Biodiversiteit in gevaar

2010 is het jaar van de biodiversiteit. Is er een probleem?
Hans Van Dyck: Het leven op aarde manifesteert zich in een indrukwekkende verscheidenheid. Dat wordt treffend uitgedrukt in het woord biodiversiteit. De almaar groeiende impact van de mens zet deze diversiteit echter zwaar onder druk. In landschappen op mensenmaat delven vele andere levensvormen het onderspit. Het verdwijnen en versnipperd raken van leefgebieden, overexploitatie (bv. zeevis), vervuiling, de invloed van uitheemse woekersoorten en de extra druk van de klimaatverandering vormen een complexe mix van problemen.
Sommige soorten passen zich vlot aan, maar vele andere soorten houden het voor bekeken. Het ritme waarmee populaties, en uiteindelijk soorten, verdwijnen is momenteel zorgwekkend hoog. Dat is geen loze kreet van een overbezorgde actiegroep. Biologen maken zich vooral zorgen over de natuurlijke dienstverlening zoals bestuiving en waterberging die met het verdwijnen van de biodiversiteit ook in moeilijkheden raakt. Het belang van, letterlijk, de bloemetjes en de bijtjes voor de leefbaarheid van onze planeet kan niet genoeg onderstreept worden.
Kunnen we daar iets aan doen?
De zorg voor biodiversiteit zit nog te vaak uitsluitend in het hoekje van de natuursector. Dat is erg belangrijk, maar niet genoeg. Biodiversiteit is ook een verhaal van tuinen en parken, van landbouwgebied en industriegebied en van de stad. Er liggen erg veel kansen als we denken aan ecologische tuinen, een ecologisch beheer van bermen en houtkanten in de gemeenten, een andere aanpak voor parken en plantsoenen van gemeenten en provincies.
Doet België genoeg?
De internationale gemeenschap en ook België en Vlaanderen hadden zich geëngageerd om de achteruitgang van de biodiversiteit tegen 2010 te stoppen. Deze doelstelling werd niet gehaald. De Europese Commissie heeft dat al erkend. Zowel in Vlaanderen, België, Europa als mondiaal zal er meer dan een walrustandje bij gestoken moeten worden. Vlaanderen houdt zich bijvoorbeeld momenteel nauwelijks bezig met natuur buiten de natuurreservaten; er is nog geen echt biodiversiteitsbeleid. Dat is dringend nodig.
Met het Europese voorzitterschap in de tweede helft van 2010 kan België op Europees niveau werk maken van biodiversiteit, want net als mensenrechten, gelijke sociale kansen, seksegelijkheid en klimaatproblemen, moet biodiversiteit voortdurend en overal op de agenda staan.