Afrikaanse jeugd eist plek op in de politiek

Analyse

Afrikaanse jeugd eist plek op in de politiek

Afrikaanse jeugd eist plek op in de politiek
Afrikaanse jeugd eist plek op in de politiek

Busani Bafana / IPS

20 april 2018

Er waait een nieuwe wind in de Afrikaanse politiek. Verkiezingen leiden er in toenemende mate tot een verjonging van de leiders. Of het nu gaat over presidenten, ministers of parlementsleden, Afrikaanse jongeren eisen hun plek op aan de politieke tafel. En dat zal nodig zijn: elk jaar betreden tien tot twaalf miljoen jongeren de arbeidsmarkt voor maar drie miljoen banen. 'De huidige generatie politieke leiders heeft zelden aandacht voor jongeren.'

Er waait een nieuwe wind in de Afrikaanse politiek. Verkiezingen leiden er in toenemende mate tot een verjonging van de leiders. Afrikaanse jongeren eisen hun plek op aan de politieke tafel. En dat zal nodig zijn: elk jaar betreden tien tot twaalf miljoen jongeren de arbeidsmarkt voor maar drie miljoen banen.

De jongeren gebruiken het feit dat ze groot in aantal zijn om te stemmen op jongere leiders of politici waarvan ze op zijn minst vermoeden dat ze voeling hebben met de problemen waarmee de jeugd worstelt.

Jeugdige leiders op komst

In Oeganda was Proscovia Oromait slechts 19 jaar toen ze in 2012 ‘s werelds jongste parlementslid werd en afgevaardigde voor Usuk County in het Katakwi District.

In Zuid-Afrika werd Lindiwe Mazibuko in 2011 gekozen tot leider van de oppositie in het parlement, als afgevaardigde van de Democratische Alliantie. Zij werd de eerste zwarte vrouw die deze positie bekleedde. Ze was toen 31 jaar.

Er zijn meer jonge politici op komst in de parlementen in Nigeria, Ghana, Ivoorkust, Kenia, Zuid-Afrika, Egypte, Tunesië, Marokko, Kameroen, Zambia, Tanzania, Oeganda en nog andere landen. Ook de presidentsverkiezingen van augustus 2018 in Zimbabwe zouden het politieke leiderschap er een jeugdige make-over kunnen geven.

Zimbabwe na Mugabe

Als de veertigjarige Nelson Chamisa wint, wordt hij een van Afrika’s jongste democratisch gekozen presidenten ooit.

De veertigjarige Nelson Chamisa, de nieuwe leider van de Beweging voor Democratische Verandering, hengelt naar het leiderschap in Zimbabwe. Als Chamisa wint, wordt hij een van Afrika’s jongste democratisch gekozen presidenten ooit.

Nochtans zijn volgens de Zimbabwaanse kiescommissie 60 procent van de 5,3 miljoen geregistreerde kiezers in Zimbabwe jonger dan 40 jaar. Het is een blijk van toewijding van de jongere generatie om een nieuwe koers te kiezen na president Robert Mugabe.

Toen hij in november vorig jaar ontslag nam was hij 94 jaar en de oudste leider van Afrika. Hij regeerde gedurende 37 jaar het land.

‘Het zijn jonge mensen die kunnen trekken en iets teweeg brengen’, zei Nelson Chamisa in een recent interview met het Duitse radiostation Deutsche Welle. ‘We willen dat ook zien in de politiek. We willen dat ons continent jonger kleurt, dat er een jongere stem weerklinkt.’

Gemiddelde leeftijd 78 jaar

Volgens gegevens uit 2015 van David Kiwuwa, universitair hoofddocent Internationale Studies aan de Amerikaanse Princeton University is de gemiddelde leeftijd van de tien oudste Afrikaanse leiders 78,5 jaar, vergeleken met 52 jaar voor ‘s werelds tien meest ontwikkelde economieën.

‘Huidige Afrikaanse politieke leiders oplossingen bedienen vooral de elite, veel minder de brede groep jongeren.’

Volgens Kiwuwa was slechts 15 tot 21 procent van de jongeren die in deze tien landen wonen al geboren toen hun leiders aan de macht kwamen.

De Zimbabwaanse politieke wetenschapper Innocent Batsani Ncube vindt dat jongeren zelden aandacht krijgen van de Afrikaanse politieke leiders. Volgens hem denkt met name de oudere politieke elite dat ze alle oplossingen voor ontwikkelingsuitdagingen hebben. ‘Een voorbeeld is de aanpak van sommige huidige leiders om de werkloosheid van jongeren op te lossen. Hun oplossingen bedienen vooral de elite, veel minder de brede groep jongeren. Er is ook slechts beperkt overleg en uitwisseling van ideeën tussen de jeugd en de oudere leiders.’

