weken.

Geïsoleerd

Op 5 november verwierpen de 24 Latijns-Amerikaanse en Caraïbische buitenlandministers het VS-standpunt in de Hondurascrisis. Ze kondigden aan dat zij de resultaten van de verkiezingen op 29 november niet zouden goedkeuren als Zelaya niet terug aan de macht kwam. De meeste landen, waaronder Brazilië en Mexico, herhaalden dat standpunt deze week in de Organisatie van Amerikaanse Staten.
“De Verenigde Staten isoleren zichzelf opnieuw in de Amerika’s”, waarschuwden 240 Latijns-Amerikaspecialisten, hoofdzakelijk actief in de VS, in een brief aan Obama.
 
Een nog ernstiger ontgoocheling groeit in de Arabische wereld. Dat Mahmoud Abbas, voorzitter van de Palestijnse Autoriteit, pas aan vredesgesprekken deelneemt als Israël zijn nederzettingen bevriest, kreeg kritiek van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton toen ze op 31 oktober Jeruzalem bezocht.
Abbas lag toen al zwaar onder vuur omdat hij het Goldstone-rapport over vermeende Israëlische oorlogsmisdaden in Gaza niet had gesteund in de VN. Clintons kritiek verzwakte zijn positie en geloofwaardigheid nog. Vorige week kondigde Abbas aan dat hij in januari niet aan de verkiezingen zou deelnemen.
“Dat heeft niet alleen Abbas maar ook andere VS-bondgenoten pijn gedaan”, zegt Chris Toensing, hoofdredacteur van het Middle East Report. “De Jordaanse koning Abdullah waarschuwt voor een ramp als de onderhandelingen niet opnieuw op de sporen worden gezet. De Egyptische regering lijkt steeds meer op een agent van de VS en Israël in de ogen van haar bevolking omdat ze Washington niets kan laten doen in ruil voor de Egyptische blokkade van Gaza. En de Saoedi’s zien dit als een belangrijke opsteker voor de Iraanse invloed in de regio.”