Interventie in Syrië: schade en schande

Wat vier jaar geleden begon als een hoopvolle revolutie is uitgedraaid op een uitzichtloze burgeroorlog. Sinds oktober 2014 leiden de VS een coalitie, niet zozeer om de oorlog in Syrië te beëindigen, maar wel om IS te bestrijden. MO* gaat te rade bij experts over de zin en onzin van een interventie in het land.

  • Freedom House (CC BY 2.0) Rebellen van het Vrije Syrische Leger. Freedom House (CC BY 2.0)
  • Jordi Bernabeu Farrús (CC BY 2.0) Op weg naar school in Aleppo. Jordi Bernabeu Farrús (CC BY 2.0)
  • Firas Hasan, Syrische journalist bij Radio Monte Carlo.

De Verenigde Naties zijn er niet in geslaagd hun resoluties omtrent noodhulp te implementeren. Mensenrechtenorganisaties en andere ngo’s hekelen het uitblijven van internationale acties om soelaas te brengen voor het Syrische volk.

Kort geleden verklaarde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry dat ‘onderhandelingen met Bashar Assad onvermijdelijk zijn.’ Wat verandert dat voor de Syriërs?

Jordi Bernabeu Farrús (CC BY 2.0)

Op weg naar school in Aleppo.

Ongelukkige verjaardag

Burgers worden door verschillende fronten belaagd en betalen het gelag voor de strijd die in hun naam geleverd wordt.

Deze week “viert” de Syrische revolutie haar vierde verjaardag. Helaas valt er weinig fraais te herdenken. Kort samengevat levert de opstand tegen het regime van Assad dood en verderf op.

De oorlog eiste ruim 200.000 levens, meer dan vier miljoen Syriërs vluchtten naar het buitenland (waarvan 300 naar ons land), honderdduizenden mensen kunnen niet overleven zonder noodhulp. Het land zelf en zijn patrimonium zijn verwoest.

De burgers worden door verschillende fronten belaagd en betalen het gelag voor de strijd die in hun naam geleverd wordt. De huidige milities strijden voor de vrijheid of tegen de dictator. Op zijn beurt bombardeert president Assad het volk onder het mom van antiterreurbestrijding.

Kind van de Libische rekening

Slechts enkelen dagen na het begin van de Syrische opstand beriep de NAVO zich op VN-resolutie 1973 om de militaire interventie in Benghazi (Libië) te rechtvaardigen. Deze interventie mondde echter uit in de val van de toenmalige president Khadafi.

Dit stuitte China en Rusland tegen de borst. Sindsdien hebben de twee permanente leden van de VN-veiligheidsraad steevast hun vetorecht gebruikt om hun gemeenschappelijke bondgenoot, Bashar El Assad, te beschermen. Het Syrische volk draagt sindsdien de gevolgen van de akkoorden van de VN-veiligheidsraad.

Politieke tragedie

Joost Hiltermann, programma directeur voor het Miden-Oosten en Noord-Afrika binnen de ngo International Crisis Group beschrijft de burgeroorlog als een politieke tragedie. Volgens hem was een militaire interventie in het politieke klimaat van maart 2011 niet meer mogelijk, bij gebrek aan een consensus. Zelf is Hiltermann voorstander van politieke oplossingen.

‘De oorlog gaat door tot er een game changer komt, zoals bijvoorbeeld een overeenkomst tussen de Verenigde Staten en Iran waarbij de belangen van beide landen behartigd worden.’ In dat geval kan er een oplossing gezocht worden voor de uitzichtloze oorlog die Syrië teistert.

Veto’s tegen buitenlandse inmenging

‘Elk veto en elke inactiviteit van de Veiligheidsraad wordt door plegers van wreedheden in Syrië opgevat als een license to kill.’

In een interview met IPS stelt Simon Adams, directeur van de internationale ngo-koepel Responsibility to Protect (R2P) dat de VN-Veiligheidsraad in een generatie niet zo ernstig gefaald heeft als in Syrië. ‘Elk veto en elke inactiviteit van de raad wordt door plegers van wreedheden in Syrië opgevat als een license to kill’, aldus Adams.

Hiltermann zet de situatie nuchter en droog uiteen. ‘De reden waarom een Operation Inherent Resolve wel mogelijk was, is de dreiging voor het Westen. Het Syrische regime van Bashar El Assad vormt geen bedreiging voor de westerse wereld. De komst van IS veranderde de inzet van het strijdtoneel. IS rekruteert namelijk ook buitenlandse strijders, onder wie geradicaliseerde jongeren uit Europa.

