Noodhulp heeft culturele revolutie nodig

Noodhulp wordt vandaag veel efficiënter georganiseerd dan enkele decennia terug, maar net de doorgedreven bureaucratisering vormt een grote bedreiging voor de eigenlijke noden. Dat zegt François Grünewald, die op 21 april een MO*lezing geeft in Brussel.

  • UN Photo / Stuart Price (CC BY-NC-ND 2.0) UN Photo / Stuart Price (CC BY-NC-ND 2.0)

Op 25 april is het een jaar geleden dat een zware aardbeving de Himalayastaat Nepal door elkaar schudde. De wereld reageerde met massale noodhulp. Maar zoals meestal bij dergelijke operaties komt er achteraf evenveel kritiek als appreciatie. Op de World Humanitarian Summit, die in mei plaatsvindt in Istanboel, zouden de grote lijnen voor een betere hulpverlening uitgezet moeten worden

MO* vroeg François Grünewald, algemeen en wetenschappelijk directeur van het onderzoeksinstituut Groupe Urgence Réhabilitation Développement, wat er goed en wat er mis liep met de humanitaire respons op de aardbeving in Nepal. Grünewald is, samen met Linda Polman, spreker op de MO*lezing van 21 april.

François Grünewald: De grootste fouten hadden te maken met de komst van slecht voorbereide en slecht uitgeruste ploegen hulpverleners, die een blok aan het been van de Nepalese actoren waren. Veel te veel ploegen zijn ook in of rond Kathmandoe blijven hangen, ook al werden de noden daar grotendeels opgevangen door Nepalezen, die echter het materieel niet hadden om verder in het binnenland te gaan werken. Er werden ook te weinig inspanningen geleverd om te coördineren met de lokale autoriteiten.

Maar er waren ook interventies die gebaseerd werden op de noodplannen die al voor de aardbeving gemaakt waren. Met name in de gezondheidssector hebben die noodplannen een beslissende rol gespeeld in de reactie op de ramp.

Waarom lijkt de hulpverlening zo traag te leren uit de ervaringen en fouten van het verleden?

‘Hulpverleners worden steeds meer gereduceerd tot schrijfmachines die verslagen produceren voor de donoren’

François Grünewald: Er zijn steeds meer opleidingen, richtlijnen en procedures om de hulp te verbeteren. Maar er is minder aanwezigheid, minder uitwisseling en minder capaciteit om te reageren op onvoorziene problemen. De hulpverleners beschikken over de krachtigste computers en zijn voortdurend in contact met de hoofdzetel, maar worden steeds meer gereduceerd tot schrijfmachines die verslagen produceren voor de donoren.

De follow-upsystemen zijn niet langer instrumenten om het werk bij te sturen, maar manieren om het gebruik van middelen te verantwoorden. Er wordt vandaag dan ook meer ingezet op innovatie dan op leren. Er worden nieuwe systemen opgezet om gegevens te verzamelen en door te sturen, voor controles die steeds meer op afstand gebeuren. De hoofdstad wordt “het veld”, terwijl de moeilijke zones overgelaten worden aan “de partners”.

Het probleem van onderlinge coördinatie lijkt nog groter te worden nu ook ontwikkelingsorganisaties steeds nadrukkelijker aanwezig willen zijn bij grote rampen.

François Grünewald: Er zijn jammer genoeg organisaties die vooral bezig zijn met hun imago, het planten van hun vlag en het veroveren van “marktaandeel”. Directeurs krijgen de opdracht om jaar na jaar hogere omzetcijfers te halen. Dit soort ondernemende visie op hulp kan niet anders dan negatief uitdraaien voor de hulp en de getroffen bevolkingen. Maar publiek en donoren laten dat soort onderlinge concurrentie nog veel te vaak op zijn beloop.

Toch is er hoop. Op voorwaarde dat de humanitaire sector erin slaagt een culturele revolutie door te maken.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.