192 vogelsoorten met uitsterven bedreigd
Steven Vanden Bussche
22 februari 2010
Als er niet dringend maatregelen komen, dan halen 192 vogelsoorten het jaar 2020 niet. Dat zegt BirdLife International, een koepelorganisatie van vogelbeschermingsverenigingen, in het kader van het Jaar van de Biodiversiteit.
De Zweedse ornitholoog Erik Hirschfeld, een spreekbuis voor BirdLife International, trekt in zijn Rare Birds Yearbooks aan de alarmbel. ‘Als we niet snel ingrijpen, zal het onomkeerbare zich voltrekken en zullen 192 vogelsoorten 2020 niet halen. Het tij moet dringend worden gekeerd en dat kan.’
De voornaamste bedreigingen voor de met uitsterven bedreigde vogelsoorten zijn
het oprukken van de landbouw (hoofdoorzaak voor 87% van de opgelijste soorten),
houtkap (55%) en
introductie van invasieve soorten (51%).
De voornaamste criteria om te bepalen of een soort met uitsterven bedreigd wordt, zijn
de omvang van de populatieafname (meer dan 80% over 10 jaar),
de grootte van het verspreidingsgebied (minder dan 100 km²) en
de huidige populatiegrootte (minder dan 250 volwassen exemplaren).
Indien een soort in 2010 aan één of meerdere van deze criteria voldoet, wordt aangenomen dat er 50% kans is, dat de soort 2020 niet meer haalt.
Ernstig bedreigd
Zo is de Blauwe Paradijsvliegenvanger, met een geschatte minimumpopulatie van 19 in het wild levende exemplaren in Sulawesi, de zeldzaamste soort ter wereld. De Bali spreeuw doet het met 24 stuks niet veel beter. Van de Bangaikraai (foto), waarvan tot vorig jaar slechts twee verzamelde exemplaren uit 1880 gekend waren, blijken er in het hooglandregenwoud van Peleng (Banggai-archipel in Indonesië) nog slechts 200 exemplaren te bestaan.
Een stuk Braziliaans regenwoud van 28 vierkante kilometer waar 800 stuks van de in 1998 ontdekte Araripe Manikin leven, wordt momenteel bedreigd door suikerrietplantages. De dunbekwulp, die tot in de jaren ’90 een vaste overwinteraar was in Marokko, werd er het laatst in 1999 gezien.
De bouw van het Drieklovendam in China heeft desastreuze gevolgen voor de overwinteringsgronden van de 2500 tot 3000 exemplaren tellende wereldpopulatie van de Siberische witte kraanvogel.
Herstelde populaties
Toch is er ook positief nieuws. Van de zwarte roodborst, de Rarotongamonarch, de Mauritiusparkiet en de Seychellenlijster vlogen tot voor de actie minder dan 50 exemplaren rond. Ondertussen zitten die vogelsoorten, met herstellende populaties boven de 300 exemplaren niet meer in de gevarenzone. En dat geldt ondertussen voor 18 soorten van de lijst van de met uitsterven bedreigde vogels.
De Zweedse ornitholoog Erik Hirschfeld was één van de gastsprekers op de Belgische Vogeldag van Natuurpunt (de Vlaamse partner van BirdLife) zaterdag 20 februari in de Middelheimcampus van de Universiteit Antwerpen in Wilrijk. Op die dag zal Rare Bird Alert, een verwittigingssysteem van Natuurpunt dat vogelkijkers op de hoogte houdt van zeldzame soorten, met een cheque het project van BirdLife ondersteunen.