Nu dure bosbelofte van Glasgow moet worden ingelost, komen meeste landen erop terug

Nu een van de belangrijkste verwezenlijkingen van de VN-klimaattop in Glasgow van vorig jaar - een breed gedragen verbintenis om ontbossing een halt toe te roepen - vertaald moet worden in concrete actie, haken de meeste ondertekenaars af. Rusland, Indonesië en Congo zijn maar enkele van de bosrijke landen die zich teruggetrokken hebben.

Tijdens COP26 in Glasgow beloofden 145 landen hun inspanningen voor bosbehoud op te voeren. Samen vertegenwoordigen die landen meer dan 90 procent van alle bossen op de planeet.

Sindsdien zijn er geen grote gezamenlijke bijeenkomsten geweest om gevolg te geven aan die belofte, en er is geen organisatie opgericht om ze in daden om te zetten.

In de praktijk is de ontbossing in het Braziliaanse Amazonegebied zelfs toegenomen. De Democratische Republiek Congo (DRC) veilt olieconcessies in haar regenwouden en het Verenigd Koninkrijk (VK) zit niet op schema om de eigen doelstellingen voor het planten van bomen te halen. Alle drie hebben ze de verbintenis van COP26 ondertekend.

Actief partnerschap

Op maandag lanceerde het VK tijdens COP27 in Sharm-el-Sheikh in Egypte een ‘partnerschap van bos- en klimaatleiders’ om ‘een langetermijnmechanisme in het leven te roepen’ voor de belofte van Glasgow.

Dit partnerschap werd ondertekend door 26 landen, samen goed voor een derde van de bossen in de wereld. Daartoe behoren de VS, Canada, Japan, een groot deel van Europa en verschillende landen in het Amazonegebied. De VS en Ghana zijn medevoorzitter van het partnerschap.

Rusland, Brazilië, China, de Democratische Republiek Congo en Peru zijn de meest opvallende afwezigen op de lijst. Samen bezitten zij bijna de helft van alle bosareaal ter wereld.

‘Bosverlies kan worden voorkomen’, zei de Ghanese president Nana Akufo-Addo bij de lancering. ‘Er is echter behoefte aan een speciale ruimte, wereldwijd, om de nodige steun en controles te bieden aan landen die de verklaring van Glasgow willen uitvoeren.’

Het partnerschap is ‘de eerste en belangrijkste stap’ naar dit doel, zei hij.

De partners verbinden zich ertoe ‘het verlies van bossen en bodemaantasting tegen 2030 een halt toe te roepen, gedane schade ongedaan te maken en tegelijkertijd duurzame ontwikkeling te bewerkstelligen en een inclusieve transformatie van het platteland te bevorderen’.

Afwezigen

Rusland, Brazilië, China, de Democratische Republiek Congo en Peru zijn de meest opvallende afwezigen op de lijst. Samen bezitten zij bijna de helft van alle bosareaal ter wereld.

Brazilië krijgt in januari een nieuwe president (nvdr: Lula da Silva), die beloofd heeft de ontbossing tot nul terug te brengen. Het partnerschap staat open voor nieuwe leden.

De enige verwachte nieuwe overheidsfinanciering is dat Duitsland zijn internationale steun voor bossen tegen 2025 zal verdubbelen van 1 miljard euro tot 2 miljard euro.

Tijdens COP26 hebben donorlanden 12 miljard dollar aan overheidsfinanciering voor bosbescherming aangekondigd. Bijna een kwart daarvan is al uitgegeven in de ontwikkelingslanden.

De Britse regering heeft 3,6 miljard euro aan nieuwe private financiering samengebracht, bovenop de 7,2 miljard dollar die tijdens COP26 is toegezegd.

‘Aan ambitie om de bossen van de wereld te beschermen is nooit gebrek geweest. Wat ontbreekt zijn de middelen om die ambitie waar te maken.’

‘Aan ambitie om de bossen van de wereld te beschermen is in bosgemeenschappen- en landen nooit gebrek geweest. Wat ontbreekt zijn de middelen om die ambitie waar te maken’, aldus president Mohamed Irfaan Ali van Guyana in een persbericht.

Actiegebieden

De lidstaten zullen elk ten minste één actiegebied leiden of ondersteunen. ‘Dat is het belangrijkste mechanisme om de resultaten op te schalen en te stimuleren’, zegt de Britse overheid.

Deze gebieden zijn internationale samenwerking inzake duurzaam economisch landgebruik en toeleveringsketens, het mobiliseren van overheidsfinanciering, het mobiliseren van private financiering, het ondersteunen van initiatieven van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen, het versterken en uitbreiden van koolstofmarkten voor bossen en het opbouwen van internationale partnerschappen en stimulansen voor het behoud van waardevolle bossen.

Binnen elk actiegebied zal het partnerschap een of meer initiatieven opzetten, ondersteunen of leiden. Op die manier moet de verbintenis worden opgeschaald en tot resultaten leiden.

Wereldwijd kappen mensen bossen voor landbouwgrond, mijnbouw, hout en om plaats te ruimen voor groeiende steden. Tussen 2000 en 2020 verloor de wereld 2 procent van zijn bossen. Dit versnelde in de jaren 2010.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Climate Home News.