Top over nucleaire veiligheid

Twee dagen lang discussieerde president Obama met zijn collega’s, waaronder ook de Belgische premier Yves Leterme, over de vraag hoe nucleair materiaal uit handen van terroristen kan gehouden worden. Volgens de president vormt dit immers de grootste bedreiging voor de Amerikaanse veiligheid.
In Praag vorig jaar, toen Obama zijn nucleaire standpunt voor het eerst aankondigde, was al duidelijk dat de kans op reële ontwapening door de nucleaire grootmachten in het beste geval een verafgelegen mogelijkheid was.

Engere omkadering

Door nu te kiezen voor een topontmoeting over nucleair materiaal en de risico’s op gebruik door terroristische groepen, kadert Obama zijn veelgeprezen standpunt veel enger binnen de huidige Amerikaanse confrontatie met Iran en Noord-Korea.
In het Amerikaanse weekblad Mother Jones wijst David Corn er dan ook op dat de omissie van nucleaire ontwapening veelbetekend is: ‘Nucleaire veiligheid zal niet tot nucleaire ontwapening leiden. Het is omgekeerd: alleen nucleaire ontwapening zal tot nucleaire veiligheid leiden.’

Afwezig

Opvallende afwezigen op de meeting waren Iran en Noord-Korea, die niet uitgenodigd waren omdat Iran aan een clandestien nucleair programma zou werken terwijl Noord-Korea nucleaire technologie aan terreurgroepering Al Qaeda zou overdragen.
Ook de Israëlische premier Benjamin Netanyahu weigerde aan de top deel te nemen, al is er wel een Israëlische delegatie aanwezig. Netanyahu’s beslissing komt er op een moment dat de relaties tussen de Verenigde Staten en Israël wat verzuurd zijn, vooral de illegale nederzettingenbouw speelt hier mee.

India en Pakistan

De dag voor de start van de top voerde president Obama al een gesprek met de Indiase premier Manmohan Singh. India vraagt dat David Headley, de Pakistaanse Amerikaan die het brein achter de terroristische aanval van 26 november 2008 zou zijn, wordt uitgeleverd. Daarnaast zouden de twee ook gesproken hebben over de Amerikaanse hulp aan Pakistan, die volgens India vaak tegen hun belangen in worden gebruikt.
Ook de Civil Nuclear Liability Bill kwam op tafel, wat een belangrijke stap zou betekenen voor de implementatie van nucleaire civiele overeenkomst tussen India en de VS.  
Pakistan streeft een soortgelijke overeenkomst na, die zou inhouden dat Amerika nucleaire technologie levert aan Pakistan, die enkel voor civiele (niet militaire) doeleinden zou dienen om het energieprobleem op te lossen, maar de Verenigde Staten reageerden erg voorzichtig op die vraag.

Hervormingen in Nigeria

De Nigeriaanse interim-president Goodluck Jonathan, die de zieke president Umaru Yar’Adua vervangt, kreeg tijdens de top disproportioneel veel aandacht vanuit de hoogste niveaus. Washington ziet in Jonathan iemand die kan voorkomen dat het land op drift zou raken na de maandenlange afwezigheid van Yar’Adua en iemand die hervormingen in gang kan zetten.
Nigeria is niet toevallig de op vier na belangrijkste buitenlandse olieleverancier van de VS en de stabiliteit in Nigeria is een belangrijk punt voor Amerikaanse beleidsmakers.

Nucleaire week

De week voor de top publiceerde het Witte Huis het nieuwe Nuclear Posture Review (NPR), waarin staat dat de Verenigde Staten geen kernwapens zullen gebruiken tegen landen zonder atoomwapens. Het gebruik van kernwapens tegen ‘schurkenstaten’ zoals Iran en Noord-Korea wordt niet uitgesloten.
Na de publicatie van het NPR, volgde donderdag in Praag de ondertekening van het nieuwe Strategische Wapens Reductieverdrag (START-verdrag) met Rusland. In dat verdrag is vastgelegd dat de VS en Rusland hun kernwapenvoorraad met een derde zullen verminderen. Het totale aantal kernkoppen van beide landen zou daarmee dalen tot 1550.