“Regering moet meer aandacht besteden aan mensenrechten” (VN)

Als de overgangsregering de mensenrechten links laat liggen, zullen alle verzoeningspogingen mislukken, meent Alnajjar die net een bezoek van twee weken aan Somalië heeft gebracht. Het was zijn vierde bezoek aan het land sinds zijn aanstelling door VN secretaris-generaal Kofi Annan in 2001. Alnajjar moet de mensenrechtensituatie in Somalië volgen.

Tijdens zijn bezoek sprak Alnajjar met premier Ali Mohammed Ghedi van Somalië over het opzetten van een commissie die vroegere mensenrechtenschendingen moet onderzoeken. We hebben het gehad over een rechtbank en een onderzoekscommissie die oorlogsmisdadigers voor het gerecht moet brengen. Dat kan toekomstige overtreders afschrikken. De premier vroeg technische bijstand, en die zal hij krijgen in mei of juni van dit jaar.

Somalië raakte zijn centrale regering kwijt toen rebellen in 1991 dictator Mohamed Siad Barre ten val brachten. In de jaren van wetteloosheid die volgden, waren moorden aan de orde van de dag. Verschillende clanleiders probeerden controle te krijgen over grote delen van het land. Wapens circuleerden overal. Sommige clans gingen ook over tot systematische verkrachtingen om rivaliserende groeperingen te straffen en te intimideren.

Volgens politiek analist Ahmed Mohammed is het zeer de vraag of een onderzoekscommissie vrij zal kunnen werken in Somalië. Het waren de manschappen van de krijgsheren die nu aan de macht zijn, die verkrachting als wapen gebruikten. Dezelfde groepen bezitten de wapens die gebruikt zijn om moorden te plegen. De huidige regering stemt alleen maar toe in het opzetten van een mensenrechtentribunaal om de buitenwereld tevreden te stellen.

Alnajjar vindt dat er ook dringend aandacht moet gaan naar de erbarmelijke situatie van ontheemden in Somalië. De VN schat het aantal ontheemden in Somalië op 370.000. Ongeveer een miljoen Somaliërs zijn hun land ontvlucht.

Na de mislukking van een VN-vredesmissie werd Somalië in 1995 zo goed als opgegeven door de internationale gemeenschap. Maar in 2002 bracht de Inter Governmental Authority on Development, een regionale organisatie, in Kenia vredesbesprekingen op gang. Vorig jaar stelden de belangrijkste clans en krijgsheren een interim-parlement samen voor een overgangsperiode van vijf jaar. Intussen heeft Somalië ook een president en een regering gekregen. Die interim-regering zetelt nog steeds in Nairobi omdat ze de Somalische hoofdstad Mogadishu niet veilig genoeg acht. (RS/PD)