Geen fatsoenlijk mens ter wereld is een “illegaal”

Het wordt tijd dat feiten het beleid bepalen in plaats van politiek geïnspireerde verzinsels

© Brecht Goris

Walter Zinzen

‘Ik viel van mijn stoel toen ik dat hoorde. Zelden heb ik in zo’n korte tijd zoveel onwaarachtigheid gehoord’, reageert Walter Zinzen op uitspraken van Theo Francken in De Afspraak, waar hij was uitgenodigd om uit te leggen hoe het Australische vluchtelingenbeleid werkt en hoe hij dat naar Europa zou vertalen.

Een krantenbericht van minder dan twee weken geleden:

Frontex (het Europese agentschap dat de buitengrenzen van de EU moet beschermen) stuurde een vliegtuig en zag 130 migranten in een stuurloze rubberboot. Een reddingsoperatie kwam er niet. De volgende dag werden de levenloze lichamen uit het water gevist. ‘We hebben tien uur lang met ze gebeld en alle autoriteiten gecontacteerd. Daarna werd het stil.’

Het zoveelste drama op de Middellandse Zee was voor de N-VA aanleiding om nog eens haar eigen asiel- en migratieplan onder de aandacht te brengen en voor De Afspraak om Theo Francken, de bevoegde oud-staatssecretaris, te vragen dat plan te komen uitleggen.

Zelden heb ik in zo’n korte tijd zoveel onwaarachtigheid gehoord. Dat Francken het zogenoemde Australische model wil navolgen is opgewarmde kost. Dat hij bij het verdedigen ervan het niet zo nauw nam met de werkelijkheid was ook niet nieuw. Dat hij het op geen enkel ogenblik had over de motieven waarom mensen hun land verlaten, herinneren we ons nog van zijn tijd als staatssecretaris.

De vraag die in geen enkele politieke partij wordt gesteld, behalve misschien bij Groen, is: waarom verlaten mensen hun land en wat is er fout met gelukzoekers?

Maar hij werd niet tegengesproken. Dat is nochtans meer dan nodig. Want het wordt tijd dat feiten het beleid bepalen i.p.v. politiek geïnspireerde verzinsels.

Laten we even het door Francken geïnspireerde N-VA-plannetje samenvatten: Australië heeft in 2013 de toegang tot zijn grondgebied voor 30 jaar ontzegd aan alle migranten, zelfs als het om erkende vluchtelingen gaat. Australië deporteerde vanaf 2012 meer dan 4000 mensen naar twee eilanden in de buurt: Papoea-Nieuw-Guinea of Nauru.

Aanvankelijk werden ze opgesloten in detentiecentra maar nu zijn ze allemaal vrij gelaten. Een argument dat Francken gebruikt om aan te tonen hoe succesvol de procedure is. Wat hij er niet bij vertelde was dat door een wijziging in de regeringspolitiek iets meer dan 2000 vluchtelingen toch naar Australië zijn mogen terugkomen.

Meer dan 900 zijn dan weer opgenomen door de Verenigde Staten. Daarover sprak Francken niet. De “Refugee Council of Australia”, een privé-organisatie, wijst er op dat er nog steeds 239 mensen tegen hun zin op de twee eilanden verblijven. Dat lijkt niet veel maar het is wel meer dan nul, zoals Francken beweerde.

Deportatie van landverhuizers vindt hij dus een schitterend idee. Vanuit België niet naar een eiland maar naar een land in het Midden-Oosten, bijvoorbeeld Tunesië. Mensen die naar België willen uitwijken maar in Tunesië terecht komen: dat lost volgens Francken het hele migratievraagstuk op.

De Unhcr deelt in Oost-Congo wel levensmiddelen, geld en andere hulpmiddelen uit, maar alleen aan wie uit het buitenland komt, niet aan de Congolese ontheemden. Liegt Francken of kletst hij maar wat uit zijn nek?

‘Je zult het zien’, zei hij. ‘De vluchtelingenstroom zal opdrogen en over de opvang in Tunesië moeten we ons ook al geen zorgen maken. Het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties, de Unhcr, zal de opvangkampen organiseren en de mensen de gelegenheid geven asiel aan te vragen of naar hun land van herkomst terug te keren. Ze zullen goed verzorgd worden. Voor Lesbos-toestanden hoeven we niet bang te zijn.’

‘Kijk maar naar Oost-Congo’, zo sprak de burgemeester van Lubbeek, ‘de Unhcr doet het daar nu al’. Ik viel van mijn stoel toen ik dat hoorde.

Er zijn in Congo, volgens cijfers van de Unhcr zelf, meer dan vijf miljoen vluchtelingen, uit hun dorp verdreven door geweld en terreur. Daar komen nog eens meer dan een half miljoen vluchtelingen bij uit andere Afrikaanse landen. Al die mensen worden in de steek gelaten door zowel de grote internationale hulporganisaties als de Congolese overheden.

De Unhcr deelt wel levensmiddelen, geld en andere hulpmiddelen uit, maar alleen aan wie uit het buitenland komt, niet aan de Congolese ontheemden. Van een kamp dat de Unhcr zou leiden, waar vluchtelingen een min of meer stabiel verblijf vinden, heb ik geen enkel spoor gevonden. Liegt Francken of kletst hij maar wat uit zijn nek?

Het probleem met Francken, (en niet met hem alleen) is dat hij onderscheid maakt tussen echte vluchtelingen en zogenoemde gelukzoekers, die op zoek zijn naar een beter leven in het Europese “El Dorado” (zijn term). Zijn opvolger als staatssecretaris, Sammy Mehdi, vindt dat ook. Bob Pleysier, de oud-directeur van Fedasil, noemt hem daarom Sammy Francken.

