Kiezen voor economische krimp
Het ligt niet voor de hand om in volle crisis te pleiten voor verdere economische krimp. Toch is er een groeiende beweging die afslanking van de economie in het Noorden voorstaat, zij het wel op gecontroleerde, sociale en duurzame wijze. Zo zouden dan de landen in het Zuiden kunnen groeien.
De term “décroissance” werd al in de jaren zeventig gelanceerd door de Club van Rome en Ivan Illich. Aanhangers van het krimpmodel willen de mythe van de permanente economische groei doorprikken en opnieuw aandacht vragen voor grenzen aan de groei in de rijke landen. Daar zijn verschillende redenen voor: de zeepbellen, files en ongemakken die de groei-economie creëert, de ongelijke verdeling en de conflicten, de veel te zware ecologische voetafdruk en de eindigheid van de grondstoffenvoorraad. De beweging pleit geenszins voor een stilvallen van de economie, wel voor een inkrimpen van grondstoffen- en energiestromen enerzijds en afvalbergen en vervuiling anderzijds.
Europa heeft trouwens baat bij zo’n economische krimp, zo blijkt uit een onderzoek van het Sustainable European Research Institute (SERI). Op een studiezitting over krimp in het Europees Parlement lichtte Stefan Giljum van SERI dat toe. De Europese economie is bijzonder afhankelijk van de import van grondstoffen: 83 procent van het ijzer, 80 procent van het bauxiet en 75 procent van het koper worden van buiten de EU ingevoerd. Maar terwijl de vraag naar grondstoffen wereldwijd stijgt, dalen de reserves. Het verbruik van grondstoffen reduceren door efficiënter te produceren en te consumeren zou Europa minder kwetsbaar maken en het risico op grondstoffenconflicten verlagen. De huidige EU-strategie op dit gebied blijft ontoereikend.
Als de economie tot 2050 blijft groeien met drie procent, verviervoudigt de ecologische voetafdruk. Als Europa tegen 2050 zijn ecologische voetafdruk wil halveren, moet het grondstoffenverbruik met een factor 8 verminderen. Volgens SERI kan dat alleen met eco-innovatie, duidelijke reductiedoelstellingen en een beleid om dat op macroniveau af te dwingen. (adw)
www.clubofrome.at/2009/degrowth
www.degrowth.net
www.decroissance.org