“‘Werkgevers krabbelen terug. Maar too little, too late’
Tot gisterenmiddag bleven de werkgevers halstarrig vasthouden aan hun obstructie in de Commissie van de Normen. Toen gingen ze overstag. En kwam er een schuchtere verontschuldiging. Too little, too late, echter want de Commissie van de Normen zal dit jaar geen zware schendingen van werknemersrechten, tot moord toe, kunnen bespreken.
Na anderhalve week obstructie hebben de werkgevers bakzeil gehaald. Ze weigerden in de Commissie van de Normen te onderhandelen over een lijst van “gevallen” (zware inbreuken op de IAO-conventies). Die obstructie kwam er omwille van het rapport van de onafhankelijke expertencommissie over de 8 fundamentele arbeidsconventies.
De expertencommissie bestaat uit 17 zeer gereputeerde juridische specialisten (rechters, professoren, …) uit de hele wereld. Deze experten worden aangeduid door de tripartite Governing Body van de ILO. Ze maken juridische analyses op een zeer objectieve manier op basis van tripartite aangereikte informatie. In hun rapport (de zogeheten Etude d’Ensemble) hadden de experten het gewaagd een interpretatie te geven aan het stakingsrecht (in referentie naar de IAO Conventie 87 – vrijheid van vereniging). Dit schoot de werkgevers in het verkeerde keelgat. Ze begonnen in de Commissie van de Normen een ware kruistocht tegen (de rol en het mandaat van) de experten en tegen hun interpretatie van het stakingsrecht.
Zo eisten de werkgevers dat de werknemers zouden aanvaarden om een ‘disclaimer’ (een waarschuwing) te zetten op de expertenrapporten. Enkel dan waren de werkgevers bereid om te onderhandelen over een lijst van behartenswaardige gevallen. Op die lijst mochten van de werkgevers dan bovendien geen gevallen staan die te maken hadden met conventie 87 over het stakingsrecht.
De werkgevers legden dus een echte wielklem op de Commissie van de Normen. Op een totaal onaanvaardbare wijze. De werknemers hebben van de eerste dag gezegd dat wat de werkgevers vroegen onaanvaardbaar was: het is immers geen bevoegdheid van de normencommissie om iets te zeggen over de bevoegdheid van de experten. Het past evenmin (in een tripartite ILO ) dat enkel werkgevers en werknemers zo’n disclaimer zouden ontwerpen.
Het kan bovendien niet dat de werkgevers dit eisen in ruil voor een onderhandeling over een (dan nog gecensureerde) lijst. Dat is zoals aan iemand vragen om een overtreding te begaan in ruil voor iets wat de andere zelfs niet wil.
De werknemers hebben hier zwaar tegen geprotesteerd. Zo werden pertinente juridische vragen gesteld naar de opportuniteit van de werkgeverseisen. Ook de regeringen zagen in dat het werkgeversgedrag over de schreef ging.
Tot dinsdagmiddag bleven de werkgevers halstarrig volhouden. Toen gingen ze overstag. De tegenargumenten waren te overweldigend.
Een lid van de Belgische werkgeversdelegatie die in een andere IAO-commissie werkt (en die nog geen voet in de normencommissie zette) beweert dat de obstructie van de werkgevers er kwam omwille van de ‘dubbele agenda’ van de vakbonden. Hoe zou dat nu kunnen kloppen? De werknemers hebben toch aan die neutrale experten geen schrijfopdracht gegeven over het stakingsrecht? De werknemers hebben die experten (die totaal onafhankelijk zijn) toch niet voorgezegd wat ze moesten neerschrijven? De regeringen (die van uiteenlopende pluimage zijn) gaan toch niet zomaar -unaniem bovendien- de analyse van de werknemers onderschrijven? Waar zit die dubbele agenda van de werknemers dan?
Feit is dat het stakingsrecht ingeschreven is in zeer vele nationale wetgevingen; tot zelfs in internationale verdragen. Nu de experten daarover een grondige en gefundeerde analyse gemaakt hebben gaan de werkgeversstekels overeind staan. Vraag is dan ook wie hier een dubbele agenda heeft?
Het jammere is dat de werkgevers hun onterechte obstructie pas na anderhalve week opgaven. Daardoor konden zeer schrijnende gevallen (Guatemala, Colombia, Fidji, Swaziland, …) niet besproken worden. Vakbondsmensen en hun families worden er geïntimideerd en geweld aangedaan, vakbondsmilitanten worden zelfs vermoord.
Zelfs de Directeur Generaal van de IAO Juan Somavia schoot gisteren uit zijn krammen. In een plenaire zitting nog wel. Hij aanvaardt niet dat de goede trouw en energieke inzet van IAO-personeel beklad werd. De werkgevers zegden immers dat het IAO-personeel vooringenomen was. Somavia aanvaardt evenmin dat de experten worden aangevallen. Het zijn zeer integere mensen die zorgvuldig wikken en wegen. Hij veroordeelt zeer scherp dat de normencommissie dit jaar geen gevallen kon bespreken.
Er kwam vandaag een zeer schuchtere verontschuldiging van de werkgeverswoordvoerder op de Conferentie. Maar dat kan voor niemand de opgelopen schade nog herstellen.
Aan de werknemers werd het recht ontzegd om de ernstige schendingen aan te klagen en te bespreken. Die verstreken gelegenheid keert niet meer weer. De inkeer van de werkgevers kwam veel te laat. Too little, too late. Het zijn onze collega’s in Guatemala, Honduras, Zimbabwe, …, die daarvoor het harde gelag betalen. De dubbele agenda van de werkgevers wordt op hun rug afgeschoven.
Marc Leemans, voorzitter ACV