Geef ons een nieuw Mei 68

Onlangs was ik te gast bij de Filosofische Kring in Leuven, waar onder het motto ‘Verbeelding aan de macht’ werd terug gekeken op de roerige jaren ‘60 aan de katholieke universiteit. Naast me zat een docent die zich erover verbaasde dat zo vele jonge mensen rechts tot uiterst rechts denken. Een klacht die ik al vaker heb gehoord. Het zou een groot verschil zijn met vroeger, toen Leuvense studenten met linkse slogans een Belgische regering ten val brachten en zodoende de splitsing van de tot dan unitaire universiteit afdwongen.

Maar is dat verschil wel zo groot? Paul Goossens, de voorman van de Leuvense contestatie, ergert zich vandaag de dag nog steeds aan de kreet ‘Walen buiten’, die in de jaren ‘60 door de Leuvense straten galmde. Hij en zijn linkse makkers bogen de slogan om tot ‘Bourgeois buiten’, maar ze konden niet verhinderen dat een grote groep studenten , nog geen 25 jaar na de holocaust , een ronduit racistische leuze hanteerden en later carrière maakten in de Vlaamse beweging.

Waar blijven de massademonstraties?

Goossens en zijn medestanders werden door de weldenkende media en dito publieke opinie weg gezet als ‘gauchisten’ en ‘agenten van Moskou.’ De Koude Oorlog woedde immers nog volop.

‘Het spook van het communisme, zoals Karl Marx het noemde, waart ondertussen niet meer door Europa, maar is nu opgevolgd door een ander spook: dat van het nationalisme’

Het spook van het communisme, zoals Karl Marx het noemde, waart ondertussen niet meer door Europa maar is nu opgevolgd door een ander spook: dat van het nationalisme. Vijftig jaar na Mei 68 is niet meer de communist de alom tegenwoordige vijand maar de moslim, de socialist en de Waal. Nog steeds.

Wie de verschillen tussen 68 en nu duidelijk wil maken moet kijken naar de gelijkenissen. De revolte van 68 werd voor een goed deel gevoed door het verzet tegen de oorlog in Vietnam. Vandaag is het wapengekletter erger dan toen. Er is niet alleen oorlog in Syrië, maar ook op vele andere plaatsen in de wereld.

Zelfs de inzet van kernwapens behoort volgens de Amerikaanse president tot de mogelijkheden. Maar pacifistische massademonstraties die pleiten voor ontwapening blijven uit. Dat is waarschijnlijk het grote verschil met Mei 68. (Hoewel, nu zondag aanstaande 22 april roert de Vredesbeweging zich weer en wel in het Brusselse Jubelpark. Allen daarheen!)

Waar in Vietnam de Verenigde Staten de boeman was, een bondgenoot nota bene, die onder druk kon worden gezet, is er nu sprake van verscheidene boemannen die zich geen bal aan trekken van wat westerse burgers over hen denken. Waar de paarse regering Verhofstadt –waarin een paar notoire 68-ers zetelden– nog weigerde met de Amerikanen mee Irak binnen te vallen, deden de nazaten van de ‘Walen buiten’–roepers met enthousiasme mee aan de oorlog in Syrië.

Een Vlaams-nationalist , erfgenaam van de ‘Nooit meer oorlog’- boodschap van de Vlaamse frontsoldaten in ‘14-‘18 , leidt het ministerie van Defensie en is ‘solidair met de NAVO-bondgenoten’ in het bombarderen van terroristen, zonder dat iemand weet hoeveel onschuldige burgers door Belgische bommen gedood zijn. In de strijd tegen IS heeft dat kennelijk geen enkel belang. Maar een nieuwe Boudewijn De Groot die meneer Vandeput ‘wel te rusten en een zachte slaap’ toewenst is in geen velden of wegen te bespeuren.

Schuld van de elite

Wat wel hetzelfde gebleven is –of lijkt– is de klacht over het gebrek aan democratie. Mei 68 verzette zich tegen het establishment, eiste inspraak en medezeggenschap op vrijwel ieder gebied: aan de universiteit, in het bedrijfsleven en natuurlijk ook in de politiek. Vijftig jaar later zijn het de rechtse populisten die erover klagen dat alles boven hun hoofden wordt beslist, dat ze niet gehoord worden, dat niemand rekening houdt met hen.

