Economische situatie van El Salvador, deel1

Guillermo Denaux

11 oktober 2010
Blog

Economische situatie van El Salvador, deel1

Vrijdag 8 oktober 2010 verscheen in de middag krant Co Latino een bijlage, opgemaakt door de “Equipo Maíz”, over de financiële situatie van het land, samen met enkele voorstellen om die op middenlange termijn te verbeteren. In twee afleveringen proberen we op basis van die bijlage een beeld te geven van hoe het komt dat we er nu zo slecht voor staan en volgende week de voorstellen tot verbetering.

Wat liet de ARENA partij achter na 20 jaar regering?
Als rechtse partij hebben de ARENA presidenten heel wat maatregelen genomen die uiteindelijk de staat hebben verzwakt en de grote bedrijven hebben gesteund. Heel wat rendabele staatsbedrijven werden aan de rijken overgemaakt en de belastingen voor de rijken werden verlaagd. We zetten het even op een rijtje:
1989-1994: President Alfredo Cristiani
- Hij verkocht de banken aan de rijkste families van het land, allemaal ARENA mensen, inclusief zijn eigen familie. Eerst werden de schulden van de rijken (niet die van de arme coöperatieven) kwijtgescholden. Met wat de rijken geleend hadden en nu kwijtgescholden was, “kochten” ze de banken. Jaren later, in 2007, werden alle “nationale banken” aan buitenlandse banken voor miljarden dollars verkocht. De rijken blijven wel aandeelhouders bij die buitenlandse banken.
- Hij verkocht PETROCEL, het staatsbedrijf dat olie en benzine importeerde.
- De belasting op uitvoer van koffie, suiker en garnalen werd afgeschaft.
- De export van koffie en suiker, vroeger in handen van twee staatsbedrijven, werd geprivatiseerd.
- De belasting op winst boven de U$ 8,571.- voor de rijken werd verlaagd van 35% tot 25%. Ook werden de belastingen op onroerend goed bezittingen afgeschaft. Wie minder dan 8,571.- winst op jaarbasis had, hoefde geen winst belasting te betalen.
- De invoerbelastigen, die -afhankelijk van welk product- tot 230% konden oplopen, werden verlaagd tot 20%
- Voor het eerst werd de BTW (10%) ingevoerd. Iedereen betaalt BTW, dus wat de rijken minder betaalden, werd nu via BTW aan de rest van de bevolking aangerekend. De BTW werd toen niet toegepast op basis producten zoals maíz, bruine bonen, fruit, melk en medicijnen.

1994 – 1999: President Armando Calderón.
- Hij verkocht het staatsbedrijf voor telefonie (ANTEL) aan nationale en buitenlandse investeerders.
- Hij verkocht het bedrijf voor opwekking en distributie van electriciteit aan Noordamerikaanse bedrijven.
- Hij verkocht het nationale pensioensfonds aan buitenlandse banken.
- Hij verkocht zes suiker verwerkingsfabrieken die eigendom van de staat waren aan de familie Regalado Dueñas.
- Hij verhoogde de BTW tot 13% (met steun van enkele ex guerilleros, wat een eerste crisis in het FMLN veroorzaakte).
- Hij verlaagde nogmaals de invoerbelastinegn, nu van 25 naar 20%

1999-2004: President Francisco Flores.
- De afdelingen keuken, wasserij, schoonmaak en bewaking van de staatshospitalen werden geprivatiseerd en aan ARENA leden gegeven.
- Hij heeft de nationale munt de Colón afgeschaft en de Dollar ingevoerd als nationale munt (hoewel de grondwet nog steeds zegt dat de Colón de nationale munt is).
- Hij heeft vrijhandelsaccoorden met Mexico en Chili ondertekend. Daardoor worden producten uit die landen zonder heffing ingevoerd.
- Hij verplicht de BTW nu ook op de basis producten zoals maíz, bruine bonen, fruit, melk en medicijnen.
- De winst belasting wordt nu ook toegepast op kleine bedrijven: wie minder dan U$ 8,571.- per jaar winst maakt moet vanaf nu ook 25% winstbelasting aan de staat afdragen. De belasting voor de rijken wordt niet verhoogd.

2004-2009: President Antonio Saca.
- Hij keurde het vrijhandelsaccoord met de VS goed. De landbouwproductoe van het land komt tot een laagtepunt, de kleine handelaren staan op breekpunt en de industrie verzwakt.
- Bedrijven die meer dan U$ 50,000.- investeren in toerisme krijgen voor 10 jaar lang vrijstelling van elke vorm van belasting.
- Mensen die vanuit het buitenland naar hun kennissen of familie bellen worden belast met 4 dollarcent per minuut, bovenop de normale belprijs.

Wat zijn de gevolgen van deze politiek?
Al die maatregelen hebben de rijkdom geconcentreerd in handen van enkelen. In 1995 bleef 66% van alles wat geproduceerd werd, als winst in handen van de rijken. De overige 34% ging naar de salarissen van de mensen die voor de rijken werkten. In 2005, tien jaar later dus, was de winst voor de rijken al 75% en slechts 25% van de totale nationale productie ging naar salarissen.
Toen Mauricio Funes in juni 2009 president werd was de staatskas niet alleen leeg, maar vol met schulden. Rekeningen voor een totaal bedrag van 139 miloen dollars moesten dringend betaald worden. Het “geheime fonds” voor presidentiële uitgaven was met 219 miljoen dollars overschreden. Niemand weet tot op vandaag waar dat geld, waar alleen de president mocht over beschikken, is gebleven. De nieuw regering had dringend 858 miljoen nodig. Uitgave van staatsobligaties brachten 800 miljoen in kas. Maar dat zijn opnieuw schulden…
De nieuwe regering kamt aan het bewind midden de internationale economische crisis. Dat betekent minder productie en minder werkgelegenheid. Dus minder inkomsten voor de staat. Alleen al in 2009 bracht de BTW veel minder op dan vroeger en de belastingen op winst of op invoer daalden. In totaal inde de staat 12% minder aan inkomsten dan het jaar ervoor.
De totale schuld van de staat was op dit moment 8,690 miljoen dollars. Dat is zowat het bedrag dat de staat aan belastingen krijgt in drie jaar tijd. Daarbij mogen we niet vergeten dat de staat ook nog pensioenen moet betalen. We komen dan uit op een som van 15 miljard dollars die de staat “schuldig” is.
Dat is dus de erfenis van 20 jaar ARENA: een staat zonder inkomsten uit staasbedrijven, met weinig geld en veel schulden. En vooral, met enkele weinige families van rijken, die ieder moment nog rijker worden.
Volgende week wat meer informatie over hoe de nieuwe regering denkt het hoofd te bieden aan deze ellendige situatie

Groetjes nog van
Rosa (Guadalupe) en Willibrord (Guillermo).