Versnipperde oppositie schaart zich rond drie democratiseringsprojecten

We willen allemaal veranderingen, maar er zijn verschillende manieren om die te verwezenlijken, zegt Vladimiro Roca, de voormalige leider van de dissidente Groep van Vier die in 1977 een tijdje in de gevangenis zat omdat hij had opgeroepen tot een boycot van de verkiezingen. Deze eenheid in verscheidenheid is volgens Roca een overlevingsstrategie van de Cubaanse oppositie. Vijftien jaar geleden waren er nog geen tien oppositiebewegingen, nu zijn het er duizenden, aldus Roca. Wanneer we zouden samensmelten zouden we een erg gemakkelijk doelwit vormen.

De Cubaanse oppositiebewegingen worden door Fidel Castro nog altijd verketterd als huurlingen die in dienst van het VS-imperium de interne opstand proberen aan te wakkeren. Geen enkele organisatie is officieel erkend, maar de laatste twee jaar werden ze relatief ongemoeid gelaten door de veiligheidsdiensten.

Het resultaat zijn drie initiatieven, waarvan het Project Varela door het Europese parlement werd bekroond met de Sacharov-prijs voor de mensenrechten en de vrijheid van opinie. Het feit dat de initiatiefnemer van het project, Oswaldo Payá, de prijs in Straatsburg in ontvangst mocht nemen werd door de oppositie gezien als een enorme toegeving vanwege de regering.

Het Project Varela baseert zich op een artikel in de Cubaanse grondwet dat het volk het recht geeft door middel van een referendum zelf voorstellen ter stemming te brengen. Concreet wordt een volksraadpleging gevraagd over de vrijheid van meningsuiting, een hervorming van de kieswet en amnestie voor politieke gevangenen. Het Cubaanse parlement ontving een petitie met 11.020 handtekeningen maar een officieel antwoord is er nog niet. De regering reageerde met een grondwetsherziening die het Cubaanse socialisme een onveranderlijk karakter gaf. Het Project Varela is genoemd naar de negentiende-eeuwse katholieke filosoof en onafhankelijkheidsideoloog Félix Varela y Morales.

Het tweede initiatief is een Assemblée ter Bevordering van de Burgersamenleving in Cuba en heeft als doel de bevolking democratische beginselen bij te brengen. Een vierhonderdtal organisaties hebben zich erbij aangesloten en vergaderen in verschillende commissies over vakbondswerk, milieuproblemen en persvrijheid. De organisatie doorstond op 10 december een eerste vuurproef toen 70 leden voor het eerst samenkwamen op de dag van de mensenrechten, zonder interventie van de politie.

De Ronde Tafel van Gematigde Oppositiegroepen zet zich in voor een derde initiatief: het opstellen van een lijst met burgerrechten. Op basis van interviews werden 35 artikels opgesteld met individuele rechten en tien artikels met burgerplichten tegenover de gemeenschap, de natie en de mensheid. Volgens de initiatiefnemers gaat het hier slechts om een kladversie die enkel tot doel heeft het debat op gang te brengen. De beweging omschrijft zichzelf als civiel en zegt democratische en socialistische strekkingen te vertegenwoordigen. Mensenrechten kennen geen ideologie en zijn dezelfde voor socialisten, communisten, liberalen, sociaal-democraten of christen-democraten, zo luidt het.

Patricia Grogg

Xml=2

Ref:ca hd ip