Er is meer in het leven dan CO2
Steven Vromman
06 december 2010
Joke is vertrokken. Ze heeft haar bikini niet meegenomen, maar wel een gouden plaat met een liedje van de milieubeweging. In de vertrekhal van Zaventem wou ze nog kwijt dat ze zal proberen om Amerika en China onder druk te zetten, want zij zijn natuurlijk de grote slechteriken. Wij in Europa doen echt wel goed ons best. Xie Zhenhua en Todd Stern zijn gewaarschuwd, Joke komt eraan!
Als we WikiLeaks mogen geloven dan zijn de kansen op een positieve uitkomst in Mexico niet bijster groot. Onze eigenste EU-voorzitter Van Rompuy voorspelde eind 2009 al dat Cancun op een ramp zal uitlopen. Volgens andere uitgelekte documenten heeft de Saoedische olieminister in Kopenhagen een belangrijke rol gespeeld in het verhinderen van een stevig akkoord. Het zal nu niet anders zijn, elke delegatie heeft zijn eigen belangen te verdedigen. In de meeste gevallen zijn dit vooral economische en politieke belangen. Het afremmen van de voorthollende klimaatverandering is eigenlijk maar een bijzaak in Cancun. Dat de nieuwste simulaties al spreken over een mogelijke opwarming van 4 graden en dat 2010 een recordjaar wordt voor temperatuur en klimaatgerelateerde rampen zal daar niet veel aan veranderen.
Wat in de hele discussie steeds maar onder de mat wordt geveegd zijn de bredere vragen. Is de klimaarcrisis niet een aanleiding om eens na te denken over de uitgangspunten van ons sociaal-economisch model? Eerder dan wanhopig te blijven zoeken naar manieren om toch maar verder te kunnen doen met ons verwoestende consumptiekapitalisme.
Uiteindelijk heeft klimaatprobleem dezelfde oorzaken als een hoop andere grote ‘uitdagingen’. De klimaatmarketeers hebben niet graag dat we over een crisis spreken. Joepie, er zijn enkel nog uitdagingen. Denk maar aan het verlies aan biodiversiteit, het uitputten van grondstoffen, het wankele financieel systeem, de toenemende kloof tussen rijk en arm, de groei van diverse vormen van fundamentalisme en onverdraagzaamheid.
De millenniumdoelen moeten de armoede uit de wereld helpen en een Cradle2Cradle benadering zal het grondstoffen probleem oplossen. Het financieel systeem krijgt niemand nog op orde en voor het behoud van de biodiversiteit sluiten we elke tien jaar een nieuw verdrag (dat vervolgens nauwelijks iets oplevert). Onverdraagzaamheid vinden we normaal en voor het klimaat gaan we met zijn allen op jacht naar CO2. De uitstoot verminderen, de CO2 emissies opvangen en opslaan en als kers op de taart: CO2 rechten verhandelen. Door CO2 te bekijken als verhandelbare economisch goed kan er grof geld verdiend worden. Zo is de grote winnaar van het Vlaamse beleid van groene stroomcertificaten niemand minder dan Electrabel. Dochter van Gaz de France Suez die wereldwijd blijft investeren in steenkoolcentrales en kernenergie.
Kortom elk probleem, sorry, elke uitdaging wordt apart bekeken en een technische en politieke oplossing wordt gezocht. Verbanden leggen, of het totaalontwerp van het systeem bekijken is niet aan de orde.
Zolang de klimaatdiscussie zich binnen de enge grenzen van het vigerende politiek en economisch denken moet bewegen blijven we ons vast rijden. We hebben nood aan andere denkkaders en ideeën. We hebben nood aan experimenten die de mythes van concurrentie en groei in hun hemd zetten. De vragen die van belang zijn gaan over wat we nodig hebben om goed te leven. Hoe we binnen de ecologische grenzen een rechtvaardige verdeling van hulpbronnen garanderen. Hoe lang nog willen we alles op alles zetten om te totaal scheefgegroeide verhoudingen te blijven bestendigen?
Toch interessante vragen om in het zonnige Cancun met een glaasje prik aan de bar even over te filosoferen?