Afrikaanse boeren krijgen klappen

Analyse

Afrikaanse boeren krijgen klappen

Isolda Agazzi, Barnaby Phillips, John Vandaele

26 maart 2010

Boeren in de Nijldelta laten hun akkers in de steek omdat er vanuit de ondergrond steeds meer zout water naar boven komt. Voor de armste landen van West-Afrika komt de ongebreidelde illegale visvangst hard aan.

In de Nijldelta, een vruchtbaar gebied dat niet veel kleiner is dan België, wordt één derde van de voedselgewassen geteeld die Egypte nodig heeft om zijn meer dan 80 miljoen inwoners te voeden.
Maar de vissers klagen dat ze steeds minder vangen omdat het water steeds sterker vervuild wordt door de bedrijven stroomopwaarts. Het grootste gevaar komt echter van de andere kant. Het peil van de Middellandse Zee stijgt, en daardoor dringt er steeds meer zout water door in het grondwater in de delta.
Het zeepeil aan de Egyptische kust is de voorbije eeuw al met 20 centimeter gestegen, zegt Mamdouh Hamza, een gerespecteerd waterbouwkundig ingenieur. Hij toont ons zandige lappen grond waar vroeger gewassen werden geteeld. Nu is de bodem daar te zout voor. Ook palmbomen sterven. Op andere plaatsen irrigeren boeren hun akkers en hogen ze hun velden op om het zilte grondwater van hun gewassen weg te houden.
Verschillende van de armste landen van West-Afrika zouden dan weer jaarlijks 18 miljard euro verliezen door de ongebreidelde illegale visvangst. De vissersboten komen uit landen als China en Rusland, maar ook uit de Europese Unie.

Verenigde Staten gestraft

De Afrikaanse katoenproducerende landen kijken met argusogen naar Brazilië, dat met toestemming van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) handelsstraffen gaat opleggen aan de Verenigde Staten wegens oneerlijke katoensubsidies. Het gaat om invoerheffing op honderd Amerikaanse producten, zoals auto’s, cosmetica, voedsel, medicijnen en katoen.
Zowel Brazilië als de VS staan open voor onderhandelingen. Het is nu heel spannend of Brazilië de strafmaatregelen werkelijk zal uitvoeren, of dat het zijn strijd tegen de subsidies opgeeft, in ruil voor financiële compensatie. In dat geval zijn de Afrikanen de grote verliezers. De Afrikanen bekijken de ruzie met argusogen en wachten af, ze kiezen voorlopig voor multilateraal overleg en bilaterale contacten met de grootste spelers.

Boerenbewegingen

Sociale bewegingen kunnen van groot belang zijn voor de toekomst van de Democratische Republiek Congo. Wie het over ‘sociale bewegingen’ heeft in Congo, waar meer dan 65 procent van de bevolking in de landbouw actief is, spreekt in de eerste plaats over boerenbewegingen. Een gesprek met iemand als Mivimba Methuselah, voorzitter van de boerenorganisatie FOPAC (in de Kivuprovincies in het Oosten van Congo) is dus per definitie een gesprek over de toekomst van Congo.
De boerenorganisatie strijdt al een tijdje rond de invulling van een nieuwe landbouwwet: ‘Daarin zal staan wat er allemaal moet gebeuren om een duurzame familiale landbouw te realiseren: landbouwkrediet zodat boeren kunnen investeren,  opslagplaatsen om onze voorraden op te slaan, wegen om onze producten naar de markt te kunnen brengen… Als die wet wordt goedgekeurd, kunnen we ook eisen dat de regering aan de uitvoering daarvan werkt.’