VS lenen gevangen terroristen uit aan folteraars van Arabische bondgenoten
Jim Lobe
29 december 2002
De Verenigde Staten nemen het bij de ondervraging van krijgsgevangenen van al-Qaida of de Taliban niet zo nauw met de Conventie van Genève. Op de basissen van Bagram in Afghanistan of Diego Garcia in de Indische Oceaan worden vermeende terroristen onderworpen aan omstreden ondervragingstechnieken of uitgeleend aan inlichtingendiensten van geallieerde naties die foltertechnieken gebruiken. Officieel heet het dat Arabische ondervragers een betere “culturele affiniteit” hebben met de gevangenen.
Het bericht komt uit de krant de Washington Post, die een tiental anonieme veiligheidsagenten ondervraagde onder wie sommigen de ondervragingen zelf hadden bijgewoond. De bevriende geheime diensten van Syrië, Jordanië, Saoedi-Arabië of Marokko worden in rapporten van het VS-ministerie van buitenlandse zaken herhaaldelijk veroordeeld omdat ze de mensenrechten van gevangenen schenden.
Ook de Amerikaanse inlichtingendienst CIA begeeft zich bij de ondervragingen op het randje van het toelaatbare, aldus de krant. Gevangenen worden onderworpen aan pressietechnieken, waarbij ze gedurende lange tijd in oncomfortabele houdingen moeten staan en van hun slaap worden beroofd.
In een handboek uit 1985 voor inlichtingendiensten uit Latijns-Amerika raadt de CIA dergelijke methoden af als onbetrouwbaar, omdat een gevangene onder fysieke druk zijn ondervragers alles vertelt waarvan hij denkt dat ze het willen horen. Een meer subtiele psychologische techniek is ondervraging door een vrouwelijke officier, wat voor een moslimfundamentalist een erg verwarrende ervaring kan zijn.
Na de aanslagen van 11 september is er echter heel wat veranderd, aldus Cofer Black, hoofd van het antiterrorismecentrum bij de CIA. Volgens Black hanteert het agentschap nu een zekere operatieve flexibiliteit. Dit is een erg vertrouwelijk onderwerp, maar wat ik wel kan zeggen is dat er een periode is voor 11 september en een periode na 11 september.
In sommige gevallen gebruiken de CIA-ondervragers een vals decor, om de gevangene te doen geloven dat hij in handen is van een geheime dienst die bekend staat om zijn folterpraktijken. Soms wordt de gevangene ook daadwerkelijk overgedragen aan ondervragers van bevriende naties met minder scrupules. De CIA geeft dan een lijst mee met vragen die een antwoord behoeven. Uit Amerikaanse bron luidt het enigszins laconiek dat de Arabische bondgenoten: een veel betere communicatie kunnen bewerkstelligen dan wijzelf.
Het artikel 3 van de VN-conventie tegen folterpraktijken, die door de VS werd geratificeerd, verbied nochtans het uitleveren van gevangenen aan staten waarbij het risico bestaat dat ze marteltechnieken zouden kunnen gebruiken. Volgens de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) kunnen Amerikaanse ambtenaren die hun ogen sluiten voor foltering volgens de internationale rechtsregels worden vervolgd.
In een open brief vraagt HRW de Amerikaanse president Bush om een verklaring waarin het gebruik of vergemakkelijken van foltertechnieken officieel wordt afgekeurd. De organisatie kan daarbij steunen op de officiële handleiding van de CIA, die stelt dat marteling het morele niveau van een inlichtingendienst verlaagt en de gebruikers ervan corrumpeert.
Jim Lobe
Xml=3
Ref: na mm hd