Onderhandelaars geven vredesproces nog 75 procent kans op slagen

Het afbreken van de onderhandelingen betekent niet het einde van het
Sudanese vredesproces. Zowel de regering als het SPLA hebben hun engagement
voor het protocol van Machakos bevestigd, zegt generaal Lazaro Sumbeiywo,
het hoofd van de IGAD, de regionale intergouvernementele instantie die de
Sudanese vredesgesprekken voorzit. De regeringsdelegatie zou hem maandag
verzekerd hebben dat ze zichzelf erg snel ziet terugkeren naar de
onderhandelingstafel.

Sumbeiywo geeft het vredesproces meer kans op slagen dan op mislukken. We
hebben bijna alle thema’s afgehandeld en daarom heb ik er veel vertrouwen
in - laten we zeggen 75 procent dat er een definitief vredesakkoord kan
komen. Alles ligt nu op tafel en beide partijen zijn nog nooit zo ver
geraakt. Daarom ben ik zo optimistisch. Hij is ervan overtuigd dat de
onderhandelingen kunnen doorgaan, zelfs als de vijandelijkheden op het
terrein doorgaan. De IGAD wacht nu op de terugkeer van zijn voorzitter, de
Keniaanse president Daniel arap Moi, om de onderhandelingen weer op te
starten. Moi zou deze week nog terugkeren van de wereldtop voor duurzame
ontwikkeling in Johannesburg.

De onderhandelingen in Sudan zijn gebaseerd op het protocol van Machakos,
een akkoord dat in juli werd ondertekend. Daarin belooft de regering dat
het zuiden van Sudan vrijgesteld wordt van het sharia (de islamitische
rechtsspraak) en dat er na een overgangsperiode van zes jaar een referendum
komt over de vraag of het zuiden van het land al dan niet onafhankelijk wordt.

Het SPLA zegt dat het Sudanese leger een andere agenda heeft dan de
regering. Volgens de rebellen was het offensief van zondag een
onvermijdelijk antwoord op de provocaties van de militairen. Ze hebben ons
duidelijk gemaakt dat er geen staakt-het-vuren bestaat. Wij blijven vechten
zolang het leger dat doet, zegt SPLA-woordvoerder Samson Kwaje.

Toch lijkt er meer aan de hand. Volgens de regering stellen de rebellen
overmatige eisen sinds de tweede ronde van de vredesgesprekken drie weken
geleden begon. De rebellen deden een reeks bijkomende voorstellen die de
regering de gordijnen injaagt, met name een federale bestuursvorm in het
zuiden van het land en een sharia-vrije hoofdstad tijdens de
overgangsperiode en een hertekening van de grenzen van zuidelijk Sudan.

Volgens het SPLA gaat het slechts om voorstellen en zoekt de regering een
excuus om de onderhandelingstafel te verlaten. Elijah Malok, een regionale
SPLA-voorzitter, denkt dat de regering wil terugkomen op de beloftes in het
protocol van Machakos. Ze hebben het gevoel dat het een vergissing was om
het zuiden zelfbeschikkingsrecht te geven en om staat en religie te
scheiden. Volgens het SPLA staat de Sudanese president el Bashir onder
druk van het leger om geen duimbreed meer toe te geven aan de
onderhandelingstafel.