WTO-lidmaatschap opent deur naar het Westen voor Oekraïne
Zoltán Dujisin
08 februari 2008
Het heeft 15 jaar geduurd, maar nu heeft de Wereldhandelsorganisatie (WTO) het lidmaatschap van Oekraïne goedgekeurd. Voor de voormalige Sovjet-republiek is het de eerste stap naar het felbegeerde EU-lidmaatschap.
De Algemene Raad van de WTO besliste op 5 februari Oekraïne toe te laten, nadat er overeenstemming was bereikt met de EU over een aantal voorwaarden. Formele besprekingen om in een vrijhandelszone met de EU te stappen, een van die voorwaarden, kunnen op 17 februari starten, zei president Viktor Joesjtsjenko.
Oekraïne maakt er geheim van gemaakt van dat het met de EU in zee wil gaan, niet alleen voor wat handel aangaat, maar ook voor energiebevoorrading.
Gevolgen
De meeste deskundigen zijn positief over het WTO-lidmaatschap van Oekraïne, ook al zijn er sectoren die het zwaar zullen krijgen. “In principe is de balans positief voor onze economie”, zegt Igor Burakovsky, directeur van het Instituut voor Economische Studies en Politiek Advies in Kiev. “Maar het betekent ook dat de handel wordt geliberaliseerd, de importheffingen verdwijnen en de concurrentie in veel sectoren zal toenemen.”
Volgens voorstanders zal dat leiden tot lagere prijzen en betere producten. De machtige staalindustrie heeft baat bij het afschaffen van de exportquota. De voedselnijverheid is echter sterk afhankelijk van subsidies en zal het zwaar te verduren krijgen, net als de autonijverheid en de banken. De regering zal proberen de schade te beperken.
“De prijsdynamiek is moeilijk te voorspellen, maar het WTO-lidmaatschap zal in elk geval de inflatie verminderen”, zegt Burakovsky. Die bedroeg in 2007 maar liefst 17 procent, gaf premier Julia Timosjenko recentelijk toe. Ze wil de inflatie in overeenstemming met WTO-regels beteugelen. De premier beloofde ook samenwerking met bedrijven om de concurrentiepositie van Oekraïne te verbeteren.
Het parlement stemt over twee of drie weken over de opname van Oekraïne in de WTO. Pro-westerse krachten hebben er een krappe meerderheid, maar er zijn oppositieleden die de WTO-lidmaatschap nog proberen te blokkeren.
Russische zorgen
Het meest bezorgd is Rusland, dat in 2008 graag zelf wil toetreden tot de WTO. Elke lidstaat kan het nieuwe kandidaat-leden heel moeilijk maken. De EU-landen willen dat Rusland de intellectuele eigendomsrechten beter beschermt en een bilateraal verdrag sluit met Georgië. Oekraïne zou aanvullende voorwaarden kunnen opleggen aan de grote buur, op het gebied van de gashandel bijvoorbeeld. Premier Timosjenko wil graag het “slinkse gasstelsel” aanpakken. Ze klaagt over hoge gasprijzen en lage opbrengsten voor het transport van de grondstof door haar land.
Officieel staat Oekraïne positief tegenover de toetreding van Rusland. Lidmaatschap van de twee landen zou de commerciële betrekkingen veel transparanter maken. Dat had bijvoorbeeld ook de gascrisis van 2006 kunnen voorkomen, waarbij Rusland de gaskraan dichtdraaide om Oekraïne te doen instemmen met hogere prijzen.
Intussen dreigt Rusland opnieuw de gastoevoer kraan naar Oekraïne stop te zetten. Volgens het Russische staatsgasbedrijf Gazprom heeft Oekraïne een openstaande rekening van 1 miljard euro.