Naschokken in Iran
Ali Izadi-Najafabadi
26 augustus 2009
In de dagen na de betwiste verkiezingen van 12 juni in Iran analyseerde de Canadees-Iraanse student Ali Izadi-Najafabadi op de nieuwssite MO.be de drukke Twitter- en webstekberichtgeving over de straatprotesten. Nu het stil wordt in de straten van Teheran, maakt hij een stand van zaken op.
Het stereotiepe beeld dat zowel Iraniërs als buitenlanders van Iran hadden, is aan scherven geslagen door de diepe en openbare breuk die zichtbaar werd na de verkiezingen. Zelfs nu de straatprotesten schaarser worden, blijven tectonische naschokken alle niveaus van de samenleving door elkaar schudden –al is het nog lang niet zeker hoe het Iraanse landschap er zal uitzien na deze politieke aardbeving.
Zeker is intussen wel dat het beeld van een ondeelbaar, assertief Iran dat als één gelovige achter het nucleaire project staat, aan diggelen ligt op het wereldtoneel. En het beeld van een onoverwinnelijk regime dat geen enkele levensvatbare oppositie moest vrezen, ligt er even beschadigd bij op binnenlands vlak.
Wankel en duister
Er is dus reden tot optimisme op lange termijn, maar op korte termijn ziet alles er behoorlijk wankel en duister uit.
De regering-Ahmadinejad heeft nauwelijks nog opties om op een waardige manier een oplossing te vinden voor het internationale dispuut over haar nucleair programma, en dat terwijl de recente repressie ervoor gezorgd heeft dat ze ook haar binnenlandse steun voor dat programma verloren heeft.
Bovendien moet er dringend een verbetering komen van de economische vooruitzichten, wat moeilijk te realiseren zal zijn als de huidige sancties aangehouden of verstrengd worden.
Indien Ahmadinejad zou willen onderhandelen met het Westen, dan krijgt hij wellicht af te rekenen met kritiek vanuit de oppositie, die hem een uitverkoop van het Iraanse belang zal verwijten, en met krachtig verzet vanuit de Revolutionaire Wachters, die het nucleaire programma controleren en dus met alle middelen de voortzetting ervan willen verzekeren.
Yellow cake
Toch zal er iets moeten gebeuren, want Iran zit bijna door zijn huidige voorraad yellow cake (gezuiverd uraniumerts). De kans is dus groot dat de regering op een bepaald moment haar verrijkingsactiviteiten onofficieel zal opschorten, terwijl ze haar principieel standpunt zal behouden.
Er kan dan internationaal opnieuw onderhandeld worden, zodat Ahmadinejad de handen vrij krijgt voor de binnenlandse machtspolitiek. Al tikt ook daar de klok: over vier jaar kan hij grondwettelijk niet opnieuw presidentskandidaat zijn.