'Relatie Amerika-Turkije niet op de helling'

‘Het zal zeer gelimiteerde gevolgen hebben voor de relaties tussen Amerika en Turkije’, zegt Hugh Pope van de International Crisis Group. ‘De genocide is al een paar keer erkend door de commissie, het meest recent nog in 2007, en Turkije heeft iedere keer op dezelfde manier gereageerd. Het heeft eerst zijn ambassadeur teruggetrokken en daarna een tijdje gewacht om de relaties te normaliseren. Grote gevolgen zijn er nooit geweest.’
Henri J. Barkey van het Carnegie Endowment for International Peace sluit zich daarbij aan. ‘Na de vorige erkenningen is de relatie tussen de twee landen zelf verbeterd. Een teken dat Turkije het niet hard gaat spelen is het feit dat de reis van de Turkse premier naar Washington in april niet afgezegd wordt.’
‘Het is van belang voor Turkije dat er geen escalatie komt. Ze zullen veel lawaai maken, maar extra acties moeten er niet verwacht worden. Waarschijnlijk zullen ze binnenskamers wel allerlei toegevingen van de Amerikanen proberen af te dwingen door gebruik te maken van de erkenning’, zegt Barkey.

Armenië-Turkije

De erkenning van de genocide komt net op het moment dat Turkije en Armenië aan hun verzoening werkten. In oktober tekenden beide landen protocollen waardoor de grenzen weer open zouden moeten gaan. De ratificatie daarvan zit echter nog steeds vast in de parlementen. De stemming in de Amerikaanse commissie is dan ook geen hulp voor de verzoening.

Turkije zal veel lawaai maken, maar extra acties moeten er niet verwacht worden.

‘De protocollen waren een overwinning voor de gematigden in beide landen. Door de erkenning komt een Amerikaanse binnenlandse gelegenheid tussen de verzoening te staan. Bovendien speelt het de nationalisten in beide kampen in de kaart. De Armeense diaspora in Amerika wil Turkije straffen, maar ze moet beseffen dat de verzoening tussen beide landen er ernstig door bemoeilijkt wordt’, vertelt Pope.

Eigen schuld

‘De schuld van de erkenning ligt deels bij Turkije’, zegt Barkey. ‘Na het ondertekenen van de protocollen begon Turkije allerlei voorwaarden te stellen die de ratificatie bemoeilijkten. De Amerikaanse regering mocht het van haar kant ook nooit zo ver laten komen. Ze had veel eerder moeten ingrijpen, niet de dag voordien.’
‘Volgens mij gebruiken de Turken de erkenning enkel als politiek excuus om niet verder te gaan met de ratificatie van de protocollen. In Turkije is er een grote politieke onwil om ermee verder te gaan. De enige oplossing voor de verzoening tussen Armenië en Turkije is dat er een opening komt naar een oplossing voor Nagorno-Karabach’, zegt Barkey.
‘Een volledige oplossing is niet voor binnenkort, maar een roadmap zou al iets zijn. Volgens geruchten in Washington zou de regering daarmee bezig zijn en zou het die binnen een tweetal weken voorstellen’, besluit Barkey.