De kans dat deze jihadisten terugkeren naar hun thuisland in Europa om daar aanslagen te plegen is reëel. In die zin vormt IS wel degelijk een dreiging voor de westerse maatschappij.

Westerse landen moesten daarom reageren. Als ze echter succes willen hebben, zullen ze toch een politieke oplossing moeten zien te vinden, aangezien er in militair opzicht heel weinig bereikt kan worden,’ aldus Joost Hiltermann.

Firas Hasan, Syrische journalist bij Radio Monte Carlo.

Wiens brood men eet, diens woord men spreekt

Firas Hasan, Syrische journalist bij Radio Monte Carlo wijst op de gevolgen van de reactie van de westerse houding tegenover de Syrische burgeroorlog.

Door het uitblijven van hulp aan het Vrije Syrische Leger vanuit het Westen, was het enige alternatief wapens en geld aanvaarden vanuit Saoedi-Arabië en andere Golfstaten. Deze hebben echter hun eigen agenda die weinig te maken heeft met de vrijheidsstrijd van de revolutionairen.

‘Ik ken verschillende rebellen die aanvankelijk streden voor meer vrijheid en democratie, maar die trouw zwoeren aan extremistische groepen. Het Vrije Syrische Leger beschikte immers niet over de nodige fondsen en was ook niet opgewassen was tegen de concurrentie van jihadistische milities.’

Self-fulfilling prophecy

‘Sinds het prille begin van de revolutie sprak El Assad van buitenlandse terroristen, ier jaar later kan de president zeggen hij gelijk had.’

‘Groepen zoals IS en het Nusra Front hebben gebruik gemaakt van het politieke vacuüm en het gebrek aan daadkracht van de internationale gemeenschap. Deze apathie heeft IS gecreëerd, een monster waartegen de wereld vandaag wel in actie schiet.’

In een interview met FutureTV maakt Ziad Majed, auteur van Syrie, la révolution orpheline (Syrië, het revolutionaire weeskind, nvdr) gewag van een self-fulfilling prophecy. ‘Sinds het prille begin van de revolutie sprak president Assad van buitenlandse terroristen die de Syrische staat wilden vernietigen.

Hij beweerde dat de opstand geen binnenlands initiatief was en dat de vijand van buiten kwam. Vier jaar later kan de president zeggen hij gelijk had, de grote dreiging komt vandaag van een terreurgroep die onder meer uit buitenlandse strijders bestaat’, stelt Majed.

Schuldig verzuim van Europese veiligheidsdiensten

‘Dat Europa het Vrije Syrische Leger heeft laten doodbloeden is een zaak, veel erger is het schuldig verzuim van haar veiligheidsdiensten. In de recente aanslagen op Charlie Hebdo en de joodse supermarkt is achteraf gebleken dat de veiligheidsdiensten deze terroristen kenden en hen al een hele poos in het oog hield.

Dat impliceert dat ze goed weten welke Europese onderdanen zich bij extremistische terreurgroepen voegen. Het wekt de indruk dat ze jarenlang het vertrek van Europese Syriëstrijders oogluikend hebben toegelaten, met alle gruwelijke gevolgen van dien.’

 

Wat als de interventie wel had plaatsgevonden?

‘Westerse interventie is niet ideaal, maar beter dan het huidige regime.’

‘Sinds het begin van de revolutie heeft de internationale gemeenschap excuusjes gevonden om de revolutie niet te bewapenen en geen vliegverbod af te kondigen. Deze maatregelen hadden het bloedbad kunnen vermijden en de burgerbevolking sparen terwijl tegelijk het Syrische regime verzwakt werd,’ aldus Ziad Majed.

Hasan is geen voorstander van een westerse inmenging, maar ziet het als een noodzakelijk kwaad. ‘Indien de westerse landen hun hulp geboden hadden aan de Syrische rebellen, was de situatie wellicht nooit zo geëscaleerd.

Ik besef dat westerse interventie een vorm van controle met zich meebrengt. Dat is niet ideaal, maar beter dan het huidige regime.’

Toekomstperspectieven

Tenzij er een spectaculaire verandering komt, ziet het ernaar uit dat de oorlog in Syrië nog jarenlang kan woeden. Buitenlandse hulp had er ongetwijfeld voor gezorgd dat de oorlog sneller voorbij was en dat het land niet volledig verwoest was.

‘Met de noodzakelijke inmenging zou Syrië binnen een tiental jaren aan een democratisch proces kunnen beginnen zoals we vandaag in Tunesië zien. Het Syrische volk mag met recht en rede de rest van de wereld verwijten dat ze hen in de steek gelaten hebben,’ zucht Firas Hasan.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.