“‘Brazilië niet het beloofde land voor Syrische vluchtelingen’
Sinds 2013 kunnen Syrische vluchtelingen in Libanon en Jordanië met een humanitair visum naar Brazilië vliegen en worden ze met open armen ontvangen. Maar toch blijft een vluchtelingenstroom uit. Hoe komt dit? Omdat het land geen vluchtelingenstatuut heeft. Toch gaat hier snel verandering in komen omdat de mercosul (de EU van Latijns-Amerika) in november beslist heeft een veilige bestemming te worden voor vluchtelingen.
Dé redenen waarom Syrische vluchtelingen naar Brazilië vliegen zijn het vermijden van de gevaarlijke oversteek naar Europa en het feit dat de Braziliaanse Syriërs de grootste en rijkste gemeenschap vormen buiten het Midden-Oosten.
Velen onder hen hopen een beter leven te vinden in dit ‘El dorado’, maar dit valt dan ook voor velen tegen.
Er is geen werk, velen leven in de illegaliteit en er is geen vluchtelingenstatuut.
Brazilië is goedkoper te bereiken dan met mensensmokkelaars naar Europa trekken, maar er is geen asielsysteem of -statuut.
Momenteel ontvangt Brazilië meer Syriërs dan sommige Europese landen zoals Polen. Er zijn 500 vluchtelingen, voornamelijk families, die een humanitaire beurs (de standaard bolsa de familia) krijgen van minder dan 20 euro per familielid per maand, waarmee amper te overleven valt.
Daarom gaan de Syriërs vaak als ambulante verkopers aan het werk. Brazilië heeft niet de capaciteit om een vluchtelingengolf op te vangen en dat zal zeker niet lukken als er niet snel een vluchtelingenstatuut wordt ingevoerd.
Dit statuut komt er in heel de mercosul, dat is in november beslist. Met de huidige constellatie heeft Brazilië een capaciteit om 50.000 vluchtelingen op te vangen volgens experten van de fundação Getulio Vargas, het belangrijkste onderzoekscentrum van Brazilië. Dit wil zeggen dat eens het statuut er is, veel meer mensen kunnen opgevangen worden.
Sensibilisering
Het is fout nu vluchtelingen aan te raden naar Brazilië of de mercosul te komen.
Volgens Paulo Illes (PT), verantwoordelijke van het stadsbestuur van São Paulo voor vluchtelingen, mag men niet ontkennen dat vluchtelingen een zwaar leven voor zich hebben liggen in Brazilië. Iedereen is welkom, maar hier is geen asielsysteem en vluchtelingenstatuut.
De vluchtelingenzaak is snel populair geworden in de media in Brazilië, er is dus een draagvlak voor een asielsysteem. De media in Brazilië tonen alvast een mooi beeld van het leven van vluchtelingen in Brazilië. Dat klopt dus niet volgens Paulo Illes.
Dat verklaart mogelijk waarom Caritas Brazilië (Larissa Leite) ontradende artikels schrijft in de buitenlandse pers, onder andere The Economist. Daar komt nog bovenop dat de laatste tijd er ook een tegenbeweging is ontstaan in de media die de vluchtelingen als terroristen omschrijft.
Het is momenteel fout vluchtelingen aan te raden naar Brazilië te komen, maar het is juist om de druk op de politiek op te voeren om vluchtelingen zo snel mogelijk een statuut te geven: een statuut dat dringend nodig is aangezien Brazilië nu al de meeste Syrische vluchtelingen van Latijns-Amerika huisvest.
Willemjan Vandenplas is fotograaf, bekijk zijn werk op http://www.willemjanvandenplasphotography.com