Indivisible: het Amerikaanse Hart boven Hard organiseert het verzet

Emily Morris zoekt het even voor mij op: op internationale vrouwendag zijn er al 5031 Indivisible groepen geregistreerd, zegt ze. En binnen 130 kilometer van de koffiebar waar we elkaar spreken -in het uitgesproken Spaanstalige Mission-district van San Francisco- zijn er zeker 327 groepen. Morris verzorgt de perscontacten voor Indivisible San Francisco. Ze doet haar taak als vrijwilligster, net als al die andere activisten die de regering Trump niet passief of met machteloze verontwaardiging willen gadeslaan, maar er actief verzet tegen bieden. ‘Deze verkiezingen hebben heel veel mensen wakker geschud. We hebben de democratie te vaak als verworven beschouwd, en we beseffen nu dat we ervoor moeten vechten.’

Als paddestoelen

De beweging werd in gang gezet door de publicatie van de Indivisible Guide, waarmee een groep van voormalige parlementsmedewerkers een praktische gids wilden aanreiken om de brede onrust en verontwaardiging te kanaliseren in effectief verzet. Het model was de Tea Party, die er tijdens de Obama-jaren in slaagde om via haar invloed binnen de Republikeinse Partij tal van politieke initiatieven van de president tegen te houden of af te stoppen. De kern van de Guide, en dus ook van het Indivisible activisme, is het beïnvloeden van de lokale volksvertegenwoordigers en senatoren.

‘Indivisible SF kwam voor het eerst samen begin januari dit jaar’, zegt Morris. ‘Op dit moment nemen zo’n twee- tot driehonderd mensen deel aan de wekelijkse vergaderingen, en op de contactenlijsten van onze groep staan zo’n drieduizend namen van geïnteresseerden of actieve vrijwilligers. Die krijgen wekelijks een mail met specifieke oproepen om de parlementsleden te contacteren rond een goed gekozen onderwerp.’ Indivisible SF neemt heel uitdrukkelijk initiatieven om haar activistenbasis zo divers mogelijk te maken, ‘al was het maar omdat het cruciaal is dat de mensen die het eerste slachtoffer worden van deze regering ook hun stem laten horen’, aldus Morris.

Een tsunami van telefoons, mails en brieven

De Amerikaanse grondwet vernoemt uitdrukkelijk het recht van elke burger om zijn of haar parlementslid te contacteren om zo rechtstreeks gehoord te worden over persoonlijke eisen of maatschappelijke keuzes. In een uitgebreid artikel in The New Yorker van 6 maart (Call and Response. What happens when you phone Congress?) stelt Kathryn Schultz dat er letterlijk duizenden medewerkers aan de slag zijn in het Amerikaanse parlement om al die boodschappen van kiezers aan hun vertegenwoordigers te verwerken. Twintig tot dertig procent van het budget van elk “parlementair kantoor” -Schultz vergelijkt het parlement met een plek waar 535 kmo’s aan de slag zijn- gaat op aan het verzorgen van communicatie met de achterban.

De Senaat kreeg vorig jaar 6,4 miljoen brieven binnen en in de week van 30 januari ontving diezelfde Senaat gemiddeld niet minder dan 1,5 miljoen telefoons per dag -en dat is volgens Schultz een onderschatting, want als alle lijnen volzet zijn en de voice mail vol is, verdwijnen de bellers die afhaken van de registratie. De komst van Trump deed de participatie van burgers ontploffen, volgens het artikel. Schultz geeft als voorbeeld de Democratische senator Bob Casey uit Pennsylvania, die tijdens twee weken in januari 2016 ongeveer duizend brieven kreeg in verband met onderwijs. Tijdens dezelfde periode dit jaar ontving hij daarover 45.000 brieven.

Volhouden is de boodschap

‘Met Indivisible zorgen we ervoor dat de activisten een duidelijk scenario krijgen’, zegt Emily Morris. ‘En dankzij werkgroepen slagen we er ook steeds beter in om die scenario’s toe te snijden op de bezorgdheden van elk specifiek parlementslid.’ De doelstelling van de Indivisible-acties is op dit moment heel scherp afgelijnd: verzet tegen Trump, om er zo voor te zorgen dat vluchtelingen en migranten veilig zijn, dat de schade aan onderwijs en milieubeleid geminimaliseerd wordt, … Of dat voldoende is om het vol te houden, moet de volgende maanden en jaren blijken, maar Morris heeft er momenteel heel veel fiducie in.

