'Meestal halen we de pers niet omdat ze liever niet hebben dat ons verhaal ingang vindt, daarom heb ik dit boek geschreven', zegt Jeremy Leggett. Zijn boek, "Uit de olie" – The energy of nations in de Engelse versie – is het verhaal over tien jaar vechten tegen windmolens, turbulenties en blind geloof in het hart van de grote olieconcerns.
Leggett behoorde enige tijd zelf tot de inner circles, als universiteitsprofessor en geoloog voor BP maar stapte uit die wereld van collectieve gekte, zoals hij het zelf noemt, om de strijd aan te gaan vanop de barricades aan de overkant. Hij richtte Solarcentury op, een bedrijf voor zonnepanelen en stichtte de Carbon Tracker, een initiatief dat transparantie nastreeft over de investeringen in fossiele brandstoffen op de financiële markten.
Systeemcrisis
Leggetts waarschuwingen voor een nakende oliepiek- het moment waarop de makkelijk toegankelijke olie opraakt en de aanvoer het consumptieniveau niet meer kan volgen- worden door de energieconcerns systematisch ontkend, waardoor de wereld het risico loopt in een alles omvattende systeemcrisis terecht te komen. In zijn boek doet Leggett omstandig uit de doeken hoe intens de klimaatcrisis, de energiecrisis en de financiële crisis met elkaar zijn verweven en hoe de gevestigde machten met een blind geloof vooruit stormen, voortgestuwd door kortzichtige kortetermijnbelangen.
Volgens Leggett is het ogenblik van de oliepiek wel heel dicht bij, 2015 zou wel eens hét cruciale jaar kunnen zijn van de grote crisis. Dat zo’n crisis er aankomt, staat voor Leggett zo goed als vast. Vraag is alleen of eerst de oliecrisis zich aandient of eerst de volgende financiële crisis. Beide systemen zijn extreem bepalend voor ons hele beschavingsmodel en zullen ons dagelijks leven dan ook grondig verstoren. We moeten volgens Leggett dan ook heel dringend werk maken van scenario’s om die schokken op te vangen en om “uit de olie” te geraken.
Blind geloof
In het boek vertelt Leggett zijn persoonlijke strijd met de olieconcerns, met hun CEO’s en PR-machinaties, met concrete details, dagboekfragmenten en gesprekken in de wandelgangen met spelers op het hoogste niveau. ‘Lange tijd heb ik gedacht dat ik hen zou kunnen verslaan als ik maar goede argumenten heb. Naderhand heb ik ingezien dat het voor hen om een geloofssysteem gaat waar argumenten geen vat op hebben, integendeel,’ zegt Leggett.
Het belang van de context
Hoe moet het dan wel? Leggett gelooft in wat hij noemt “the power of context”: we moeten de omgeving voorbereiden. Door al die dollars die geïnvesteerd zijn in de fossiele brandstoffen te verschuiven naar alternatieve investeringen. En door microkosmossen vorm te geven, kleinschalige initiatieven die volgens een andere logica functioneren en aan andere wetmatigheden beantwoorden. ‘Het is een strijd die we moeten aangaan, en die we moeten winnen.’ Wie moet die strijd aangaan? De politici en de civiele samenleving, zij zijn aan zet om het tij te keren want wie binnenin de oliemachine zit, is volgens de ervaring van Leggett helaas niet voor argumenten vatbaar.
Die “power of context” moet klaargestoomd worden tegen volgend jaar wanneer niet alleen – mogelijks- die voorspelde oliepiek toeslaat, maar wanneer ook de wereldgemeenschap in Parijs een slagkrachtig klimaatakkoord moet ondertekenen.
Uit de olie door Jeremy Leggett is uitgegeven door EPO - Uitgeverij Jan van Arkel. 336 blzn. ISBN 9789062245307