Tweede grootste kernramp ooit is jarig
29 september 2007
Het is vandaag precies 50 jaar geleden dat in het Russische Mayak een tank met tienduizenden tonnen vloeibaar, hoogradioactief afval ontplofte. Bijna een half miljoen mensen kwamen in contact met radiocatieve stoffen. Rusland wist de ramp vier jaar lang te verzwijgen.
De kernramp haalde het niveau 6 op de INES-schaal (een schaal die toelaat de ernst van een nucleair incident weer te geven). Twintig miljoen curie aan straling kwam in de atmosfeer terecht en meer dan 23 duizend vierkante kilometer land is tot nu toe nog altijd radioactief besmet.
“Het is het meest radioactieve vervuilde gebied in de wereld”, zegt Per Strand van de Noorse Stralingsbeschermings Autoriteit in het wetenschappelijke magazine New Scientist. Greenpeace heeft het over de tweede grootste kernramp ooit.
De vrouwen- en gezondheidsorganisatie Women in Europe for a Common Future (WECF) verzamelde getuigenissen van mensen die de ramp meemaakten. Ljoedmila Anisimova is chronisch ziek en heeft maar één nier. Ze woonde in de buurt van de kerncentrale toen de tank ontplofte. Haar moeder hielp mee met het opruimen van het efval terwijl ze al acht maanden zwanger was. Zowel haar broer als haar zus zijn gestorven aan kanker.
Tragedie zonder einde
De explosie in 1957 was niet het enige incident op de site. Het nucleair complex in de Oeral loosde tussen 1948 en 1956 zonder verpinken vloeibaar radioactief afval in meren en rivieren, waaronder de Techarivier, dat voor veel inwoners van naburige dorpen de enige bron van drinkwater vormde. Sinds 1950 is het verboden om in een zone van 350 kilometer rond het complex te wonen of land te verbouwen.
Mayak is het grootste nucleaire complex ter wereld (200 km2) en bevat zeven kernreactoren, een opwekkingsfabriek voor nucleair afval en een opslagplaats voor dat afval. Het complex is nog altijd in gebruik. De veiligheidsvoorzieningen zijn er een lachertje, omheiningen zijn onbestaande of kapot. Er is ook al verschillende malen radioactief materiaal uit de opslagplaatsen gestolen. Wat daarmee gebeurt, is onduidelijk.