Energie en passie

‘De belangrijkste factor voor groei op dit continent is de positieve energie, de passie en het optimisme van jonge Afrikanen’, zegt Kuseni Dlamini, voorzitter van Times Media Group in Zuid-Afrika en hoofd van Massmart, een retailer verwant met het Amerikaanse Walmart.

‘Zij zijn jonge ondernemers, vernieuwers, wetenschappers, academici, ingenieurs, professionals. Ze willen geen hulp of naastenliefde. Ze willen hun volledige potentieel kunnen inzetten’, zegt Dlamini die in 2008 door het World Economic Forum werd uitgeroepen tot Young Global Leader, een erkenning die wordt toegekend aan jonge leidinggevenden die andere jongeren begeleiden.

Volgens de Verenigde Naties zal Afrika tegen 2030 een bevolking van 1,6 miljard mensen tellen. De snelgroeiende jeugdpopulatie zal 42 procent van dat aantal uitmaken. Die jeugd zal kansen nodig hebben om deel te nemen aan politiek, om banen te vinden, om zich ten volle te kunnen ontwikkelen.

Jeugdwerkloosheid

slechts een op zes jongeren heeft betaald werk.

De Afrikaanse Ontwikkelingsbank (AfDB) becijferde dat een derde van de 420 miljoen jongeren in Afrika (van 15 tot 35 jaar) werkloos is, dat nog een derde kwetsbaar is en dat slechts een op zes jongeren betaald werk heeft.

‘Elk jaar betreden 10 tot 12 miljoen jongeren de arbeidsmarkt en toch worden er slechts 3,1 miljoen banen gecreëerd waardoor grote aantallen jongeren werkloos zijn’, merkt de AfDB op. ‘De gevolgen van jeugdwerkloosheid in Afrika zijn ernstig en overal te zien: werkloosheid vertaalt zich in slechte leefomstandigheden, bevordert de migratie uit Afrika en draagt bij aan conflicten op het continent zelf’.

De AfDB voegt eraan toe dat ‘het gewenste resultaat op lange termijn een uitgebreide economische kans is voor zowel mannelijke als vrouwelijke Afrikaanse jongeren, wat leidt tot een verbetering van alle aspecten van hun leven.’

De bank is daarom bezig om via de Youth in Africa Strategy (2016-2025) 25 miljoen banen te creëren en de economische groei te stimuleren door jongeren te versterken en aan te moedigen om hun volledige potentieel te realiseren.

Landbouw biedt kansen als…

Afrikaanse jongeren eisen tegenwoordig dan wel een zitje aan de politieke tafel, de landbouwsector die volgens de Wereldbank tegen 2030 een waarde van duizend miljard dollar zal hebben, is nog maar laaghangend fruit.

Het African Agribusiness Incubator Network (AAIN), een bedrijf voor bedrijfsontwikkeling in Accra, Ghana, wil dat jongeren innoveren en de economische transformatie van het continent leiden.

‘de landbouw-business kansen biedt voor jongeren en vrouwen, maar dat er een goed beleid moet worden ontwikkeld om hun deelname mogelijk te maken.’

Ralph von Kaufmann, een landbouwconsultant bij AAIN, zegt dat ‘de landbouw-business kansen biedt voor jongeren en vrouwen, maar dat er een goed beleid moet worden ontwikkeld om hun deelname mogelijk te maken.’

Nthabiseng Kgobokoe is een jonge veehoudster en tuinbouwer in Zuid-Afrika. Ze meent dat de eerste stap moet zijn om ‘de jeugd bij de beleidsvorming te betrekken. Onderwijs alleen kan niet al onze problemen aanpakken; er is behoefte aan het creëren van gunstige politieke en economische omstandigheden op maat van jongeren zodat ze kunnen uitgroeien tot succesvolle jonge ondernemers.’

De status quo verstoren

Volgens Kgobokoe staan jonge ondernemers in Afrika allemaal voor dezelfde uitdagingen: een gebrek aan toegang tot financiering en andere middelen om te kunnen opstarten, administratieve rompslomp en inadequaat beleid om inclusieve groei te bevorderen.

‘Beleidsmakers vergeten dat jongeren de ruggengraat vormen van elke sociaal-economische en politieke ontwikkeling’, benadrukt ze.

Getalenteerde jongeren moeten naar voren treden en deel uitmaken van de besluitvorming, zegt Mazibuko. ‘Wij willen losbreken uit het stereotype beeld van Afrika als duister en hopeloos continent. We moeten ons kandidaat stellen, we moeten in overheidsdiensten werken en we moeten de politieke status quo verstoren.’