Bolivia verdeeld

Morales heeft er twee jaar en vier maanden opzitten als president. De sociale bewegingen vinden dat de beloofde ommezwaai er niet gekomen is, ondanks de ophefmakende nationaliseringen in de gassector van twee jaar geleden. Volgens de critici voert Morales in grote lijnen hetzelfde beleid als zijn rechtse voorgangers: Bolivia exporteert nog altijd vooral grondstoffen en daarvan worden vooral buitenlandse bedrijven en een Boliviaanse toplaag beter.
Een samenwerkingsverband van burgerorganisaties uit El Alto, een voorstad van La Paz, en uit streken met grote voorraden aan mineralen en aardgas, probeert het revolutionaire vuur verder aan te wakkeren. Ze eisen de volledige nationalisering van alle grondstoffenvoorraden, een versnelde industrialisering van het land om meer banen te scheppen en een radicale landhervorming die komaf maakt met het grootgrondbezit.

Oproep tot Nationale eenheid

Protestantse kerken en sociale organisaties hebben in Bolivia een oproep gelanceerd om de eenheid van het land te vrijwaren. De verschillende instanties die de oproep ondertekenen, willen 4 mei uitroepen tot dag van de Nationale Eenheid.
‘In verschillende delen van Bolivia wordt momenteel een gevaarlijk polariserend klimaat gecreëerd, een klimaat dat de mogelijkheid in de weg staat om ook andere stemmen te horen en andere meningen ruimte te geven die in de dagelijkse gesprekken worden overwogen’, schrijven de organisaties in hun oproep.

Steun uit internationale hoek

Ook duizenden linkse intellectuelen uit Latijns-Amerika, Europa en de Verenigde Staten drukken in een petitie op todosconbolivia.org hun steun uit aan Evo Morales. Onder meer Noam Chomsky, Adolfo Pérez Esquivel, Rigoberta Menchú hebben de petitie ondertekend. Ook tachtig Belgen zetten hun naam onder de tekst. De bekendste landgenoten zijn François Houtart en Eric Toussaint.
De ondertekenaars steunen het veranderingsproces dat Morales in gang zette en de nieuwe grondwet die hij lanceerde, waardoor de inheemse bevolking in Bolivia niet langer gemarginaliseerd wordt. Tot slot verwerpen ze de ‘ontwrichtende en ongrondwettelijke acties door oligarchische groeperingen die de Boliviaanse natie proberen te verdelen’. De ondertekenaars vinden die acties een gevaar voor het land en voor de omringende landen in de regio.

Meer autonomie

Naast het sociale protest wil de Boliviaanse provincie Santa Cruz begin mei een referendum over autonomie houden. De rijke provincies in Bolivia, die over grote gasvoorraden beschikken, ijveren al lang voor grotere autonomie en lokale controle over de natuurlijke rijkdommen en de taksen op de uitvoer daarvan. Daardoor is Bolivia, het armste land van Latijns-Amerika, diep verdeeld tussen de westelijke hooglanden waar vooral inheemse bevolkingsgroepen wonen, en de veel rijkere oostelijke provincies.
Het alternatieve Zuid-Amerikaanse blok ALBA, waartoe naast Bolivia ook Venezuela, Cuba en Nicaragua behoren, scharen zich achter Morales tegen de ‘separatisten’ in Bolivia. Het blok noemt het een ‘destabilisatiepoging’ en een ‘separatistisch plan dat duidelijk indruist tegen de Boliviaanse grondwet’.
In hun petitie verwerpt ook de linkse intellectuele wereld de eis tot meer autonomie van de provincie Santa Cruz omdat die eis ongrondwettelijk zou zijn. ‘Wij steunen het recht op autonomie voor de departementen en de inheemse volkeren, maar die autonomie moet gebaseerd zijn op de bestaande wetten. We verwerpen de manipulatie en de druk door sommige sectoren om feitelijke autonomie door te drukken’, schrijven de Boliviaanse kerken.