De komende voedselcrisis in de Sahel

De Sahel is een strook van zo’n duizend kilometer breed over het Afrikaanse continent, van Senegal en Mauritanië in het westen tot de Soedanese savanne in het oosten. De regio heeft een jaarlijks droog seizoen van acht tot tien maanden dat afgewisseld wordt met een kort regenseizoen. Het uitblijven van die regen heeft onmiddellijke gevolgen voor de oogsten, waardoor het gebied erg gevoelig is aan voedselcrisissen.

De Voedsel-en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) volgt regenval en voedselprijzen in de Sahellanden nauwkeurig op. Niger heeft ook een eigen monitorsysteem op poten gezet, inclusief online databases over de regenval die de lokale leiders in staat moeten stellen zich beter voor te bereiden op het uitblijven van regen.

Kroniek van aangekondigde honger

In 2011 liet het regenseizoen op zich wachten, wat voor gewassen met een langere groeitijd problematisch is. Toen de neerslag wel kwam, bleven de buien ook voor de rest van het seizoen wisselvallig. Daarnaast zijn ook de voedselprijzen een aantal procenten gestegen, en komen er door de onrust in Ivoorkust en Libië zowel migrantenwerkers die terugkeren als vluchtelingen naar de buurlanden van de Sahel. Het gevolg is dat de regio volgend jaar naar alle waarschijnlijkheid opnieuw te kampen krijgt met een ernstige voedselcrisis, nauwelijks twee jaar na die van 2010.

Maatregelen

In Mali worden er zaden voor zogenaamde tegenseizoengewassen verdeeld – gewassen die niet afhankelijk zijn van de regencyclus, zoals geïrrigeerde rijst. Ook worden er sensibilisatiecampagnes gevoerd over het opslaan van voedingsmiddelen en manieren om ze aan een betere prijs te verkopen. Mali heeft ook een nationale graanvoorraad in geval van nood. In Burkina Faso voerde de regering een programma in om kleine boeren ploegen en ander materieel te bezorgen dat hen in staat moet stellen grotere oogsten te behalen. Maar door de klimaatverandering is het een gevecht bergopwaarts.

Noordelijk Kenya, dat met soortgelijke problemen te kampen heeft, slaagde erin een succesvol actieplan uit te werken. Maatregelen zoals het verzamelen van water op daken en het verkleinen van kuddes maakten dat die streek beter voorbereid is op droogte. Ook zorgt een commercialisatie- en diversificatiebeleid van de Kenyaanse overheid ervoor dat de plattelandshuishoudens minder afhankelijk zijn van de jaarlijkse oogsten.

De Europese Unie heeft haar hulp aan de Sahellanden al verhoogd met tien miljoen euro. Kristalina Georgieva, Europees Commissaris voor internationale samenwerking en humanitaire hulp, roept alle donorlanden op om dat ook te doen. ‘Het is niet alleen ethisch en moreel de juiste manier van handelen, maar het is ook goedkoper dan te wachten tot de catastrofe toeslaat, zoals gebeurde in Somalië’. Vraag blijft of er nog voldoende tijd is om de crisis te voorkomen. In Niger zijn door de slechte oogsten nu al drie miljoen mensen afhankelijk van voedselhulp.