Heel zijn beleid is gericht op terugkeer van “illegale” migranten, want dat is volgens hem het hoofdprobleem: dat wie hier niet mag zijn toch blijft en uitwijzing aan zijn laars lapt. Francken wil nog verder gaan: wie hier niet hoort mag, zoals in Australië, zelfs niet tijdelijk het land in. Daarom vindt hij de hekken die Hongarije en andere Oost-Europese landen op hun grenzen hebben geplaatst een uitstekend middel om ongewenste vreemdelingen tegen te houden. Maar vermits je op zee geen hekken kunt plaatsen moeten we al die “indringers” maar deporteren. Voor zover ze het er levend afbrengen, natuurlijk.

Ze (twee miljoen Vlamingen) waren voor de volle 100 procent gelukzoekers. Maar in de landen van aankomst waren er geen Franckens, geen De Blocks en geen Mehdi’s die hen de toegang ontzegden.

De vraag die in geen enkele politieke partij wordt gesteld, behalve misschien bij Groen, is: waarom verlaten mensen hun land en wat is er fout met gelukzoekers? Op het einde van de negentiende, begin twintigste eeuw, weken twee miljoen Vlamingen uit naar Amerika en ja, ook naar Australië, omdat ze de hongersnood, die toen in onze streken heerste, ontvluchtten. In Antwerpen vertelt het Red Star Line Museum hun verhaal.

Zij waren voor de volle 100 procent gelukzoekers. Maar in de landen van aankomst waren er geen Franckens, geen De Blocks en geen Mehdi’s die hen de toegang ontzegden.

Wat is het verschil met de Afrikanen van vandaag die geen toekomst meer hebben in hun eigen land als gevolg van steeds maar mislukte oogsten en/of een miserabele sociaal-economische situatie? De Franse demograaf Hervé Le Bras, een deskundige inzake migratie in Afrika, wijst er op dat 90 procent van alle migraties zich in Afrika zelf voordoen. Interne migraties zijn er al vele eeuwen de normaalste zaak van de wereld.

De economische migratie van vandaag, die van de gelukzoekers dus, gaat hoofdzakelijk richting Zuid-Afrika, niet Europa. Afrikanen die wél naar Europa komen, zijn volgens Le Bras meestal hoog opgeleid en dus een aanwinst voor onze economie. Maar: ze komen niet in aanmerking voor asiel, dat is waar. En daar wringt hem het schoentje. Asiel is voorbehouden aan mensen die beantwoorden aan de definitie van vluchteling die de Conventie van Genève uit 1951 er aan geeft. Volgens die Conventie is een vluchteling ‘een persoon die uit gegronde vrees voor vervolging wegens zijn ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een sociale groep of zijn politieke overtuiging zich bevindt buiten het land waarvan hij de nationaliteit bezit.’

België heeft die Conventie ondertekend en is dus verplicht politieke vluchtelingen bescherming te verlenen. Asiel is bijgevolg een recht, geen gunst zoals Francken beweerde in De Afspraak. Maar de Conventie rept niet over oorlog of terreur, niet over armoede of hongersnood. Strikt genomen komen dus zelfs de Syriërs niet in aanmerking voor asiel. En economische vluchtelingen al helemaal niet.

Een migratiebeleid dat de kwalificatie “humaan” verdient, komt alle mensen in nood te hulp, niet alleen politieke of oorlogsvluchtelingen.

In 1974 werd in ons land een migratiestop afgekondigd, weliswaar met enige uitzonderingen. Zo bleef gezinshereniging mogelijk. Alle anderen die op legale wijze ons land willen binnenkomen moeten asiel aanvragen, ook als ze helemaal niet beantwoorden aan de definitie van de Conventie van Genève.

Het gevolg is dat vele landverhuizers allerlei verhaaltjes verzinnen om geloofwaardig te maken dat ze echte asielzoekers zijn. Ze vallen door de mand, hun aanvraag wordt afgewezen, ze krijgen bevel het land te verlaten maar doen dat veelal niet. Dan verblijven ze hier dus “illegaal”. En Sammy Mehdi wil er alles aan doen om ze toch weg te krijgen. Een migratiebeleid dat de kwalificatie “humaan” verdient komt evenwel alle mensen in nood te hulp, niet alleen politieke of oorlogsvluchtelingen.

Wil je de mensensmokkelaars bestrijden, die migranten voor veel geld in gammele bootjes de zee op sturen, dan moet je er voor zorgen dat die migranten gewoon het vliegtuig kunnen nemen, met een visum voor een bepaalde duur, af te halen op een ambassade of consulaat of desnoods bij aankomst op de luchthaven. Geen fatsoenlijk mens ter wereld is een “illegaal”. Allemaal, van de eerste tot de laatste, zijn we nakomelingen van migranten.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
De mensheid is in Afrika ontstaan en heeft zich van daaruit over de hele wereld verspreid. Migratie is dus zo oud als de mensheid zelf. Ieder mens heeft bijgevolg het recht zich op om het even welke plek op onze planeet te vestigen. Uiteraard kan België dit recht niet op zijn eentje erkennen en naleven. Dat moet door de hele Europese Unie gebeuren. Voor lidstaten zoals Hongarije, die dit recht niet erkennen, kan in de EU geen plaats zijn.

Is dit een pleidooi voor open grenzen? Slechts gedeeltelijk. Voor misdadigers van allerlei soort, drugs- of witteboordcriminelen, terroristen of gewapende bandietenbendes is er vanzelfsprekend geen plaats. Maar kunnen, verdraaid nog aan toe, sukkelaars tenminste rekenen op een menselijke behandeling? Aan Theo Francken hoeven we die vraag niet te stellen. Maar moet een christen-democratische staatssecretaris niet de naastenliefde beoefenen?

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.