Ongeduld over Japans Birmabeleid stijgt

“Birma moet dringend democratiseren, en daartoe moet Japan meer druk uitoefenen op het regime. Japan kan niet zomaar twee maten en twee gewichten gebruiken als het op mensenrechten in Azië aankomt”, vindt Takahashi. Hij verwijst naar de moeite die Japan doet om mensenrechtenschendingen in Noord-Korea aan de kaak te stellen. Dat heeft vooral te maken met een aantal Japanners lang geleden door Noord-Korea werden ontvoerd en die nog altijd spoorloos zijn.

“Als Japan het debat rond mensenrechtenschendingen in Noord-Korea kan aanvoeren, moet dat ook voor Birma kunnen. Maar omdat er in Birma geen ontvoerde Japanners vertoeven, is de situatie daar geen prioriteit”, zegt professor Kei Nemoto van de Universiteit van Tokio.

De druk op Japan neemt wel toe. De Verenigde Staten, een bondgenoot van Japan, leiden het verzet tegen de militaire junta op Birma. Na zelf economische sancties te hebben opgelegd aan Birma, sporen de VS nu ook andere landen aan druk te zetten op het regime.

Maar de Japanse regering houdt de boot af. “Japan wil de democratie in Birma bevorderen, maar sancties zijn daarvoor geen goed middel. Ze verergeren alleen maar de situatie voor de gewone mensen en zorgen niet voor meer vrijheid of democratie”, zegt Yoshinori Yakabe van het Japanse ministerie voor Buitenlandse Zaken. Japan staat niet alleen met die opvatting. Ook India en China, twee buurlanden van Birma, zijn geen voorstander van sancties.

“De sancties zijn verantwoordelijk voor de hoge werkloosheid in Birma. Tweehonderdduizend mensen zitten zonder werk en tweehonderd ondernemingen zijn al overkop gegaan. Het handelsembargo treft niet de politieke instellingen in Birma, maar de middenstand”, zegt Yakabe.

Experts geven toe dat sancties als een middel om democratie te brengen betwistbaar zijn in landen die geleid worden door een gewelddadig regime. Irak zit nog vers in het geheugen. Armoede en ziekte namen alleen maar toe door de internationale sancties tegen het regime van Saddam Hoessein.

“Japan gelooft eerder stille diplomatie dan in sancties. We moeten een oplossing zien te vinden binnen de ASEAN (Associatie van Zuid-Oost Aziatische landen)”, zegt Yakabe.

Mensenrechtenactivisten worden ongeduldig. “Het is frustrerend dat we op de Japanse overheid moeten wachten. Onze strategie bestaat erin de mensenrechtenschendingen in Birma zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen. Dat kan alleen maar door voldoende internationale druk”, zegt Sayaka Miyazawa van het Burgerforum dat de rechten van de Birmese burgers verdedigt. (SV/PD)