‘Georganiseerde en massale contactnames met parlementsleden is een effectieve strategie op lange termijn’, schrijft Schultz, ‘op voorwaarde dàt het een langetermijnstrategie is. En dat betekent dat mensen moeten volhouden ondanks eventuele kortetermonnederlagen en de erosie van het enthousiasme door het verstrijken van de tijd. ’ Dankzij de duizenden Indivisible groepen in het hele land -niet enkel in Democratische burchten als San Francisco, maar ook in Republikeinse staten- is er in elk geval een duidelijk systeem en een gerichte aanpak achter de massale behoefte om de politici in Washington te laten weten dat een goed deel van de Amerikaanse bevolking niét staat te juichen voor Trump en zijn regering.

Het discours veranderen

Indivisible is een echte basisbeweging, met heel veel ruimte voor initiatief van onderuit en heel weinig leiding van bovenaf. Daarin lijkt de beweging op Occupy Wall Street, de beweging die enkele jaren geleden de schrijnende ongelijkheid en de straffeloosheid van de financiële sector op de Amerikaanse agenda zette. Indivisible probeert wel veel breder te rekruteren én het ritme van minstens één actie per week vol te houden. De groepen proberen ook niet om het verzet te monopoliseren, maar sluiten integendeel zo veel mogelijk aan bij andere protesten, zoals de Vrouwenmars, Black Lives Matter of de demonstraties tegen het inreisverbod tegen burgers van enkele landen met een moslimmeerderheid.

Morris: ‘Het belang van deze mobilisatie van kiezers, is dat we de parlementsleden op deze manier een signaal geven over wat er leeft bij hun basis, maar we leveren hen ook argumenten voor een meer radicale houding. Het doet dan ook deugd als we bijvoorbeeld volksvertegenwoordiger Speier, die invloedrijk is inzake leger en inlichtingendiensten, het woord “verzet” horen gebruiken.’

Op dit moment probeert Indivisible SF de lokale parlementsleden als Diane Feinstein en Nancy Pelosi te overtuigen om een onderzoekscommissie naar de Russische relaties van de Trump-regering te steunen. Die commissie moet voor Indivisible uit parlementsleden van beide partijen bestaan, om de kans op kritisch en diepgaand onderzoek gaaf te houden. Een andere prioriteit is de ziekteverzekering die onder Barack Obama tot stand kwam en die onder Trump teruggeschroefd of ontmanteld dreigt te worden.

‘Protest is de nieuwe brunch’

Een van de cruciale elementen voor het verzet tegen deze regering en de stortvloed aan vaak weinig doordachte initiatieven, is berichtgeving. Emily Morris, die zelf nog in de media gewerkt heeft, beseft hoe beperkt de middelen zijn waarmee journalisten hun werk moeten doen, toch hoopt ze dat de media er alles aan doen om de regering Trump scherp in de gaten te houden en het publiek degelijk te informeren. ‘Ik denk dat het persagentschap Reuters het juist formuleerde, toen het in een mededeling stelde dat zij over deze regering zouden berichten als over elke andere buitenlandse regering.’

Kathryn Schulz geeft in haar artikel, waarin ze Indivisble niet met name noemt, een aantal voorbeelden van vroege impact van de burgertsunami, van het terugtrekken van de verkoop van natuurgebied over het opnieuw invoeren van een ethische code die stoemmelings weggestemd was, tot de aarzeling binnen de Republikeinse Partij over het schrappen van “Obamacare”. Maar, zegt Schultz, ‘wat deze campagne verder ook nog zullen veranderen, op dit moment veranderen ze alvast de deelnemers en actievoerders zelf.’ Actievoerders ontmoeten elkaar, stimuleren elkaar en informeren elkaar. En dat kan tijdens de parlementsverkiezingen van 2018 of de volgende presidentsverkiezingen in 2020 een écht verschil maken.