VS bedreigen humanitaire hulp Cubaanse kerken

Nieuwe plannen van de Verenigde Staten om de druk op Cuba te verhogen, kunnen grote gevolgen hebben voor het humanitaire werk van kerken op het eiland. De VS willen de Cubaanse Raad van Kerken buitenspel zetten. In Amerikaanse ogen is die een verlengstuk van het regime.

Stop de humanitaire hulp van Amerikaanse kerkelijke organisaties aan Cubaanse organisaties die banden hebben met het regime van president Fidel Castro. Dat is het advies van een recent verschenen rapport van de Commission on Assistance to a Free Cuba. Die commissie maakt deel uit van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en werd in 2003 door president Bush opgericht.

Een van de geviseerde Amerikaanse organisaties is de Church World Service, een humanitaire tak van de Nationale Raad van Kerken (NCC).

De VS-Commissie zegt er zeker van te willen zijn dat hulp terechtkomt bij organisaties die een onafhankelijk maatschappelijk middenveld steunen “en niet bij door het regime bestuurde of gecontroleerde organisaties, zoals de Cubaanse Raad van Kerken.”

Maar de bewering dat de Cubaanse Raad van Kerken (CIC) een instrument van de regering is, doet volgens Rhode González, voorzitster van de CIC en voorganger in de Cubaanse Pinstergemeenten, “geen recht aan de ontwikkelingen binnen de Cubaanse kerken en de CIC zelf.”

De Cubaanse Raad van Kerken, opgericht in 1941, vertegenwoordigt momenteel 43 protestantse kerken, oecumenische instituten, “broederorganisaties” en waarnemers zoals de joodse gemeenschap, zegt González. Het werk van de Cubaanse Raad van Kerken op Cuba varieert van het steunen van gemeenschappelijke tuinen en gebruik van duurzame energie, tot hulp aan ouderen, gehandicapten en slachtoffers van natuurrampen zoals orkanen.

“Dit werk zal afgebouwd moeten worden als we geen humanitaire hulp meer krijgen”, zegt González. “De Church World Service is al zestig jaar een stabiele en dynamische bron van hulp geweest die snel en effectief reageerde in geval van nood.”

De voorganger zegt dat de Cubaanse Raad van Kerken zelfstandig beslissingen neemt, maar dat het nodig is om goede relaties met de overheid te onderhouden om effectief te kunnen werken. “Wij vinden het normaal en logisch om contact te onderhouden met alle organisaties die het leven in dit land beïnvloeden. We werken samen om zo de mensen die de hulp het hardst nodig hebben, te bereiken.”

Ze illustreert de werkwijze van de Cubaanse Raad van Kerken door te wijzen op het feit dat de Raad jaarlijks 400 rolstoelen krijgt van de Amerikaanse organisatie Joni and Friends. Die rolstoelen worden verspreid door de Cubaanse Associatie voor Lichamelijk Gehandicapten (Aclifim), die meer dan 60.000 leden telt. “We vrezen dat deze hulp ook zal worden afgesneden”, zegt González, de eerste vrouwelijke voorzitter van de Cubaanse Raad van Kerken.

Volgens haar ontstonden de problemen met hulp uit de VS in 2004, toen de Commission on Assistance to a Free Cuba het eerste rapport uitbracht. De commissie werd in het leven geroepen door de regering van president George W. Bush, met als doel om strategieën te ontwikkelen om de overgang van Cuba naar een democratische staat te bevorderen. In het eerste rapport werd gepleit voor het aanscherpen van het embargo tegen Cuba. Tot 2004 had het al veertig jaar durende conflict tussen Washington en Havana nauwelijks invloed op de relaties van de CIC met kerken in de VS, zegt ze.

Volgens Caleb McCarry, woordvoerder namens de regering-Bush in deze kwestie, passen de nieuwe aanbevelingen in het Amerikaanse beleid. Dat is erop gericht om humanitaire hulp direct af te leveren bij kerkelijke organisaties, zonder tussenkomst van de Cubaanse Raad van Kerken.

De Wereldraad van Kerken (WCC) noemde de Amerikaanse aanbevelingen direct na verschijning van het rapport in een brief aan president Bush “een opmerkelijk agressieve inmenging in religieuze aangelegenheden” en een schending van de godsdienstvrijheid. “Het is niet de zaak van de Amerikaanse regering, of welke andere regering dan ook, om te bepalen welke nationale raad van kerken wel of niet legitiem is en om beperkingen op te leggen aan humanitaire hulp aan een bepaalde nationale raad van kerken, inclusief de Cubaanse”, schreef secretaris-generaal Sam Kobia van de WCC in de brief.

De auteurs van het rapport pleiten ook voor een nieuw fonds dat maatschappelijke organisaties op Cuba die tegen de regering zijn, moet ondersteunen. Dat fonds zou 80 voor de komende twee jaar miljoen dollar ter beschikking moeten krijgen. Daarnaast zouden er maatregelen moeten komen om te voorkomen dat hulp via derde landen Cuba binnenkomt en er zouden restricties moeten komen op “religieuze reizen” naar Cuba. (JS/ADR)