Sleutelen aan de grenzen in Soedan

De kwestie Abyei

Met de Soedanese vredesverklaring van 2005 werd gehoopt dat het einde van de twee decennia oude burgeroorlog tussen Noord- en Zuid-Soedan bereikt was. Soedan-expert Dick Leurdijk van het Clingendael Instituut voor Internationale Relaties en Diplomatie, beweert dat dit akkoord te zwak is. Bepaalde problemen, die aan de basis van de burgeroorlog liggen, zouden er niet in worden behandeld. Eén van deze onbesproken pijnpunten is Abyei, een district dat zowel door het islamitische noorden als door het in hoofdzaak christelijke zuiden van Soedan geclaimd wordt. De bodem van Abyei bevat immers grote olievoorraden, die van deze kwestie één van de grootste katalysators tot conflict in Soedan maakte.
Er wordt geschat dat in 2007 alleen al voor meer dan 530 miljoen dollar aan inkomsten uit de olie van Abyei kwamen. De strijd om deze energiebronnen stopte niet met de ondertekening van het vredesakkoord van 2005, waardoor het conflict tot op heden voortduurt. Leurdijk zegt dat Abyei als een voorbeeld gezien kan worden van hoe internationale tussenkomst in interne aangelegenheden soms totaal zinloos is. Hoewel de internationale gemeenschap het geweld in Soedan wou beëindigen, slaagden zij hier niet in. Duizenden inwoners van Abyei ontvluchtten de streek uit vrees voor het geweld. Secretaris-generaal van de VN, Ban Ki-Moon, waarschuwde begin deze maand nog dat de situatie in Abyei voortdurende aandacht vereist.

Den Haag

In juli 2008 beslisten de Soedanese overheid, die Noord-Soedan vertegenwoordigt, en de Sudan People’s Liberation Movement (SPLM), die Zuid-Soedan vertegenwoordigt, dat ze de zaak willen voorbrengen op de internationale rechtbank in Den Haag. Hier zullen de grenzen van Abyei herevalueerd worden.
Op 22 juli sprak de Internationale Rechtbank van Den Haag haar vonnis uit: zowel de oostelijke als de westelijke grenzen van Abyei zullen hertekend worden. De grootte van het district zal hierdoor krimpen. Met deze uitspraak geven de rechters gehoor aan de wensen van Noord-Soedan. Omdat de beslissing de inwoners van Zuid-Soedan zou kunnen provoceren, stuurden de Verenigde Naties extra veiligheidstroepen naar de regio om eventueel protest onder controle te houden. Leurdijk is ervan overtuigd dat hoewel de regering én de SPLM verzekerden dat ze zich geweldloos zullen neerleggen bij de beslissing, deze rechterlijke beslissing geen oplossing is voor het probleem.
In 2011 zullen de inwoners van Abyei via een referendum kunnen beslissen of ze willen behoren tot Noord- of Zuid-Soedan.