Oudgedienden Pinochet beschuldigd in oude moordzaak

Rechter Olga Pérez wil weten wie opdracht gaf voor de moord op Eugenio
Berríos, een chemicus die werkte voor de DINA, de Chileense geheime politie
die tijdens de Pinochets schrikbewind (1973-1990) actief was. Toen in 1991
na Pinochets aftreden voorbereidingen werden getroffen om Berríos te
ondervragen over zijn rol in de dood van voormalig minister van
Buitenlandse Zaken Orland Letelier, werd het Berríos te heet onder de
voeten de minister was in Washington gedood door wat moest doorgaan voor
een terroristische aanslag, die het werk bleek te zijn van de DINA.

Op 15 november 1992 meldde Berríos zich aan in een politiebureau in het
Uruguayaanse kuststadje Parque del Plata Uruguay, met de boodschap dat hij
ontvoerd was door Chileense en Urugayaanse militaire veiligheidsagenten.
Zij wilden hem naar verluidt vermoorden. Maar Berríos stond in het hol van
de leeuw: politiechef Hernández werd van hogerhand gesommeerd Berríos over
te dragen aan twee luitenant-kolonels van het Uruguayaanse leger én twee
onbekende individuen. Twee jaar later werd Berríos’ lichaam teruggevonden
in de duinen rond de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo, met twee kogels
door het hoofd.

Het Chileense tijdschrift Siete+7 zorgde vorige vrijdag voor een primeur.
Het tijdschrift voerde dezelfde getuigen op die eerder vorige week bij
rechter Pérez waren komen opdagen. Zij identificeerden de twee onbekende
individuen aan het politiebureau in het Uruguayaanse kuststadje als de
Chileense gepensioneerde legerofficieren en DINA-chefs Arturo Silva Valdés
en Jaime Torres Gacitúa. Beide heren werden vorige vrijdag door rechter
Pérez in staat van beschuldiging gesteld voor het beramen van de moord op
Berríos.

Het tijdschrift voerde nog een derde, anoniem personage op die de
moordenaar van Berríos zou zijn. De man stelt dat Berríos één van de
sleutelfiguren van DINA was bij de ontwikkeling van chemische wapens als
sarin-gas, die niet alleen moesten dienen voor de uitschakeling van
tegenstanders van het regime, maar ook dienst konden doen in een eventuele
oorlog met buurland Argentinië. Chili en Argentinië betwistten elkaar drie
eilandjes en stonden in 1978 op voet van oorlog. Door Berríos’ wapens
waren we in staat om het drinkwater van de Argentijnse hoofdstad te
vergiftigen. Er stond een hele reeks van dergelijke acties op stapel,
verklaarde de man aan Siete+7. Berríos werd vermoord om hem te beletten te
getuigen over zijn jaren bij DINA.

De kogels die werden teruggevonden in Berríos’ schedel, zijn in het bezit
van een Uruguayaanse rechter. Volgens Siete+7 doet de rechter bitter weinig
om de zaak te helpen oplossen. De Uruguayaanse autoriteiten staan bovendien
niet toe dat rechter Pérez onderzoeksdaden verricht in Uruguay. Vooral de
Uruguayaanse vice-minister van Binnenlandse Zaken, Daniel Borrelli, zou
blokkades opwerpen.

In 1993 maakte Pinochet een reis naar Uruguay en werd er ontvangen door
kolonel Tomás Casella, de man die volgens Siete+7 de politiechef van het
betrokken politiebureau sommeerde Berríos over te dragen.

De eerste beklaagde, oud-majoor Arturo Silva Valdés, was het hoofd van
Pinochets veiligheidsdienst en maakte volgens Siete+7 in die hoedanigheid
meer dan 500 buitenlandse reizen. In 1993 ging hij met pensioen. De andere,
Jaime Torres Gacitúa, was 15 jaar lang het hoofd van Pinochets lijfwachten.
Hij bleef Pinochet trouw, ook na diens aftreden en na zijn eigen
pensionering in 1998. Toen de Britse geheime dienst in 1998 op verzoek van
een Spaanse onderzoeksrechter Pinochet arresteerde in een Londens
ziekenhuis, stond Torres Gacitúa aan zijn zijde en bleef dat gedurende de
503 dagen dat de oud-dictator in Groot-Brittannië onder huisarrest stond.

De hoofdredacteur van Siete+7, Mónica González, staat bekend om haar
onderzoeksjournalistiek over de geheime geschiedenissen die zich afspeelden
tijdens het bewind van Pinochet. Tijdens die jaren werden meer dan 3.000
mensen het slachtoffer van politieke moorden of verdwijningen. De meeste
zaken blijven onopgelost.