Regering-Thaksin kampioen van subtiele censuur, zegt Journalistenbond

Minister van Transport en Communicatie Suriya Jungrungreungkij zegt dat hij er niets mee te maken heeft. Dat een aantal nauwe verwanten van de minister 11 procent van de aandelen van The Nation Multimedia Group kocht, is volgens hem puur toeval.

Veel journalisten vrezen echter dat het een moedwillige poging is van de Communicatieminister om zijn vinger in de journalistieke pap van krant The Nation en van de TV-zender van het bedrijf te steken. De familie van minister Suriya heeft nu meer aandelen in handen dan eender wie, ook dan de voorzitter en de stichter van de groep, die elk om en bij de acht procent bezitten. Zowel de minister als het management van The Nation ontkennen dat er sprake is van politieke druk.

Maar Thaise journalisten ondervinden die druk de jongste twee jaar aan den lijve. In maart vorig jaar kreeg The Nation van het ministerie van Defensie te horen dat het programma News Talk uit de ether moest omdat het te kritisch was ten opzichte van de regering. Een dag later stuurde het Antiwitwasbureau een brief naar een aantal privé-banken met de vraag om inzage te krijgen in de rekeningen van de uitgevers en journalisten van de het mediabedrijf. De regering ontkende dat zij daar de opdracht toe had gegeven.

De pogingen tot intimidatie zijn intussen subtieler geworden. Zich inkopen in mediabedrijven is één van de tactieken geworden van de gevestigde machten, zegt een columnist van het thaitalige weekblad ‘Siam Rath’. “De regering heeft op alle mogelijke manieren getracht binnen te breken in de media maar is daar tot dusver niet in geslaagd.” The Nation, dat erg kritisch is ten opzichte van de Thaise premier Thaksin Shinawatra, is volgens de columnist een geliefkoosd doelwit.

De ontwikkeling naar ‘economische censuur’ wordt bevestigd in het jaarrapport 2002 van de Thaise Journalistenbond TJA. Journalisten werden minder rechtreeks bedreigd, maar er was in 2002 vaker sprake van gesofistikeerde en subtiele invloed. Het rapport documenteert onrechtstreekse intimidatiepogingen tegenover radio- en televisieprogramma’s die op een kritische manier berichtten over het beleid. Politici oefenden druk uit via producenten, die te horen kregen dat de geldkraan zou worden dichtgedraaid of dat frequenties verloren zouden gaan.

Volgens radiojournalist Takeng Somsap is het geen toeval dat er veel minder duiding en analyse is op de Thaise radiozenders. Veel programma’s geven uit veiligheidsoverwegingen enkel nog harde feiten mee. “Er is op de meeste zenders niks mis met de weergave van de feiten, maar de Thaise radio zendt niet veel kritische visies meer uit.”

Op een seminarie over mediahervormingen dat de Thaise Journalistenbond deze week organiseerde, stelde de TJA dat de Thaise media meer kwetsbaar zijn voor economische druk en rechtszaken. “De kracht van de media om debatten te openen over staatszaken is verdwenen,” zo oordeelt Prasong Lertrattavisuth, redactiechef van de krant ‘Matichon’. Volgens Prasong hebben de Thaise politici door de commercialisering van de media de economische middelen in handen om druk uit te oefenen. Een andere reden voor de tanende invloed van de vijfde macht is “het dalende niveau van de journalisten. Ook op de radio en de televisie hoor je steeds minder kritische stemmen.”

De TJA eist een hervorming van de media, onder meer op basis van de grondwet van 1997. Grondwetsartikel 40 stelt immers dat de nationale frequenties, die al decennia de overheid toebehoren, opnieuw worden verdeeld op basis van het algemene belang.