VS vrezen vergelding voor dood van Pakistaanse soldaten (analyse)

Na de dodelijke NAVO-aanval op twee Pakistaanse grensposten zaterdag, zijn de relaties tussen Pakistan en de VS tot ver onder het vriespunt gezakt. Toch hoopt Washington dat de vergelding van Islamabad beperkt blijft.

Pakistan heeft voor het eerst dit jaar de twee grensovergangen gesloten die de VS en de NAVO gebruiken om hun troepen in Afghanistan te bevoorraden. Het is nog onduidelijk wanneer ze opnieuw opengaan, maar de Pakistaanse minister van Binnenlandse Zaken, Rehman Malik, liet zaterdag uitschijnen dat de blokkade permanent kan zijn.

Islamabad beval Washington ook om de Shamsi-basis in Beloetsjistan binnen de vijftien dagen te ontruimen. Vanuit die basis heeft de CIA lange tijd aanvallen uitgevoerd met drones tegen verdachte doelwitten van de taliban, aan beide kanten van de grens.

Pakistaanse functionarissen verklaarden vandaag dat Pakistan een belangrijke internationale vergadering op 5 december in Bonn zal boycotten. Daar zal de toekomst van Afghanistan worden besproken; de internationale troepenmacht in Afghanistan (ISAF) bereidt de terugtrekking tegen 2014 voor.

Breuk

De VS vrezen ook dat Islamabad Amerikaanse gevechtsvliegtuigen op missie in Afghanistan zal verbieden om nog over Pakistan te vliegen. “Als ze het luchtruim sluiten, is de breuk tussen Pakistan en de VS compleet”, verklaart Shuja Nawaz, directeur van het Centrum voor Zuid-Azië bij de Amerikaanse denktank Atlantic Council.

Hij meent dat de Pakistaanse regering en de legertop “onder zware druk staan van de oppositie en de militairen om wraak te nemen” voor de aanval van een NAVO-vliegtuig zaterdag waarbij minstens 24 soldaten gedood werden aan twee grensposten.

De precieze omstandigheden van het incident blijven onduidelijk. Volgens anonieme bronnen bij ISAF werden Amerikaanse en Afghaanse soldaten die patrouilleerden in de buurt onder vuur genomen vanuit de Pakistaanse posten. Daarop zou luchtversterking ingeroepen zijn.

Raid op Osama

Maar Pakistaanse functionarissen betwisten deze versie van de feiten. Volgens hen zijn de doden en gewonden het slachtoffer van ongeprovoceerde agressie. Volgens Islamabad duurden de luchtaanvallen bijna twee uur, ondanks de vraag van de Pakistaanse autoriteiten om op te houden.

De NAVO van zijn kant noemt het incident “tragisch en niet opzettelijk”, en belooft een grondig onderzoek. In een gezamenlijk bericht betuigden de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, en het hoofd van het Pentagon, Leon Panetta, hun deelneming aan de families van de slachtoffers. Ze zetten “het belang van het Amerikaans-Pakistaanse partnerschap” nog eens in de verf.

In elk geval lijken de relaties tussen Washington en Islamabad naar een nieuw dieptepunt gezakt. Verschillende incidenten dit jaar hadden de band al zwaar aangetast. Er was bijvoorbeeld de CIA-contractant die in Lahore twee mannen doodde, vermoedelijk agenten van de Pakistaanse inlichtingendienst (ISI). Of de raid op Osama bin Laden in Abbottabad, waarvan geen enkele Pakistaanse functionaris op voorhand op de hoogte was gesteld.

Verlengstuk van Pakistan

Recenter waren Pakistaanse officieren diep beledigd door uitspraken van de Amerikaanse legerstafchef Mike Mullen. Die verklaarde in oktober dat de Haqqani-groep van de Afghaanse taliban opereert als een verlengstuk van de ISI. Het is koren op de molen van de vele Amerikaanse politici die geloven dat Islamabad de VS aan het lijntje houdt over Afghanistan, ondanks de bijna 20 miljard dollar aan militaire hulp die Pakistan in het voorbije jaar kreeg in ruil om te helpen strijden tegen de taliban en Al Qaeda.

Steeds meer beleidsmakers, onder wie ook enkele Republikeinse presidentskandidaten, willen drastisch snoeien in de hulp aan Pakistan. Tegelijk verwijzen sommige Democraten naar het vermeende dubbele spel dat Pakistan speelt als een zoveelste reden om de geplande terugtrekking van de honderdduizend Amerikaanse soldaten uit Afghanistan te versnellen.

Omgekeerd groeide afgelopen jaar ook de druk op de Pakistaanse regering om haar samenwerking met de VS op te zeggen. “De woede in het Pakistaanse leger is voelbaar”, stelt Nawaz. “Het is de stok geworden waarmee de oppositiepartijen naar de regering uithalen. Zowel de gewezen premier Nawaz Sharif als oppositielid Imran Khan zeggen dat Pakistan moet ophouden Amerika’s oorlog te voeren.”

Tegenstrijdige agenda’s

De kern van het probleem is volgens vele experts het totale gebrek aan vertrouwen tussen de VS en Pakistan, en meer bepaald tussen de VS en het Pakistaanse leger. “De Amerikaanse relatie met Pakistan staat op instorten”, schrijft, Bruce Riedel, voormalig CIA-analist en kenner van Zuid-Azië, op de site dailybeast.com. “Het Pakistaanse leger heeft een agenda die niet met de onze te verzoenen valt. Uiteindelijk staan we tegenover elkaar bij de oorlog in Afghanistan, en dat vergiftigt alles.”

Maar beide landen hebben elkaar ook nodig, iets wat Clinton in recente ontmoetingen met Pakistaanse functionarissen steeds heeft beklemtoond. “De troepen in Afghanistan kunnen ook vanuit het noorden worden bevoorraad, maar de route door Pakistan is aanzienlijk goedkoper. Islamabad op zijn beurt heeft de VS niet enkel politiek en militair nodig, maar ook als steun binnen het IMF en de Wereldbank, die Pakistan voor miljarden dollar aan kredieten geven”, besluit Nawaz.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.