Ruzie om gepekelde groenten tussen China en Zuid-Korea

Kimchi is voor Chinezen en Koreanen wat een pak frieten is voor de Belg. Maar terwijl wij er niet echt om malen dat ons nationaal erfgoed elders “French fries” wordt genoemd, zorgt de Aziatische gepekelde lekkernij voor een heuse diplomatieke rel tussen China en Zuid-Korea.

Zeg nooit gewoonweg Koreaanse pekelgroente tegen kimchi. Deze gefermenteerde koolstukjes met een uitgesproken geur en smaak hebben onlangs een diplomatieke rel uitgelokt tussen Zuid-Korea en China.

Het is niet de eerste keer dat Zuid-Korea met klem protesteert tegen oneigenlijke claims omtrent de oorsprong van kimchi. Toen Japan in 1996 de ‘kimuchi’ (Japanse uitspraak voor kimchi) uitriep tot het Japanse bijgerecht op de Olympische Spelen van Atlanta stond Zuid-Korea op de rem. Sindsdien maakte het land er werk van om kimchi te laten registreren als erfgoed. Kimchi werd in 2001 door de UNESCO uitgeroepen tot erfgoed van Zuid-Korea.

Dezelfde eer viel ook de Noord-Koreaanse kimchi te beurt in 2015. Dat kimchi een ernstige nationale zaak is, bewijst de oprichting van het Kimchi-instituut of KIMIN in 2010, waar allerhande wetenschappelijk onderzoek omtrent kimchi wordt uitgevoerd. Intussen heeft de wereld ook kennis gemaakt met kimchi, waaraan allerlei heilzame eigenschappen worden toegeschreven.

Kimchi is geenszins een modeverschijnsel aangestuurd door dieetgoeroes, maar zou ook een middel zijn om zwaarlijvigheid te bestrijden. Kimchi zou ook helpen om onze hersens sneller te doen functioneren. Daarom is de recente kimchirel tussen China en Zuid-Korea op sociale media niet echt verbazingwekkend.

De door moeder opgelegde kimchi met een eigen smaak behoort hoe langer hoe meer tot het verleden.

Na de erkenning van de Chinese gepekelde groente pao cai door de industriestandaardenorganisatie ISO riep Global Times – een pro-Beijing krant – China uit tot het centrum van de kimchiproductie. Boze Zuid-Koreaanse netizens haalden prompt uit naar China als de dief van hun cultuur, waarop hun Chinese tegenhangers riposteerden met gelijkaardige schuttingtaal: een niet al te fraaie ruzie, uitgevochten op sociale media.

Deze clash werd snel door de internationale media opgepikt omdat het perfect kadert in de ‘format’ van China als mondiale dief en valsspeler. Het artikel van Global Times is inderdaad betreurenswaardig. De ISO heeft duidelijk gesteld dat pao cai niet gelijkgeschakeld mag worden met kimchi, ook al wordt kimchi in het Chinees vertaald als pao cai. De redactie moet toch beseffen hoe gevoelig het onderwerp van ‘nationale iconen’ ligt in onze tijden.

Anderzijds, als je een ogenblik de tijd neemt om dit controversieel nieuwsstuk te analyseren, stuit je algauw op enkele inconsistenties. Alhoewel kimchi onlosmakelijk verbonden is met de Koreaanse (eet)cultuur, verandert de kimchi-eetcultuur in het land. De door moeder opgelegde kimchi met een eigen smaak behoort hoe langer hoe meer tot het verleden.

Ook de industriële productie gaat er op achteruit. De kimchi die de Koreaan in de supermarkten koopt of op restaurant eet, is veelal van Chinese makelij. Achter het culturele verhaal schuilt dus een andere economische realiteit. Het land heeft een kimchi-handelstekort met China.

Een andere problematische ontwikkeling is de dalende consumptie van kimchi, vooral onder de jonge generatie. Kimchi is niet langer het meest populaire voedingsmiddel onder de bevolking, die meer koffie consumeert dan kimchi. De jaarlijks consumptiecijfers wijzen toch in die richting.

Een laatste bedenking is; in hoeverre kan eetcultuur tot één natie herleid worden, wanneer eetgewoontes overal samenkomen? Of, met een voorbeeld dicht bij huis: Engelstaligen eten zogenaamde “French fries”, maar wij noemen ze Belgische frieten — die overigens met de Belgische frietkotcultuur ook op de UNESCO-lijst van immaterieel werelderfgoedlijst prijken.