Els Coppens (Artsen Zonder Vakantie)
“‘Artsen Zonder Vakantie: mijn 3 zorgenkindjes...’


Soms keer ik met een bang hart naar huis terug....gaan mijn baby'tjes het wel redden? Hebben de vroedvrouwen voldoende begrepen wat er moet gebeuren? Zal de mama de aanwijzingen volgen? Een kindje dat in Afrika met weinig reserves wordt geboren is zo vaak een vogel voor de kat... Toen ik vorig jaar november op het vliegtuig richting Brussel stapte, gingen mijn 3 zorgenkindjes in gedachten met mij mee. Komt het wel goed met David? Zal Béatrice het redden? Heeft Patrick een toekomst?
David werd geboren op 34 weken en woog maar 1,5 kg. In plaats van bij te komen, verloor hij in zijn eerste 3 levensweken meer dan 500 gr. Toen wij hem vonden in Luhwinja woog hij 900 gr, minder dan een pak melk. Toen ik hem zo zag liggen, dacht ik: “Heeft David een kans?”.
Ik startte in november met de kangoeroemethode. Dat is een methode waarbij de baby op de blote buik van de mama wordt gelegd. Zo blijft de lichaamstemperatuur van de baby op peil (in Luhwinja is het ‘s nachts soms maar 15°C). Bovendien wordt het kindje gewiegd op het ritme van de ademhalingen en hoort hij (net als in de buik) de hartslag van mama. Al bij al beter dan de meest gesofisticeerde couveuse. Ook staken we een sonde door zijn neusje naar zijn maag zodat we hem afgekolfde moedermelk konden geven. Maar was dat voldoende voor het magere kereltje?
In maart stapte ik weer het ziekenhuis van Luhwinja binnen voor een missie samen met de Congolese vroedvrouwen. ‘Hoe gaat het met David?’ Was de eerste vraag die ik stelde. ‘Zijn mama komt deze week eens langs, dan kan je met je eigen ogen zien hoe het met hem gaat.’
Ik kon mijn ogen niet geloven toen ik die kleine David weer zag: een flinke jongen van 3 kg die met attente oogjes naar die rare blanke vrouw keek.
Béatrice, nog zo’n zorgenkindje tijdens mijn missie vorig jaar. Op 8 maanden liep het fout bij de mama van dit meisje: de moederkoek lag verkeerd en begon te bloeden. Gelukkig was er ook een gynaecoloog in ons team. Dr Jan twijfelde geen seconde en deed een spoedkeizersnede maar…geen babygeween…waren we te laat? We startten met hartmassage en beademing en het wonder geschiedde. Béatrice zoog haar longetjes vol en liet een luide krijs horen. Oef, we waren allemaal opgelucht, de mama huilde van geluk.
Het bleef een klein vogeltje maar ze recupereerde snel, de eerste dag zoog ze al aan de borst. Ik was zo blij toen ik dat zag. Maar dan, ging het opeens weer minder, ze was moe en zoog niet meer. Wat is er toch Béatrice? Dan maar weer een sonde steken waardoor de melk rechtsreeks in de maag komt. Zal ze het redden? We waren nog maar net weer naar België of Béatrice kreeg weer zin in de borst…en heeft deze niet meer los gelaten. De trotse mama is me deze missie komen opzoeken. Ze zei alleen ‘Merci Els, c’est grâce à toi’ en toonde mij een baby waar ik amper nog de kleine Béatrice in herkende: wat een bolle kaakjes!
Maar het mooist verhaal vind ik toch dat van Patrick. Ik had nooit gedacht dat ik dit kereltje nog zou terugzien. Patrick had bij zijn geboorte een Apgar-score van 1. De Apgar-score evalueert de fysische toestand van de baby en geeft ook een voorspelling van de gezondheid van de baby.
De maximale score bedraagt 10. Er zijn 5 categorieën die worden bekeken: hartslag, ademhaling, spiertonus, huidskleur en reflexen. Wanneer de baby een 7 of meer behaalt, zijn er geen problemen. Tussen 4 en 6 is het matig en is er misschien tussenkomst van een kinderarts of neonatoloog nodig. 3 of minder betekent een zeer ernstige toestand met reanimatie tot gevolg. Patrick haalde na zijn zware reanimatie nog steeds niet meer dan 1.
De arme jongen kwam binnen aan het einde van onze missie en toen ik hem in november moest achterlaten, bloedde mijn hart een beetje. De melk die we hem hadden proberen geven, verteerde hij niet. Hij lag aan een infuus (kan je je dat voorstellen, zo’n mini-armpje met zo’n naald erin?) en zag er zo verloren uit…
In maart kwam zijn mama het terrein op gelopen met een forse baby. Dat is vast Patrick’s broertje of neefje, dacht ik. ‘Voici bébé Patrick, pour vous montrer.’zei ze. Ik heb wel drie keer gevraagd of het echt dat minimensje was dat aan het infuus lag in november. Een week na ons vertrek is hij beginnen drinken en hij is niet meer opgehouden. Veel succes Patrick, je wordt vast een stoere kerel!
Deze drie succesverhalen, maken het voor mij makkelijk om gemotiveerd te blijven en te blijven geloven dat Afrika ook zonder ons wonderen kan doen gebeuren!
Groetjes,
Els Coppens (Artsen Zonder Vakantie)