VN-resolutie over Cuba zorgt voor niet aflatende burenruzie

Vorige maandag had Castro de Uruguayaanse president Jorge Batlle een kruiperige judas genoemd, en dat schoot Batlle in het verkeerde keelgat.
Hij kondigde prompt aan dat zijn land de relaties met Cuba verbreekt, want de Urugayaanse regering vindt dat (…) diplomatieke betrekkingen in een sfeer van respect moeten gedijen.

Ondanks de Uruguayaanse beslissing kondigde Castro op televisie aan 800.000 meningitisvaccins voor Uruguayaanse kinderen toch te laten vertrekken. We helpen geen regeringen, we helpen mensen. We zullen het Uruguayaanse volk nooit verachten. (…) Uruguay heeft een moorddadige minister van Volksgezondheid die liever kinderen laat sterven dan Cubaanse vaccins in te voeren, donderde Castro in de vier uur durende toespraak.

Argentinië, Chili, Costa Rica, Guatemala, Mexico en Peru krijgen de wind van voren omdat ze de VN-resolutie steunen. Met Mexico, dat zich anders altijd onthoudt in de VN-commissie voor Mensenrechten als het over Cuba gaat, loopt de ruzie het hoogst op. Havana is er van overtuigd dat de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken Jorge Castañeda er de geestelijke vader van is.

Ook Castro’s inmiddels persoonlijke vete met de Mexicaanse president Vicente Fox krijgt extra aandacht. Castro verdedigt het openbaar maken van het gesprek waarin Fox de Cubaanse president aanmaant zich gedeisd te houden tegenover de Amerikanen in de afgelopen ontwikkelingsconferentie in Monterrey. Fox is daar niet over te spreken, maar een conversatie tussen twee staatshoofden is geen liefdesbrief, het is een politieke conversatie, verklaart Castro. Hoewel hij het betreurenswaardig vindt dat hij verplicht werd het gesprek in de ether te sturen, weet de Cubaanse president dat alle regeringen hun gesprekken tapen. Anders zou er geen diplomatie bestaan. Geschiedenis zou niet bestaan. Er zou niets zijn, alles wordt weggeveegd door de tijd. (…) Regeringen moeten dit (het opnemen van gesprekken) wel doen, en dat ontkennen is schijnheilig, luidt het.

Castro vindt dat de democratie, die iedereen zo graag aan Cuba opdringt, in de praktijk fictie is. Hij wijst erop dat Mexico in vergelijking met Cuba 47 maal meer analfabeten telt en 82 keer meer kinderen die niet naar school gaan - als ze al de vijf maal hogere kindersterfte overleven. Ons (socialistische) systeem is onvergelijkbaar superieur. (…) Mensenrechten, sociale rechten - er is geen enkel domein waar we niet mijlenver in voor staan, verzekert Castro de kijkers. De Cubaanse president denkt er niet aan Mary Robinson naar Cuba te halen, zoals de VN-resolutie vraagt.

Door het conflict loopt het Cubaanse integratieproces in de Latijns-Amerikaanse regio averij op. Sinds het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 tracht Cuba een hecht regionaal netwerk van bilaterale relaties op te bouwen en dat lukte totnogtoe goed. Alleen met El Salvador heeft het land geen diplomatieke relaties, maar daar komt nu dus Uruguay bij.

Toch vindt de Cubaanse leider nog steun bij een paar buren. De Mexicaanse ex-president Miguel de la Madrid verklaarde dat Fox’ leugens de onafhankelijkheid van de Mexicaanse buitenlandse politiek twijfelachtig maken, terwijl de Colombiaanse ex-president Ernesto Samper vindt dat Castro juist is en dat geen enkel land, hoe machtig ook, mag beslissen of een ander land mag aanwezig zijn op een conferentie van de VN. Samper betreurt wel het publiek maken van het gesprek tussen Castro en Fox.