'Minder verkrachtingen in Kibumba'

Analyse

'Minder verkrachtingen in Kibumba'

Kris Berwouts

28 oktober 2009

‘Het is hier relatief rustig’, zegt Janvier Ishyaka. ‘De gewapende milities die hier samen het regeringsleger vormen, houden zich nu gedeisd. Daardoor zijn er minder verkrachtingen.’ Ishyaka is adjunct-administrator van het territoire Nyiragongo, Noord-Kivu. Eind 2008 werd hier nog hevig gevochten tussen het Conseil National pour la Défense du Peuple (CNDP) van Laurent Nkunda en het regeringsleger.

Ishyaka woont in Kibumba, de hoofdstad van Nyiragongo. Hij is lid van het CNDP. Sinds de gemeenschappelijke actie van het Rwandese en Congolese leger tegen de Forces Démocratiques pour la Libération du Rwanda (FDLR, de gewapende Rwandese oppositie op Congolese bodem) en de arrestatie van Laurent Nkunda in januari 2009, werken rebellen en leger samen.
Volgens Ishyaka beperkt het probleem van het seksuele geweld zich nu tot het Nationaal Park van Virunga, dat een groot deel van het territoire beslaat. ‘Daar zitten nog steeds FDLR-milities. De ontbossing dwingt onze vrouwen het park in voor brandhout, en daar zijn ze een weerloze prooi voor de militieleden. Vele slachtoffers schamen zich. Ze zijn bang door hun man of hun vader verstoten te worden, en slechts een klein aantal verkrachte vrouwen laat zich verzorgen. Bijna niemand dient een klacht in.’
Het team van de vrouwenkoepel Synergie des Femmes pour les Victimes de la Violence Sexuelle (SFVS) bevestigt dat: ‘Wat wil je? Een gerechtelijke procedure kost veel geld. En zelfs al heb je geld, niemand heeft genoeg vertrouwen in het lokale bestuur en het gerecht. Zolang ze niet over de nodige middelen beschikken, blijven het lege dozen.’
Ondanks de optimistische berichten van het leger en de VN-vredesmissie –‘De ontmanteling van het FDLR is zo goed als afgerond!’– blijven de burgermaatschappij en internationale ngo’s er alarmkreten slaken: ‘Het FDLR is amper verzwakt. Het heeft de militaire campagne laten overwaaien en is daarna teruggekeerd. Nu wreekt het zich op de burgerbevolking, met een wreedheid die we in geen jaren gezien hebben. De militaire aanpak was contraproductief, en de vraag is nog hoe duurzaam het bestand tussen Congo en Rwanda, tussen de regering en het CNDP zal blijken te zijn.’
In juli publiceerde Human Rights Watch een studie waaruit blijkt dat het regeringsleger een van de belangrijkste oorzaken van onveiligheid blijft in Oost-Congo, en zeker van seksueel geweld.