Allemaal de schuld van de elite. En wie is die elite? Val niet om: de Mei-68-ers. Dat zijn de pamperaars van de migranten, degenen die onze grenzen wijd open zetten, de cultuurmarxisten, de politiek correcten. En het ergst van al: men vindt ze overal, op alle niveaus. Dat vinden toch de populisten. De strijders tegen het establishment zijn zelf establishment geworden.

Zou het werkelijk? Laten we even kijken naar wat Mei 68 écht bereikt heeft. Aan de universiteiten worden rectoren niet meer benoemd maar verkozen door het academisch personeel én de studenten. Een heuse democratisering dus. Maar wie zal beweren dat ex-rector Rik Torfs een verdorven Mei 68-er is?

Van economische democratie daarentegen is weinig terecht gekomen, althans bij ons. In Duitsland is de Mitbestimmung (medezeggenschap) wettelijk geregeld. In alle grote bedrijven bezetten de werknemers de helft van de zitjes in de raad van bestuur. De andere helft is voor de aandeelhouders, de voorzitter is neutraal. Daar zijn we bij ons nog ver vanaf. De ondernemingsraden geven aan de werknemers geen enkele beslissingsmacht over het beleid van de onderneming. Die blijft in handen van de bazen -tegenwoordig CEO’s genoemd, voor zover de aandeelhouders zich niet moeien. Waar zitten dan de decadente Mei 68-ers?

Misschien in de politiek? Eén van hun grote dromen was ‘verboden te verbieden.’ Zijn het dan de Mei-68-ers die de gasboetes hebben uitgevonden? Zodat het verboden is een broodje te eten op de trappen van een kerk? Zijn zij het, de wietrokers van weleer, die de war on drugs hebben georganiseerd en zelfs medicinale cannabisolie hebben verboden, hoewel die geen roesmiddelen bevat?

Achter loketten en op scholen

Zijn zij het die de hulp aan vluchtelingen, voor de gelegenheid transmigranten genoemd, willen verbieden en strafbaar maken? U leest het goed: deze regering overweegt het helpen van mensen in nood, een door de grondwet opgelegde verplichting, te verbieden. Is dat de invloed van de Mei-68-ers? Zijn zij het die politieke partijen willen verbieden omdat die hen onwelgevallige standpunten verdedigen? Zijn zij het die zich moeien met de manier waarop mensen zich willen kleden, vooral als ze moslim zijn?

‘U leest het goed: deze regering overweegt het helpen van mensen in nood, een door de grondwet opgelegde verplichting, te verbieden’

Ja, ik heb het hier over de hoofddoek. Verboden achter loketten, verboden op scholen, verboden in alle openbare ruimtes als het van meneer Bogaert van CD&V ( een Mei-68-er?) afhangt. Diezelfde meneer Bogaert roerde de grote trom toen zijn Antwerpse partijgenoten een chassidische jood op de kandidatenlijst voor de gemeenteraadsverkiezingen wilden zetten. De opvattingen van die joodse man strookten volgens meneer Bogaert niet met “ons” cultuurchristendom (de term alleen al!), waar kennelijk iedereen zich maar aan heeft aan te passen. Ineens ging het niet meer over de joods-christelijke waarden, waarop onze beschaving zou rusten.

In de plaats daarvan kwam het oude, vertrouwde anti-semitisme weer boven. De bijval voor meneer Bogaert was enorm. Wat een verschil met Mei 68 toen Franse studenten scandeerden: ‘Nous sommes tous des juifs allemands’ (We zijn allemaal Duitse joden –een verwijzing naar de holocaust).

Het moge duidelijk zijn: mijn Leuvense tafelgenoot had gelijk. Nationalistisch rechts heerst in de geesten en harten van velen en vergiftigt het samenleven met mensen die andere tradities koesteren dan wijzelf. Daarom wil ik nog één keer de god van de christenen aanroepen: ‘Heer, geef ons een nieuw Mei 68.’