Opkomende economieën bemoeien zich met Syrië

Kunnen de opkomende economieën bij de Syrische president Bashar al-Assad wel bereiken wat de Verenigde Naties, Westerse landen, buurland Turkije en de Arabische wereld niet lukt? De drie landen uit het Zuiden zijn niet alleen krachtige economische spelers op het internationale toneel, ze zijn ook niet-permanente leden van de vijftien leden tellende VN-Veiligheidsraad die graag een permanente zetel willen.
 
“Er dient zich een nieuw tijdperk van internationale politiek aan”, zegt James A. Paul, directeur van het Global Policy Forum in New York, een organisatie die ontwikkelingen bij de Veiligheidsraad en de Verenigde Naties volgt.

Het Syrië-initiatief van de regeringen van India, Brazilië, Zuid-Afrika is erg belangrijk, zegt hij. “Deze landen zijn alle drie lid van de Veiligheidsraad en ze zijn tegen militair ingrijpen zoals in Libië is gebeurd”, zegt Paul. “Ze geloven dat de actie in Libië, die is doorgedrukt door de Verenigde Staten, Frankrijk en Groot-Brittannië, desastreuze gevolgen heeft gehad.”

India, Brazilië en Zuid-Afrika doen er alles aan om te komen tot een vreedzame oplossing van het conflict in Syrië, zegt Paul.

Innovatieve diplomatie

Sommige mensenrechten groepen vinden de IBSA-landen te terughoudend. “We zijn teleurgesteld over de verklaring van IBSA-delegatie over Syrië”, zegt Peggy Hicks van Human Rights Watch. “Misschien is er achter gesloten deuren meer besproken, maar Brazilië, India en Zuid-Afrika moeten meer doen dan de verklaringen van de regering-Assad herhalen.”

“Als de delegatie buiten Damascus was geweest en de door de Syrische troepen belegerde steden had gezien of een van de honderden detentiecentra had bezocht waar demonstranten gevangen worden gehouden, zou ze zelf gezien hebben dat de Syrische troepen de grootste verantwoordelijkheid dragen voor het dood en verderf dat in de afgelopen vijf maanden gezaaid is.” Volgens Hicks is het tijd om over “sancties, een wapenembargo en een onderzoekscommissie” te praten.

Paul stelt echter dat door het bezoek aan Damascus van IBSA-vertegenwoordigers de druk op het regime van Assad om verantwoordelijk te handelen, toeneemt. “We zijn hier getuige van een opkomende internationale diplomatie die flexibel en innovatief is, en tegen groot militair machtsvertoon is”, licht hij toe.

Turkije is tot op zekere hoogte bij dat proces betrokken. Maar met de afnemende macht van de Verenigde Staten en een nieuwe crisis die op de loer ligt, “kunnen we van deze drie belangrijke spelers meer van dit soort initiatieven verwachten”, zegt Paul.

India, Brazilië en Zuid-Afrika zijn niet-permanente leden van de VN-Veiligheidsraad en dat zijn ze voor een periode van twee jaar. Onlangs namen ze een gezamenlijk politiek standpunt in met betrekking tot onderwerpen op de agenda van de Veiligheidsraad.

Meerpartijenstelsel

De IBSA-delegatie bracht bij de Syrische president haar “diepe zorg over de huidige situatie in Syrië” over en veroordeelde “geweld van alle zijden.” De delegatie riep ook op tot “een onmiddellijk einde aan alle geweld en respect voor mensenrechten en het internationale recht bij alle partijen.”

De Syrische president zou de delegatie ervan verzekerd hebben dat hij hervormingen doorvoert, gericht op de invoering van een meerpartijendemocratie en herziening van de bestaande grondwet. De herziening van de grondwet moet in februari of maart volgend jaar rond zijn.
 
In de verklaring van de IBSA-delegatie erkende de Syrische president dat er “in de beginfase van de onrust fouten zijn gemaakt door de veiligheidstroepen” en dat geprobeerd wordt herhaling daarvan te voorkomen.